विमानाच्या उड्डाणावेळी इंजिनावर कोंबड्या का फेकल्या जातात?; 'डेड चिकन टेस्ट' जाणून घ्या

1 / 10

अहमदाबादहून लंडनसाठी उड्डाण घेतलेले एअर इंडियाचे विमान टेकऑफनंतर काही मिनिटांनी खाली कोसळले. या भीषण अपघातात २७० हून अधिक लोकांचा जीव गेला. या अपघातात विमानात बसलेल्या २४२ पैकी २४१ जणांचा मृत्यू झाला तर एकमेव प्रवासी या दुर्घटनेतून बचावला. हे विमान कदाचित एका पक्षाला धडकल्याने ही दुर्घटना झाली असावी असा अंदाज सुरुवातीला काही तज्ज्ञांनी वर्तवला. परंतु DCGA यांनी ही शक्यता नाकारली. तपासावेळी कुठल्याही पक्षाचे अवशेष सापडले नाहीत असं त्यांनी सांगितले.

2 / 10

बर्ड स्ट्राइकने होतो विमानाचा जीवघेणा अपघात - कुठल्याही विमानतळावर टेकऑफ आणि लँडिगवेळी विमान एखाद्या पक्षाला धडकणे त्याला बर्ड स्ट्राइक म्हणतात. बर्ड स्ट्राइकचा धोका हा विमानाचे उड्डाण घेताना, लँडिंग करताना आणि कमी उंचीवरून उडवताना सर्वाधिक होतो.

3 / 10

जवळपास ३५० किमी प्रति तास वेगाने उडत असलेल्या विमानाला जर एखादी छोटी वस्तूही धडकली तरी ती धोकादायक ठरू शकते. बर्ड स्ट्राइकचे गंभीर परिणाम होऊ शकतात. बऱ्याचदा पक्षी कॉकपिटला धडकल्याने विंडशील्ड तुटू शकते. त्यातून पायलट जखमी होऊ शकतो.

4 / 10

जर एखादा पक्षी इंजिनमध्ये गेला तर त्याने टरबाइन ब्लेडला नुकसान पोहचू शकते. त्यातून आग लागण्याची अथवा इंजिन पूर्णपणे बंद पडण्याची शक्यता आहे. त्यामुळे विमान काही सेकंदात क्रॅश होण्याची भीती असते. DCGA आणि एअरलाईन्सकडून यातून वाचण्यासाठी अनेक सुरक्षा नियम बनवले आहेत.

5 / 10

डेड चिकन टेस्ट काय असते? - जगभरातील एअरलाईन्स विमानांना सर्टिफिकेट आधी त्यांच्या गुणवत्तेचे परिक्षण केले जाते. हे परिक्षण बर्ड स्ट्राइक स्थितीत सुनिश्चित करण्यासाठी केले जाते. या चाचणीवेळी मृत कोंबड्यांना इंजिन आणि अन्य महत्त्वाच्या भागांमध्ये मारून अशा स्थितीत विमानाची अवस्था काय होते हे पाहिले जाते. हे ऐकायला अजब वाटू शकते परंतु वैज्ञानिकरित्या हे स्वीकारले आहे.

6 / 10

या चाचणीचा वापर करण्यासाठी विशेष उपकरण वापरले जाते. ज्याला चिकन गन म्हणतात. ही एक शक्तीशाली एअर कॅनन असते. त्याचा वापर वेगवान गतीने बर्ड स्ट्राइकचा प्रभाव जाणून घेण्यासाठी केला जातो. त्यातून विमान वास्तविक उड्डाणावेळी अशा स्थितीचा सामना करू शकते का हे पाहिले जाते.

7 / 10

या चाचणीतून विमानाची विंडशील्ड आणि इंजिन प्रत्यक्षात किती मजबूत असते याचा आढावा घेतला जातो. सामान्यत: ही चाचणी एका नियंत्रित प्रयोगशाळेत केली जाते. इंजिनिअर एक मृत कोंबडी अतिवेगाने मारतात. हे हायस्पीड कॅमेऱ्यात रेकॉर्ड केले जाते. त्यानंतर फुटेज तपासले जातात. त्यातून नुकसान किती मर्यादेपर्यंत झालंय हे कळते.

8 / 10

चाचणीत खऱ्या कोंबड्यांचा वापर केला जातो कारण त्यांचे वजन आणि आकार त्या पक्षांसारखे असते जे आकाशात उड्डाणावेळी विमानाला धडकतात. विमान उड्डाणासाठी मिळणाऱ्या परवानगीमध्ये बर्ड स्ट्राइक टेस्ट विशेष प्रक्रिया असते. या चाचणीत इंजिन, कॉकपिट विंडशील्ड, विंग्ससारख्या महत्त्वाच्या भागांवर मजबूत फ्रेम लावली जाते.

9 / 10

या चाचणीसाठी सहसा मृत कोंबडा, कृत्रिम पक्षी किंवा जिलेटिन-आधारित बॉल वापरला जातो परंतु बहुतांशवेळी कोंबडा वापरला जातो. एक विशेष एअर गन किंवा तोफेसारखे उपकरण बसवले जाते. हे उपकरण विमानाच्या वेगाइतक्या वेगाने वस्तूला पुढे ढकलते. हा वेग ताशी सुमारे ३०० ते ५०० किलोमीटर आहे.

10 / 10

इंजिन चाचणीच्या परिस्थिती वेगवेगळ्या असतात. परंतु आंतरराष्ट्रीय सुरक्षा मानकांनुसार जरी पक्षी इंजिनमध्ये गेला तरीही इंजिन किमान २ मिनिटे ७५% जोराने चालू राहिले पाहिजे. आपत्कालीन लँडिंगसाठी हा वेळ पुरेसा आहे. ही चाचणी पास झाल्याशिवाय कोणत्याही विमानाला उड्डाण करण्याची परवानगी नाही.