काहीतरी मोठं घडणारे... सोन्याच्या किमतीतील तेजीमुळे ही कसली भीती? दिग्गज अर्थतज्ज्ञानं दिला इशारा

Gold Price Increased: सध्या सोन्याच्या किमतीत विक्रमी वाढ झाली आहे. मागील पाच वर्षांत सोन्यानं सर्वात मोठी साप्ताहिक वाढ नोंदवली. अर्थतज्ज्ञ पीटर शिफ यांनी हा 'काहीतरी मोठे' होण्याचे संकेत असल्याचा इशारा दिला आहे. त्यांनी सांगितलं की सोनं ४,३७० डॉलर प्रति औंसवर पोहोचले आहे आणि ते ४,४०० डॉलरपर्यंत जाऊ शकते. एका आठवड्यापेक्षा कमी कालावधीत यात १०% वाढ झाली आहे.

४,३०० डॉलर प्रति औंसचा स्तर पार केल्यानंतर सोन्याच्या किमतीतील ही विक्रमी तेजी शुक्रवारी आणखी वाढली. यानंतर अर्थतज्ज्ञ पीटर शिफ यांनी 'काहीतरी मोठं' होणार असल्याचं सांगितलं. स्पॉट गोल्ड ०.३% नं वाढून ४,३३६.१८ डॉलर प्रति औंसवर होतं, तर यूएस गोल्ड फ्युचर्स १% नं वाढून ४,३४८.७० डॉलरवर पोहोचलं. या आठवड्यात सोन्यात सुमारे ८% वाढ झाली आहे. जगभरात असलेल्या आर्थिक अनिश्चिततेमुळे गुंतवणूकदार सध्या सोन्याला सुरक्षित गुंतवणूक मानत आहेत. अमेरिका आणि चीनमधील व्यापार तणाव, काही प्रादेशिक बँकांमधील अस्थिरता आणि फेडरल रिझर्व्हकडून व्याजदर कमी होण्याची अपेक्षा यामुळे सोन्याच्या या तेजीला हवा मिळाली आहे. दिल्लीच्या सराफा बाजारात गुरुवारी सोन्याचे दर १,३१,६०० रुपये प्रति १० ग्रॅम होते.

सोन्याच कधी येते मोठी तेजी? जेव्हा व्याजदर कमी असतात, तेव्हा सोनं चांगले प्रदर्शन करतं. या मौल्यवान धातूवर कोणतेही व्याज मिळत नाही. या वर्षाच्या सुरुवातीपासून आतापर्यंत सोन्याच्या किमती ६५% पेक्षा जास्त वाढल्या आहेत. या तेजीमागे अनेक कारणं आहेत. यात भू-राजकीय तणाव, व्याजदर कमी होण्याची अपेक्षा, मध्यवर्ती बँकांकडून सोन्याची सतत खरेदी, डॉलरऐवजी इतर चलनांमध्ये गुंतवणूक ('डी-डॉलरिझेशन') आणि ईटीएफ (एक्सचेंज ट्रेडेड फंड) मध्ये मोठी गुंतवणूक यांचा समावेश आहे. पाश्चात्य देशांनी रशियावर लादलेल्या निर्बंधांनीही बाजारात सावधगिरीचं वातावरण निर्माण केलं आहे, ज्यामुळे सोन्याची मागणी वाढली आहे.

चांदीच्या किमतीतही सोन्यासोबत वाढ दिसून आली. चांदी ५४.३५ डॉलरच्या विक्रमी स्तरावर पोहोचली. तथापि, नंतर ती ०.७% घसरून ५३.८६ डॉलर प्रति औंसवर आली. प्लॅटिनम ०.७% घसरून १,७०१.० डॉलर प्रति औंस आणि पॅलेडियम ०.४% घसरून १,६०७.९३ डॉलरवर आले. मात्र, हे दोन्ही धातूही साप्ताहिक आधारावर वाढ नोंदवत होते.

भारतीय तज्ज्ञ काय म्हणत आहेत? प्रसिद्ध गुंतवणूकदार विजय केडिया यांनी सांगितलं की, सोन्याच्या किमतीतील ही वाढ काही नवीन नाही. त्यांनी म्हटले की, खरी 'सर्जनशीलता' गुंतवणुकीत आहे. केडिया यांच्या मते, 'सर्जनशीलतेशिवाय संपत्ती केवळ निर्जीव पैसा आहे. सोनं आणि चांदी ५,००० वर्षांपासून वाढत आहेत. यात काही नवीन नाही. पण, त्यांची खरेदी केल्यानंतर सर्जनशीलता, जोड किंवा योगदान कुठे आहे? शेअर्समध्ये केलेली गुंतवणूक तुम्हाला बौद्धिक आणि भावनात्मकदृष्ट्या जिवंत ठेवते. ही तुम्हाला नवकल्पना, उद्योजकता आणि जगाच्या प्रगतीशी जोडते. सक्रिय विचार असलेल्या जीवनाशिवाय पैशाचा काय अर्थ आहे? तुम्ही धन मागे सोडू शकता, पण ज्ञान किंवा प्रेरणा नाही.'

गुंतवणूकदार आणि फिनफ्लुएंसर अक्षत श्रीवास्तव यांनी एक प्रश्न केला की, जर तुम्ही आता सोने विकले, तर तुम्ही कुठे गुंतवणूक कराल? त्यांनी म्हटले, 'जर तुम्ही फक्त सोन्यात गुंतवणूक केली, तर तुमचं आयुष्य शानदार वाटतं. सोन्यानं खूप चांगली कामगिरी केली आहे. त्यांनी सांगितलं की, माझी आजी फंड मॅनेजर्सवर मात करत आहे. छान. पण, एक समस्या आहे. तुम्ही सोन्याच्या सर्वोत्तम दिवसांची (उच्चतम स्तर) तुलना इक्विटीच्या सामान्य दिवसांशी (सरासरी निम्न स्तर) करत आहात. आणखी एक समस्या आहे. जर तुम्ही १००% सोन्याचे गुंतवणूकदार असाल. तुम्ही आता सोनं विकण्याचा निर्णय घेतला. तुम्ही पुन्हा कुठे गुंतवणूक कराल? याला मालमत्तेसह रिइनव्हेस्टमेंट रिस्क (reinvestment risk) म्हणतात. अशा परिस्थितीत बहुतेक 'गोल्ड बग्स' आता विकणार नाहीत. ते एक करेक्शन (सुधारणा) पाहतील. त्या वेळी, जर तुम्ही पुन्हा गणना केली, तर इक्विटी विरुद्ध सोन्याचे परिणाम खूप वेगळे असू शकतात. याचं एक कारण आहे. तुम्हाला वेगवेगळ्या मालमत्ता वर्गांमध्ये (इक्विटी, सोने, क्रिप्टो, रिअल इस्टेट) गुंतवणूक करण्याची गरज आहे. का? कारण भांडवल फिरवणं सोपं होतं,' असंही ते म्हणाले.

सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म 'एक्स'वरील एका अन्य युजरनं सांगितलं की, सोन्यामध्ये महत्त्वाचा टप्पा अजून सुरू झालेला नाही, तर दुसऱ्यानं म्हटलं की, हा 'उच्चांकी टप्प्या'पर्यंत पोहोचला आहे, ज्यामुळे शेवटी क्रिप्टोच्या बुल रनला प्रोत्साहन मिळेल. हे दर्शवितं की सोन्याव्यतिरिक्त इतर मालमत्ता वर्गांमध्येही गुंतवणूकदारांची रुची कायम आहे आणि ते भविष्यातील गुंतवणुकीच्या संधींचा विचार करत आहेत.