भारत-रशिया-चीन त्रिकुट..; पुतिन यांचे स्वप्न अमेरिका अन् डोनाल्ड ट्रम्प यांची झोप उडवणार

India-Russia-China: भारत, चीन आणि रशियाला एकत्र आणण्यासाठी व्लादिमीर पुतिन प्रयत्नशील आहेत.

India-Russia-China: जवळजवळ संपूर्ण जगावर महासत्ता अमेरिकेचा दबाव पाहायला मिळतो. पण, आता जागतिक राजकारणाला एक नवीन वळण लागणार आहे. रशिया, भारत आणि चीन हे त्रिकूट एक जवळ येत आहे. रशियाचे अध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांचे स्वप्न आहे की, या त्रिकुटाच्या जोरावर बलाढ्य अमेरिका आणि डोनाल्ड ट्रम्प सारख्या नेत्यांना नमवता येईल. पण, हे त्रिकुट एकत्र येणे सोपी बाब नाही. यासाठी बरीच मेहनत घ्यावी लागणार आहे. 

पुतिन यांचे स्वप्न
पुतिन यांचे स्वप्न अशा जगाचे आहे, जिथे अमेरिकेचे वर्चस्व संपलेले असेल, ज्यामुळे इतर देशांची शक्ती संतुलित राहील. रशिया, भारत आणि चीन एकत्रितपणे अमेरिकन प्रभाव कमकुवत करणारी युती तयार करू शकतात, असे त्यांना वाटते. या त्रिकूटाचे उद्दिष्ट नवीन आर्थिक आणि लष्करी भागीदारीद्वारे जागतिक शक्तीचे पुनर्वितरण करणे आहे. भारत आणि चीनच्या वाढत्या अर्थव्यवस्था आणि रशियाचा लष्करी अनुभव या युतीला मजबूत बनवतो.

भारत:  भारत त्याच्या स्वतंत्र परराष्ट्र धोरण आणि आर्थिक विकासासह युती संतुलित करतो.

चीन: चीन त्याच्या तांत्रिक आणि आर्थिक शक्तीने जागतिक प्रभाव वाढवत आहे.

रशिया: रशिया त्याच्या ऊर्जा संसाधने आणि लष्करी तंत्रज्ञानाद्वारे या त्रिकूटाला बळकटी देत आहे.

अमेरिकेची चिंता आणि हस्तक्षेप
अमेरिका या त्रिकुटाला त्यांच्या वर्चस्ववादी धोरणांसाठी धोका मानते. प्रतिसादात, अमेरिकन हस्तक्षेप धोरणे तीव्र झाली आहेत...

युक्रेनला मदत: रशियाला गुंतवण्यासाठी अमेरिका युक्रेनला शस्त्रे पाठवत आहे, जेणेकरून रशियाचे लक्ष विचलित होईल आणि ते भारत-चीनशी असलेल्या युतीवर लक्ष केंद्रित करू शकणार नाही.

ऑस्ट्रेलिया आणि जपानवर दबाव: आशिया-पॅसिफिक प्रदेशात अमेरिकन प्रभाव कायम राहावा, म्हणून पेंटागॉन ऑस्ट्रेलिया आणि जपानला चीनविरुद्ध उभे करण्याचा प्रयत्न करीत आहे.

भारतावरील दबाव: अमेरिका भारताला स्वस्त रशियन तेल खरेदी करण्यापासून रोखण्याचा प्रयत्न करीत आहे. तसेच, ते NATO+ मध्ये सामील करुन चीनविरुद्ध भारताचा वापर करू इच्छित आहे, परंतु भारताला शांतता हवी आहे.

रशियाच्या अर्थव्यवस्थेवर फटका: अमेरिकेने रशियावर कठोर निर्बंध लादले, परंतु त्याचा उलट परिणाम झाला. भारत आणि चीनने रशियाकडून तेल खरेदी वाढवली. यामुळे रशियाची अर्थव्यवस्था मजबूत होत आहे.

डॉलरची भीती: अमेरिकेला भीती आहे की, चीनची वाढती शक्ती आणि ब्रिक्स देश डॉलरपासून दूर जाण्याच्या कल्पनेमुळे त्यांच्या चलनाची जागतिक स्थिती कमकुवत होऊ शकते. ट्रम्पने त्याविरुद्ध शुल्क लादण्याची धमकी देत आहेत.

अमेरिकन सिनेटरचा इशारा
लिंडसे ग्रॅहम सारख्या अमेरिकन सिनेटरने भारत आणि चीनला रशियाला सहकार्य केल्यास परिणाम भोगावे लागतील, असा इशारा दिला आहे. तर, रशियाने ग्रॅहमला दहशतवादी आणि अतिरेकी घोषित केले आहे. यावरून असे दिसून येते की, या देशांनी स्वतःचे नाही, तर त्यांचे हित प्रथम ठेवावे, अशी अमेरिकेची इच्छा आहे. परंतु भारत आणि चीनने पाश्चात्य "फोडा आणि राज्य करा" धोरणला लात मारली आहे.

भारत-चीन सहकार्य
भारत आणि चीनने सीमा वाद सोडवण्यासाठी पावले उचलली आहेत. अलिकडेच परराष्ट्र मंत्री जयशंकर यांनी बीजिंगमध्ये आपल्या चिनी समकक्षांना भेटून सीमेवरील तणाव कमी करण्याबद्दल चर्चा केली. चीनला भारताशी संबंध सामान्य करायचे आहेत. हे सहकार्य पुतिन यांचे स्वप्न साकार करण्याच्या दिशेने एक पाऊल आहे. दरम्यान, पाश्चात्य माध्यमे रशियाला "एकटे", चीनला "आर्थिक आक्रमक" आणि भारताला "अनिश्चित भागीदार" म्हणून दाखवतात. या प्रचारामागे अमेरिकेला भीती आहे की, हे त्रिकूट त्याच्या जागतिक स्थितीला आव्हान देऊ शकते.