Swargate Bus Depot: बसस्थानकात हजारो महिला करतात प्रवास; त्यांच्या सुरक्षेला न्याय मिळणार का?

खुर्च्या मोडलेल्या असल्याने महिला, पुरुषांना फरशीवर बसावे लागत आहे, तसेच उकाडा वाढल्याने नागरिकांना सावलीखाली बसण्याची वेळ आजही दिसून येत आहे

पुणे : स्वारगेट बसस्थानकात मंगळवारी बलात्काराची घटना घडल्यावर पोलिस, एसटी प्रशासनाकडून सुरक्षा वाढविण्यात आली आहे. परंतु, अस्वच्छ बसस्थानक, प्रचंड धूळ, बसायला खुर्च्या नसणे, हायमास्ट दिव्यांची कमतरता, प्रवाशांना प्यायला पाणी नसणे अशा अडचणींना सामोरे जावे लागत आहे. गुरुवारी ‘लोकमत’ने केलेल्या पाहणीत दिसून आले.

शहरातील मध्यवर्ती भागात असलेल्या स्वारगेट बसस्थानक चोवीस तास गजबजलेला असतो. अशा गर्दी आणि गजबजलेल्या स्वारगेट स्थानकात मंगळवारी घडलेल्या घटनेमुळे पुणे शहर हादरले. त्यामुळे गुरुवारी सकाळपासून स्वारगेट बसस्थानकात सुरक्षा वाढविण्यात आली आहे. शिवाय गुन्हेगाराला न्याय मिळावा, या मागणीसाठी विविध पक्ष, संघटनांकडून आंदोलन करण्यात आले. यामुळे बसस्थानकात राजकीय आखाडा भरल्याचे चित्र होते.

प्रवाशांना झाडांचा आधार

मुख्य बसस्थानक, तसेच सोलापूर, मुबंई, कोल्हापूर, भिवंडी याकडे जाणाऱ्या इतर बसस्थानकावर प्रवाशांना बसण्यासाठी खुर्च्या नाहीत. जे आहेत त्यातील बरेच खुर्च्या मोडलेल्या आहेत. त्यामुळे महिला, पुरुष नागरिकांना फरशीवर बसावे लागत आहे. तसेच उकाडा वाढल्यामुळे काही नागरिकांना सावलीखाली बसण्याची वेळ प्रवाशांना आजही आहे. एसटीला महिला प्रवाशांची संख्या वाढत असताना त्यांच्या दृष्टीने उपाययोजना करण्यासाठी एसटी प्रशासन कुचकामी ठरत आहे.

सीसीटीव्ही कॅमेऱ्याचे तोंड आकाशाकडे

आगारप्रमुखांच्या केबीनसमोर तपासाच्या दृष्टीने महत्त्वाचा असलेला सीसीटीव्ही कॅमेरा हा आकाशाकडे तोंड करून लावण्यात आला आहे. प्रवासानिमित्ताने रोज हजारो नागरिक डेपोमध्ये ये-जा करतात. परंतु, नागरिकांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने प्रशासन गंभीर नसल्याचे दिसून येत आहे. डेपोतील मध्यवर्ती भागात पार्किंग केलेल्या बसमध्ये तरुणीवर अत्याचार झाला. विशेष म्हणजे या बसच्या समोरच असलेला सीसीटीव्ही कॅमेरा हा लोखंडी खांबावरून खालच्या बाजूला आणि आकाशाकडे वळवलेला होता. या प्रकारामुळे महत्त्वाच्या आणि गजबजलेल्या स्वारगेट एसटी बस डेपोतील सुरक्षाव्यवस्थेचे धिंडवडे निदर्शनास आले आहेत.

एजंटाची बिनधास्त घुसखोरी

बलात्काराची घटना घडल्यामुळे पोलिस, एसटी प्रशासन फौजफाटा उभा आहे. तरीही खासगी वाहतूकदार लोकांच्या एजंट बसस्थानकात बिनधास्त फिरत आहेत. एजंटांनी खुद्द पत्रकारांना येऊन साताराला येता का, अशी विचारणा केली. पोलिस असताना एजंटांची घुसखोरी होते, तर इतर काय परिस्थती असेल असा प्रश्न निर्माण होत आहे. त्यामुळे प्रवाशांची सुरक्षा रामभरोसे दिसते.

महिलांसाठी हेल्पडेस्क, सुरक्षारक्षक गरजेचे

स्वारगेट बसस्थानकात दूरच्या भागांतून येणाऱ्या महिलांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागतो. छेडछाडीच्या घटना रोखण्यासाठी महिला सुरक्षारक्षक आणि हेल्प डेस्क असणे अत्यावश्यक आहे. महिलांना काही समस्या आल्यास तेवढ्यासाठी स्वतंत्र हेल्पडेस्क उपलब्ध नसेल, तर तक्रार कुठे करायची ? हा प्रश्न प्रवाशांमध्ये निर्माण झाला आहे. त्यामुळे, प्रशासनाने त्वरित महिला सुरक्षारक्षकांची नियुक्ती करावी आणि महिला हेल्प डेस्क सुरू करावे, अशी मागणी प्रवाशांकडून केली जात आहे.

महिला स्वच्छतागृहात पुरुष कर्मचारी

महिलांसाठी आणखी एक महत्त्वाचा प्रश्न म्हणजे महिला स्वच्छतागृहात शुल्क घेण्यासाठी पुरुष कर्मचारी नेमले आहे. महिला स्वच्छतागृहात पुरुष कर्मचारी का ? महिला कर्मचाऱ्यांची नेमणूक का नाही ? हा प्रश्न आता उपस्थित होत आहे. महिलांच्या सुरक्षिततेच्या दृष्टीने स्वच्छतागृहात महिला कर्मचारी असणे गरजेचे आहे. यामुळे महिलांना सुरक्षित आणि सुसंवादात्मक सेवा मिळू शकते. प्रशासनाने याकडे लक्ष देऊन त्वरित निर्णय घ्यावा, अशी मागणी प्रवाशांनी केली आहे.

महिलांना बसण्याची नाही सोय

स्वारगेट बसस्थानकावर महिला प्रवाशांसाठी स्वतंत्र बसण्याची सुविधा उपलब्ध नाही. मोठ्या प्रमाणावर महिला प्रवासी येथे येत असतात. मात्र, त्यांच्यासाठी स्वतंत्र आणि सुरक्षित आसनव्यवस्था नसल्यामुळे त्यांना झाडाखाली किंवा जिथे जागा मिळेल तिथे बसावे लागते. ही परिस्थिती प्रशासनाच्या दुर्लक्षाचे स्पष्ट उदाहरण आहे. प्रवाशांची मोठी वर्दळ असूनही, महिलांसाठी स्वतंत्र प्रतीक्षागृह किंवा बसण्याची सुविधा नसल्याने त्यांना अनेक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे. प्रशासनाने या गंभीर बाबीकडे गांभीर्याने लक्ष दिले नाही, तर महिला प्रवाशांसाठी हे मोठे संकट ठरू शकते. त्यामुळे ताबडतोब आवश्यक उपाययोजना करून महिलांसाठी सुरक्षित आणि सोयीस्कर वातावरण निर्माण करणे गरजेचे आहे.

या उपाययोजना आवश्यक

सर्व सीसीटीव्ही कॅमेरे कार्यान्वित करावेत आणि त्यांची नियमित तपासणी व्हावी. महिला सुरक्षारक्षक आणि हेल्प डेस्क सुरू करावे. महिला शौचालयात पुरुष कर्मचारीऐवजी महिला कर्मचारी नियुक्त करावी. महिला प्रवाशांसाठी स्वतंत्र बसण्याची व्यवस्था करावी.

कॅमेरा दुरुस्तीला वेग

स्वारगेट बसस्थानकावर बलात्काराची घटना घटल्यावर एसटी प्रशासनाला जाग आली आहे. बंद आणि निकामी झालेल्या सीसीटीव्ही दुरुस्ती करण्यात येत आहे. विशेषतः महिला शौचालयाच्या परिसरातील बंद पडलेले कॅमेरे दुरुस्त करण्याचे काम सुरू झाले आहे. मात्र, स्थानकावरील ३६ सीसीटीव्ही कॅमेरे प्रत्यक्षात कार्यरत आहेत का, की ते केवळ नावालाच आहेत ? असा प्रश्न उपस्थित झाला आहे.