EMI चा एकही हप्ता मिस झाला तर किती कमी होतो CIBIL? पाहा ३०, ६०, ९० दिवसांचा उशिर किती पडेल भारी
By जयदीप दाभोळकर | Updated: September 3, 2025 09:38 IST2025-09-03T09:28:29+5:302025-09-03T09:38:43+5:30
CIBIL score: जर तुम्ही EMI चुकवला तर तुमचा क्रेडिट स्कोअर किती कमी होतो? ३०, ६० आणि ९० दिवसांचा उशिर झाल्यास तुमच्या CIBIL स्कोअरवर काय परिणाम होईल हे जाणून घेऊ.

CIBIL score: गृहकर्ज, कार कर्ज, वैयक्तिक कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड... आज आपल्यापैकी अनेक जण आपल्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी ईएमआयवर अवलंबून असतात. दर महिन्याला एका निश्चित तारखेला आपल्या खात्यातून हप्ता कापला जातो. पण कल्पना करा, जर आर्थिक अडचणींमुळे तुम्ही ईएमआय भरायला विसरलात किंवा दिलेल्या महिन्यात ते करू शकला नाही तर काय होईल?
बँकेकडून यावर दंड आणि विलंब शुल्क आकारलं जातं, परंतु सर्वात मोठं नुकसान तुमच्या क्रेडिट स्कोअरचं होतं. हे तुमचे 'फायनान्शियल रिपोर्ट कार्ड' आहे, जे भविष्यात तुम्हाला कर्ज मिळेल की नाही आणि जर मिळणार असेल तर कोणत्या व्याजदरानं हे ठरवण्यास मदत करते. खराब क्रेडिट स्कोअर भविष्यात तुमच्यासाठी पैशाशी संबंधित सर्व दरवाजे बंद करू शकतो.
तर सर्वात मोठा प्रश्न असा आहे की, जर तुम्ही एक EMI चुकवला तर तुमचा क्रेडिट स्कोअर किती पॉइंट्सनं घसरतो? १ दिवसाचा विलंब आणि ३० दिवसांचा विलंब यांचा परिणाम सारखाच होतो का? आज आपण तुम्हाला संपूर्ण गणित सोप्या भाषेत समजून घेण्याचा प्रयत्न करू.
किती पॉईंट्सची घसरण होते हा प्रत्येकाच्या मनात येणारा पहिला प्रश्न आहे. पण याचं उत्तर सरळ "५० पॉईंट्स" किंवा "१०० पॉईंट्स" असं नाही. क्रेडिट स्कोअर किती घसरेल हे अनेक घटकांवर अवलंबून असतं. कोणतीही बँक किंवा क्रेडिट ब्युरो (जसे की CIBIL, Experian) तुम्हाला निश्चित संख्या सांगू शकत नाही कारण त्यांचे अल्गोरिदम एकाच वेळी अनेक घटकांवर लक्ष ठेवतात.
जर तुमचा स्कोअर खूप चांगला असेल (उदा. ८००+), तर एका छोट्या चुकीचाही त्यावर मोठा परिणाम होईल आणि स्कोअर खूप घसरेल. दुसरीकडे, जर तुमचा स्कोअर आधीच कमी असेल (उदा. ६५०), तर घसरण थोडी कमी असू शकते. सिक्युअर्ड लोनच्या (होम, कार लोन) तुलनेत अनसिक्युअर्ड लोनचा (पर्सनल, क्रेडिट कार्ड लोन) ईएमआय मिस केल्यास अधिक प्रतिकूल परिणाम होतो. जर पहिल्यांदाच चूक करत असाल तर त्याचा परिणाम कमी होईल. पण जर तुम्ही नेहमीचेच कर्ज बुडवणारे असाल तर स्कोअर खूप लवकर घसरेल.
३०, ६०, ९० दिवसांचा अर्थ काय? क्रेडिट ब्युरो तुमच्या विलंबाच्या दिवसांना ट्रॅक करतं, ज्याला DPD (डेज पास्ट ड्यू) म्हणतात. याचा अर्थ तुम्ही तुमच्या देय तारखेपासून किती दिवस उशिर केला आहे. जर तुम्ही देय तारखेच्या १-२ दिवसांनी पेमेंट केलं तर घाबरून जाण्याची गरज नाही. सहसा, बँका क्रेडिट ब्युरोला याची तक्रार करत नाहीत. हो, तुम्हाला बँकेकडून विलंब शुल्क भरावं लागू शकतं, परंतु त्याचा तुमच्या क्रेडिट स्कोअरवर परिणाम होणार नाही.
३० दिवसांचा उशिर झाल्यास (DPD 30)? तुम्ही तुमचा EMI भरण्यास ३० दिवसांपेक्षा जास्त वेळ उशीर करताच, बँक त्याला 'डिफॉल्ट' मानते आणि क्रेडिट ब्युरोला त्याची तक्रार करते. तुमच्या क्रेडिट रिपोर्टवरील हा पहिला मोठा डाग आहे. या एका चुकीमुळे तुमचा स्कोअर ५० ते १०० पॉइंट्सनी कमी होऊ शकतो. ही घसरण तुमच्या विद्यमान स्कोअरवर आणि इतर घटकांवर अवलंबून असेल.
६० दिवसांचा उशिर झाल्यास (DPD 60)? जेव्हा तुम्ही सलग दोन महिने EMI भरत नाही आणि तुमचा विलंब ६० दिवसांपेक्षा जास्त होतो तेव्हा परिस्थिती आणखी गंभीर होते. हे दर्शवतं की तुम्ही गंभीर आर्थिक अडचणीत आहात आणि त्याचा तुमच्या क्रेडिट रिपोर्टवर खूप वाईट परिणाम होतो. ६० दिवसांचा विलंब तुमच्या स्कोअर ८० ते १५० अंकांचा किंवा त्याहूनही जास्त परिणाम करू शकतो.
जर तुमचा ईएमआय विलंब ९० दिवस किंवा त्याहून अधिक असेल, तर ही सर्वात धोकादायक परिस्थिती आहे. बँक हे कर्ज 'नॉन-परफॉर्मिंग अॅसेट' (एनपीए) श्रेणीत ठेवू शकते. सोप्या भाषेत सांगायचं तर, बँक असं गृहीत धरते की हे कर्ज आता बुडालं आहे आणि ते वसूल होण्याची शक्यता खूपच कमी आहे. यामुळे तुमचा क्रेडिट रिपोर्ट वर्षानुवर्षासाठी खराब करू शकतो. ९० दिवसांचा विलंब तुमचा स्कोअर १०० ते २००+ पॉइंट्सनी कमी करू शकतो, ज्यामुळे तुमचा स्कोअर 'खराब' किंवा 'अतिशय खराब' या श्रेणीत येऊ शकतो.