'ऑपरेशन सिंदूर'मध्ये पाकिस्तानच्या हवाई संरक्षण यंत्रणेला भारतीय लष्कराने चकवा दिला होता; तिच यंत्रणा आता चीन इराणला देणार
By ऑनलाइन लोकमत | Updated: July 9, 2025 13:41 IST2025-07-09T13:21:02+5:302025-07-09T13:41:48+5:30
HQ-9B हवाई संरक्षण प्रणाली हे एक शक्तिशाली शस्त्र आहे, पण पाकिस्तानमध्ये त्याला अपयश आले. 'ऑपरेशन सिंदूर'वेळी या प्रणालीला यश आले नाही.
ऑपरेशन सिंदूरवेळी पाकिस्तानकडे चीनची HQ-9B ही संरक्षण प्रणाली होती. जगभरात या प्रणालीला मजबूत मानले जाते. पण, ऑपरेशन सिंदूरमध्ये ही प्रणाली अयशस्वी ठरली आहे.
दरम्यान, आता चीनने त्यांची HQ-9B हवाई संरक्षण प्रणाली इराणला दिली आहे.
HQ-9B ही चीनने विकसित केलेली एक आधुनिक शस्त्र प्रणाली आहे. ती शत्रूची विमाने, ड्रोन, क्रूझ क्षेपणास्त्रे आणि काही प्रमाणात बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्रे यांसारख्या हवाई धोक्यांना रोखण्यासाठी डिझाइन केलेली आहे.
ही प्रणाली रशियाच्या S-300 प्रणालीपासून प्रेरित आहे, पण काही अमेरिकन आणि इस्रायली तंत्रज्ञानाचा देखील वापर करते.
ही प्रणाली रडारच्या मदतीने शत्रूची विमाने किंवा क्षेपणास्त्रे शोधते. नंतर ती त्यांची क्षेपणास्त्रे डागते आणि त्यांना हवेतच नष्ट करते. एका वेळी ८-१० क्षेपणास्त्रांना लक्ष्य करण्याची क्षमता या प्रणालीमध्ये आहे.
रेंज: HQ-9B ची रेंज २५०-३०० किमी पर्यंत आहे, म्हणजेच ते या अंतरापर्यंत हवेत असलेल्या धोक्याचा नाश करू शकते. पाकिस्तानमधील स्थिती: पाकिस्तानने २०२१ मध्ये आपल्या सैन्यात या प्रणालीचा समावेश केला. ते पाकिस्तानच्या हवाई संरक्षणातील सर्वात मजबूत शस्त्र मानले जात असे. परंतु भारताने ऑपरेशन सिंदूरमध्ये अनेक युनिट्स नष्ट केल्या.
भारताच्या वाढत्या हवाई शक्तीपासून, राफेल जेट्स आणि ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रांपासून स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी पाकिस्तानने HQ-9B मिळवले होते. पण ही प्रणाली अनेक वेळा अपयशी ठरली. मे २०२५ मध्ये भारताच्या ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान, त्याची कामगिरी खूपच खराब झाली.
भारताने पाकिस्तान आणि पाकव्याप्त काश्मीर (पीओके) मधील दहशतवाद्यांच्या अड्ड्यांवर हल्ले केले. या हल्ल्यांमध्ये भारताने ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र, फ्रेंच स्कॅल्प क्रूझ क्षेपणास्त्र आणि इस्रायली हारोप ड्रोनचा वापर केला. पण HQ-9B यापैकी कोणत्याही क्षेपणास्त्रांना रोखू शकले नाही. भारतीय हल्ले इतके अचूक होते की लाहोरमध्ये असलेल्या HQ-9B ची बॅटरी देखील नष्ट झाली.
२०२४ मध्ये, इराणने पाकिस्तानातील बलुचिस्तानमध्ये क्षेपणास्त्र आणि ड्रोन हल्ले केले. त्यावेळीही, HQ-9B ने प्रत्युत्तर दिले नाही.