केळीच्या निर्यातीतून भारत करणार 8300 कोटींची कमाई, पहिली खेप बारामतीतून पाठवली

भारत जगातील सर्वात मोठा केली उत्पादक देश आहे. सरकारच्या योजनेचा फायदा शेतकऱ्यांना होणार आहे.

भारतात केळीला फार महत्व आहे. देवाची पुजा करण्यासाठी असो किंवा आजारी लोकांना देण्यासाठी असो, सर्वत्र केळीचा मोठ्या प्रमाणात वापर होतो. दरम्यान, केंद्र सरकारने फक्त केळी विकून 8300 कोटी रुपये कमावण्याची योजना आखली आहे. यासाठी उद्योग आणि वाणिज्य मंत्रालयाने एक यशस्वी पायलट प्रोजेक्टही पूर्ण केला आहे.

सागरी मार्गाने विविध देशांत उच्च दर्जाची केळी निर्यात केली जात आहे. येत्या 5 वर्षात भारत या केळी निर्यातीत प्रचंड वाढ करणार आहे. सरकारने पुढील 5 वर्षांत केळीची निर्यात 1 अब्ज डॉलर्स (सुमारे 8300 कोटी रुपये) पर्यंत वाढवण्याची योजना आखत आहे. अलीकडेच सरकारने सागरी मार्गाने नेदरलँडला केळीची खेपही पाठवली होती. या काळात केळीचा दर्जा टिकवून ठेवण्यासाठी प्रयत्न करण्यात आले आणि त्यात भारत सरकारला यश आले आहे.

मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, एका अधिकाऱ्याने सांगितले की, सध्या बहुतांश फळे हवाई मार्गाने निर्यात केली जातात. फळांचा पिकण्याचा कालावधी वेगवेगळा असतो. निर्यातीनुसार त्यांचे प्रमाण खूपच कमी आहे. भारत आता केळी, आंबा, डाळिंब आणि जॅकफ्रूटसारखी ताजी फळे आणि भाज्यांसाठी सागरी प्रोटोकॉल विकसित करत आहे.

या प्रोटोकॉलमध्ये प्रवासाचा वेळ समजून घेणे, शास्त्रोक्त पद्धतीने फळांच्या पिकण्याच्या कालावधीचे मोजमाप करणे, विशिष्ट वेळी फळे काढणे आणि शेतकऱ्यांना शिक्षित करणे समाविष्ट आहे. वेगवेगळ्या फळे आणि भाज्यांसाठी हे प्रोटोकॉल वेगवेगळे असतील. देशातील कृषी उत्पादनांच्या निर्यातीला प्रोत्साहन देणारी APEDA संस्था, या संदर्भात इतर काम करत आहे. त्यांनी अलीकडेच केळीसाठी हे प्रोटोकॉल विकसित केले आहेत.

नेदरलँड्सला सागरी मार्गाने केळी पाठवण्याच्या यशस्वी प्रयोगानंतर आता भारताने पुढील पाच वर्षांत एक अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त किमतीची केळी निर्यात करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. पथदर्शी प्रकल्पांतर्गत केळीची रॉटरडॅम जात 5 डिसेंबर रोजी नेदरलँडमध्ये पोहोचली. ही खेप महाराष्ट्रातील बारामती येथून पाठवण्यात आली होती.

भारत आगामी काळात अमेरिका, रशिया, जपान, जर्मनी, चीन, नेदरलँड्स, ब्रिटन आणि फ्रान्समध्ये निर्यात वाढवेल. सध्या केळी प्रामुख्याने भारतातून मध्य आशियाई देशांमध्ये निर्यात केली जातात. भारत हा जगातील सर्वात मोठा केळी उत्पादक देश आहे, ज्याचा जागतिक उत्पादनात 26.45 टक्के वाटा आहे, तर निर्यातीत भारताचा वाटा फक्त एक टक्का आहे.