चंद्रावर रात्रीच्यावेळी स्लिपमोडमध्ये विक्रम लँडर कसा दिसतो; चंद्रयान-2 ऑर्बिटरने फोटो पाठवला

By ऑनलाइन लोकमत | Published: September 9, 2023 04:07 PM2023-09-09T16:07:39+5:302023-09-09T16:14:17+5:30

चंद्रयान-2 ऑर्बिटरने फोटो पाठवला आहे.

५ सप्टेंबर २०२३ रोजी चंद्राच्या त्या भागात रात्र होती जिथे चंद्रयान-3 चे विक्रम लँडर आहे. आता चंद्रयान-३ चे लँडर अंधारात कसे दिसते? हे शोधण्यासाठी चंद्रयान-२ चे ऑर्बिटर त्यावरून गेले. ऑर्बिटरमध्ये बसवण्यात आलेल्या विशेष कॅमेऱ्याने रात्रीच्या अंधारात चंद्रयान-3 लँडरचे फोटो घेतले.

६ सप्टेंबर २०२३ रोजी घेतलेल्या फोटोमध्ये चंद्राचा पृष्ठभाग निळा, हिरवा आणि गडद काळा दिसत आहे. याच्या मध्यभागी, आमचे विक्रम लँडर पिवळ्या वर्तुळात, पिवळ्या प्रकाशासह दृश्यमान आहे. येथे तीन चित्रे आहेत. डावीकडील पहिला उभा फोटो एका मोठ्या पिवळ्या चौकोन बॉक्समध्ये लँडर जेथे उतरला ते क्षेत्र दर्शवितो.

उजवीकडे वरील फोटो ६ सप्टेंबरचा फोटो आहे, यामध्ये चंद्रयान-3 चा विक्रम लँडर गोल पिवळ्या वर्तुळात पिवळ्या प्रकाशात दिसत आहे. खाली २ जून २०२३ चा फोटो आहे, जेव्हा लँडर तिथे उतरले नव्हते. हे फोटो चंद्रयान-3 च्या ऑर्बिटरमध्ये स्थापित ड्युअल-फ्रिक्वेंसी सिंथेटिक अपर्चर रडारने घेतले आहे.

डीएफएसएआर हे एक विशेष उपकरण आहे, जे रात्रीच्या अंधारात उच्च रिझोल्यूशन पोलरीमेट्रिक मोडमध्ये फोटो घेते. ते अंधारात धातूंमधून उत्सर्जित होणारी उष्णता आणि प्रकाश पकडते. मग तो नैसर्गिकरित्या घडणारा धातू असो किंवा मानवाने धातूपासून बनवलेले काहीतरी.

चंद्रयान-2 च्या ऑर्बिटरने २५ ऑगस्ट २०२३ रोजी चंद्रयान-3 चे फोटो देखील घेतले. यामध्ये डावीकडील फोटोमध्ये रिकामी जागा आहे. उजव्या फोटोमध्ये लँडर चंद्राच्या पृष्ठभागावर दिसत आहे. या फोटोत, लँडर झूम करून इनसेटमध्ये दाखवले होते. चंद्रयान-2 ऑर्बिटर हाय रिझोल्युशन कॅमेराने सुसज्ज आहे.

चंद्रयान-3 चंद्राच्या पृष्ठभागावर आपल्या मोहिमेवर आहे. दरम्यान, भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने सोमवारी सकाळी सांगितले की, विक्रम लँडरने 'किक स्टार्ट' प्रक्रिया पूर्ण केली आहे. या अंतर्गत लँडरने जंप टेस्ट करून पुन्हा चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरवले. यापूर्वी इस्रोने सांगितले होते की, रोव्हर 'प्रज्ञान' आपले काम पूर्ण करून स्लीप मोडमध्ये गेले आहे.

विक्रम लँडरमध्ये 'किक स्टार्ट'ची प्रक्रिया काय आहे? त्याचे महत्त्व काय? रोव्हर 'प्रज्ञान'ची स्थिती काय आहे? जेव्हा ते स्लीप मोडमध्ये जाते तेव्हा याचा अर्थ काय होतो? चला समजून घेऊया.

सोमवारी एका ट्विटमध्ये इस्रोने माहिती दिली. यात विक्रम पुन्हा चंद्रावर सॉफ्ट-लँड झाला आहे. विक्रम लँडरने आपली उद्दिष्टे पूर्ण केली. तो एक हॉप प्रयोग यशस्वीरित्या पार पडला, म्हणजे जंप चाचणी.

स्पेस एजन्सीने पुढे सांगितले की, विक्रम लँडरने कमांडवर इंजिन सुरू केले. अपेक्षेप्रमाणे, त्याने स्वतःला सुमारे ४० सेमी उंच केले आणि नंतर ३० ते ४० सेमी अंतरावर सुरक्षितपणे उतरवले. एजन्सीने या प्रक्रियेचे वर्णन एक किक स्टार्ट म्हणून केले आहे.