भारतातील कोरोना रूग्णांची संख्या सातत्याने वाढत आहे. दुसरीकडे, रेमाडेसिविरच्या इंजेक्शनबद्दल बर्‍यापैकी गदारोळ आहे. कोरोनाची वाढती प्रकरणं आणि औषधांची वाढती मागणी लक्षात घेता केंद्र सरकारने त्याच्या निर्यातीवर बंदी घातली आहे. ते आणण्यासाठी विशेष विमानही राज्यांनी पाठवले आहेत.रेमेडिसिव्हिरच्या वाढत्या मागणीनंतर ते तयार करणार्‍या औषध कंपन्यांनी किंमतीत घट केली आहे.
कॅडिलाने आपल्या रेमेडिसिव्हिर इंजेक्शनची किंमत 2800 वरून 899 रुपयांवर आणली. सिंगेन इंटरनॅशनलने 3950 रुपयांवरून 2450 रुपयांपर्यंत किंमत कमी केली आहे. असे असूनही, ते कुठे दहा हजारांना तर कुठे 18 हजारांना हे औषध विकलं जात आहेत.
कोरोना रूग्णांसाठी रेमडेसिविर खरोखर महत्वाचे आहे. डॉ. नीरज निश्चल (सहयोगी प्राध्यापक, एम्स मेडिसिन विभाग, दिल्ली) यांनी टाइम्स ऑफ इंडियाशी बोलताना रेमडेसिवीरविषयी अनेक गोष्टी सांगितल्या ज्या कोरोना काळात जाणून घेणे महत्वाचे आहे.
कोरोना रुग्णांसाठी किती महत्वपूर्ण?
रेमडेसिविर एक अँटी-व्हायरल औषध आहे. इबोला साथीच्या काळात त्याचा उपयोग झाला. रेमडेसिविरचा कोरोना रूग्णांसाठी एक चमत्कार आहे असा विचार चुकीचा आहे. बहुतेक कोरोना रूग्णांनाही याची आवश्यकता नसते.
सगळ्या रुग्णांना आवश्यकता आहे का?
कोविडच्या प्रकरणात, रेमडेसिविरच्या आपत्कालीन वापरास मान्यता देण्यात आली. तथापि, काही काळानंतर कोरोनाच्या भीतीमुळे त्याचा वापर वाढला. हे इंजेक्शन कोरोना रूग्णांमध्ये दिसत असलेल्या काही विशिष्ट लक्षणे नंतरच वापरायचे होते. हे केवळ काही रूग्णांसाठी फायदेशीर आहे.
ज्या रुग्णांची ऑक्सिजन पातळी खाली आहे. अशा रूग्णांखेरीज रेमडेसिवीरचा कोणताही महत्त्वपूर्ण परिणाम दिसून येत नाही. हे केवळ आणि केवळ रूग्णाच्या गंभीर स्थितीच्या आधारे वापरले पाहिजे, सामाजिक स्थितीच्या आधारे नाही. रेमडेसिविर एक इंजेक्शन औषध आहे. काही रुग्णांच्या हृदयावर आणि यकृतावर त्याचे दुष्परिणाम होऊ शकतात.
रेमडेसिविरचा वापर कधी करावा? डॉक्टरांनी सांगितली योग्य वेळ
गेल्या काही दिवसांपासून राज्यासह देशभरात रेमडेसिविरचा तुटवडा जाणवू लागला आहे. कोरोनाबाधितांचे नातेवाईक, कुटुंबीयांची रेमडेसिविर इंजेक्शनसाठी वणवण सुरू आहे. या पार्श्वभूमीवर राज्याच्या कोविड टास्कचे प्रमुख डॉ. संजय ओक यांनी सर्वांना अतिशय कळकळीचं आवाहन केलं आहे. 'रेमडेसिविर जीव वाचवणारं औषध नाही. रेमडेसिविर घेतल्यानं प्राण वाचले असं होत नाही. त्यानं फार फार तर रुग्णाचा रुग्णालयातला कालावधी १ ते २ दिवसांनी कमी होतो,' असं डॉ. ओक यांनी सांगितलं.
समोर आली कोरोनाची ५ गंभीर लक्षणं; सामान्य समजून दुर्लक्ष करणं ठरु शकतं संसर्गाचं कारण
औषध विविध प्रकारची असतं. रेमडेसिविर हे अँटिव्हायरल प्रकारात मोडणारं औषध आहे. जेव्हा एखाद्या व्हायरसची शरीरात वाढ मोठ्या प्रमाणात होते, ती रोखण्याचं काम रेमडेसिविर करतं. मी डॉक्टरांना कळकळीची विनंती करून सांगतो की रेमडेसिविर हे लाईफ सेव्हिंग औषध नाही. रेमडेसिविर दिल्यानं प्राण वाचले असं होत नाही, असं डॉक्टरांनी सांगितलं. शरीरातील ऑक्सिजनची पातळी, व्हिटामिन सी, झिंक, पाण्याचं प्रमाण उत्तम ठेवणं हे त्यापेक्षा जास्त महत्त्वाचं आहे. रेमडेसिविर योग्य त्या रुग्णालाच दिलं जावं. ते सरसकट देण्याचं औषध नाही, असं ते पुढे म्हणाले.
पॉझिटिव्ह आल्यापासून उपचारांपर्यंत; लवकर बरं होण्यासाठी कोरोनाबाबत या गोष्टी माहीत करून घ्या
काही कोरोना रुग्णांचे नातेवाईक घरीच उपचार व्हावेत यासाठी रेमडेसिविर इंजेक्शन मिळवण्याचे प्रयत्न करत आहेत. पण रेमडेसिविर हे कुठेही आणि कधीही देण्याचं औषध नाही. रेमडेसिविर घरी दिलं जाऊ नये. ते त्या प्रकारचं औषध नाही. ते रुग्णालयातलं औषध आहे. रुग्णालयात दाखल करण्यात आलेल्या रुग्णाला २ ते ९ दिवसांच्या कालावधीत रेमडेसिविर द्यायचं असतं. काही ठिकाणी रुग्णांना ९ ते १४ दिवस रेमडेसिविर दिलं जातं आहे. त्याचा उपयोग होत नाही. रेमडेसिविर केवळ ५ डोसेसमध्ये द्यायचं औषध आहे, असं मोलाचं मार्गदर्शन त्यांनी केलं.