चिनाबचे पाणी पाकला जाण्याआधीच अडवणार, रणबीर कालव्याचा विस्तार करण्याची सरकारची योजना

आतापर्यंत, भारत चिनाबचे मर्यादित पाणी वापरत होता, तेही मुख्यतः सिंचनासाठी. परंतु आता करार स्थगित केल्याने त्याचा वापर वाढवता येतो, विशेषतः ऊर्जा मागणी पूर्ण करण्यासाठी वीज निर्मिती क्षेत्रात, असे एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले. 

 
नवी दिल्ली : पहलगाम हल्ल्यानंतर सिंधू जल करार स्थगित केल्यानंतर भारताला मिळणाऱ्या पाण्याचा जास्तीत जास्त वापर करण्याच्या प्रयत्नांचा एक भाग म्हणून सरकार चिनाब नदीवरील रणबीर कालव्याची लांबी वाढवण्याच्या योजनांवर विचार करत आहे, असे अधिकाऱ्यांनी सांगितले.

आतापर्यंत, भारत चिनाबचे मर्यादित पाणी वापरत होता, तेही मुख्यतः सिंचनासाठी. परंतु आता करार स्थगित केल्याने त्याचा वापर वाढवता येतो, विशेषतः ऊर्जा मागणी पूर्ण करण्यासाठी वीज निर्मिती क्षेत्रात, असे एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने सांगितले. 

दुसऱ्या अधिकाऱ्याने सांगितले की, भारत पूर्वी पाकिस्तान वापरत असलेल्या नद्यांवर सुमारे ३००० मेगावॅटची सध्याची जलविद्युत क्षमता वाढवण्याची योजना आखत आहे. याची व्यवहार्यता अभ्यास करण्याचे नियोजन आहे, असे अधिकाऱ्याने सांगितले. पहलगाम हल्ल्यानंतर भारताने जागतिक बँकेच्या मध्यस्थीने झालेल्या सिंधू जल करार स्थगित करण्याचा निर्णय घेतला. 

नेमकी योजना काय?
रणबीर कालव्याची लांबी १२० किमी पर्यंत वाढवणे ही एक प्रमुख योजना आहे. पायाभूत सुविधांच्या बांधकामासाठी वेळ लागत असल्याने, सर्व भागधारकांना ही प्रक्रिया जलद करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. शिवाय, कठुआ, रावी आणि परागवाल कालव्यांमधून गाळ काढण्याची प्रक्रिया देखील सुरू झाली आहे, असे अधिकाऱ्याने सांगितले.

पाकिस्तान सीमापार दहशतवादाला पाठिंबा देत आहे तोपर्यंत सिंधू जल करार स्थगित राहील, असे सरकारने म्हटले आहे. नदी प्रणालीमध्ये सिंधू-मुख्य नदी आणि तिच्या उपनद्या समाविष्ट आहेत. रावी, बियास आणि सतलज यांना एकत्रितपणे पूर्वेकडील नद्या म्हणून संबोधले जाते, तर सिंधू, झेलम आणि चिनाब यांना पश्चिमेकडील नद्या म्हणून ओळखले जाते.