२५ हजारापर्यंत पगार असलेल्यांना मोठा फायदा; शिक्षणासह 'या' १९ सुविधांसाठी सरकार देतंय पैसे

जर तुम्हाला महिन्यात केवळ २५ हजार रुपयांपर्यंत पगार मिळाल्यास निराश होऊ नका. अवघ्या २५ रुपयांच्या योगदानावर सरकार तुम्हाला शिक्षण, औषधोपचार आणि लग्नासह १९ प्रकारच्या सुविधा देईल. कमी पगाराच्या कामगारांसाठी सरकारने काही तरतुदी केल्या आहेत, परंतु माहितीअभावी त्याचा लाभ मिळत नाही. बर्‍याच राज्यात अशा सुविधा आहेत. हरियाणाच्या अशाच एका योजनेचा उल्लेख करीत आहोत.

यात दरमहा जास्तीत जास्त ७५ रुपये शासनाच्या कल्याण निधीमध्ये जमा करायचे आहेत. ज्यामध्ये कामगारांच्या पगारामधून २५ रुपये व कंपनीच्या व्यवस्थापनातून ५० रुपये वजा केले जातात. प्रत्येक कारखान्याच्या गेटवर त्याचा बोर्ड बसविणे बंधनकारक आहे. ही योजना उपयुक्त आहे.

जर एखादी महिला मजूर असेल आणि तिचं लग्न करायचं असल्यास तिला ५१ हजार रुपये मिळतील. आणि कामगाराची मुलगी असेल तर त्यांच्या तीन मुलींच्या लग्नात ५१-५१ हजार रुपयांची मदत दिली जाईल. हे पैसे लग्नाच्या तीन दिवस आधी दिले जातील.

एखाद्या मजुराची मुलं पहिली ते बारावीपर्यंत शिक्षण घेत असल्यास त्यासाठी दरवर्षी शाळेचा ड्रेस, बुक-प्रती इत्यादी खरेदी करण्यासाठी त्यांना ३००० ते ४००० रुपयांची मदत मिळते. ही सुविधा दोन मुले आणि तीन मुलींसाठी उपलब्ध आहे. शिष्यवृत्तीची सुविधाही प्रत्येक मजुराच्या तीन मुली आणि दोन मुलांसाठी आहे. ९ वी ते इतर वर्गांसाठी शिकण्यासाठी ५ हजार ते १६ हजार रुपये दिले जातात.

कामगारांच्या मुलांना सांस्कृतिक स्पर्धांमध्ये भाग घ्यायचा असल्यास त्यांना २ हजार ते ३१ हजार रुपये दिले जातील. खेळासाठीही मजुरांच्या मुलांना तेवढीच रक्कम दिली जाते. महिला कामगार आणि कामगारांच्या पत्नीस प्रसूतीसाठी १०-१० हजार असं दोन वेळा दिले जाते.

चष्मासाठी कामगारांना १५०० रुपयांपर्यंतची मदत मिळते, कामगारांना सेवेदरम्यान अपघात किंवा अन्य कारणामुळे अपंगत्व आल्यास दीड लाख रुपयांपर्यंतची मदत मिळते. कामगार आणि त्यांच्यावर निर्भर असणाऱ्यांना दंत काळजीसाठी ४ ते १० हजार रुपयांची मदत मिळते.

कामगार व त्यांच्या कुटुंबीयांना कोणत्याही दुर्घटनेत अपंगत्व आलेल्यांना कृत्रिम अवयवासाठी मदत दिली जाते. पण पगार फक्त २० हजार रुपये असावा. बधिर कामगारांना ऐकण्यासाठी श्रवण मशीन घेण्यासाठी पाच हजार (पाच वर्षातून एकदा) दिले जातात.

कामगारांच्या अपंग मुलांना २० ते ३० हजार रूपये देतात, यासाठी सेवा आणि पगारावर निश्चित मर्यादा नाही. अपंग कामगार आणि त्यांच्या कुटुंबीयांना तीन चाकी वाहनासाठी ७ हजार रुपये आर्थिक सहाय्य दिले जाते, ज्या कामगारांना दरमहा १८००० रुपये पगार मिळतो, त्यांना दर पाच वर्षांनी सायकल खरेदी करण्यासाठी ३००० रुपये मिळतात पण त्यासाठी सेवा कमीतकमी २ वर्षे असावी.

नवीन शिवणकामाच्या यंत्र खरेदीसाठी महिला कामगारांना दर पाच वर्षांनी एकदा ३५०० रुपये देण्याची तरतूद आहे. पाच वर्षांच्या सेवेवर कामगारांना १५०० रुपये एलटीसी (सुट प्रवासी सवलत) ची सुविधा दिली जाते.

कामाच्या ठिकाणी काम करत असताना मृत्यू झाल्यास त्याच्या कुटुंबीयांना ५ लाख रुपयांची मदत दिली जाते. आणि इतर कोणत्याही कारणामुळे मृत्यू झाल्यास २ लाख रुपये दिले जातात, कामाच्या ठिकाणी किंवा बाहेर कोणत्याही कारणास्तव मजूर मृत्यू झाल्यास अंत्यसंस्कारासाठी १५, ००० रुपये देण्याची तरतूद आहे.