ISRO ची ऐतिहासिक कामगिरी, मेड इन इंडिया स्पेस स्टेशन उभारण्याचा मार्ग मोकळा...

ISRO Spadex: इस्रोच्या या मोहिमेमुळे मानवी अंतराळ मोहिमांना मोठी मदत मिळेल.

ISRO Docking Mission: सध्या भारतात होळी/धुलीवंदनाची धामधुम सुरू आहे. या दरम्यान, भारतीय अंतराळ संशोधन संस्थेने (ISRO) एक ऐतिहासिक कामगिरी केली आहे. इस्रोने स्पेस डॉकिंग प्रयोग Spadex अंतर्गत दोन उपग्रहांची यशस्वी अनडॉकिंग केली. ही कामगिरी भारताच्या अंतराळ मोहिमांसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. यामुळे भारतीय अंतराळ स्थानक आणि चांद्रयान 4 सारख्या भविष्यातील मोहिमांचा मार्ग मोकळा झाला आहे. 30 डिसेंबर 2024 रोजी श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून प्रक्षेपित केलेल्या या मोहिमेचे उद्दिष्ट स्पेस डॉकिंग-अनडॉकिंग तंत्रज्ञानाची चाचणी करणे होते.

Spadex undocking captured from both SDX-1 & SDX-2! 🛰️🛰️🎥

Watch the spectacular views of this successful separation in orbit.

Congratulations to India on this milestone! 🇮🇳✨ #Spadex#ISRO#SpaceTechpic.twitter.com/7u158tgKSG

— ISRO (@isro) March 13, 2025

    

अनडॉकिंग मिशन कसे यशस्वी झाले?
या मिशनमध्ये चेझर आणि टार्गेट नावाच्या दोन उपग्रहांचा समावेश होता. पहिल्या टप्प्यात, चेझर उपग्रहाने लक्ष्य यशस्वीरित्या डॉक केले. आता अनडॉकिंग दरम्यान, इस्रोने एक जटिल प्रक्रिया पार पाडली, ज्यामध्ये कॅप्चर लीव्हर सोडला गेला. डी कॅप्चर कमांड देखील जारी केली. शेवटी दोन्ही उपग्रह वेगळे झाले. हे तंत्रज्ञान भारतीय शास्त्रज्ञांनी विकसित केले आहे, जे भविष्यातील अंतराळ उपग्रहांमध्ये दुरुस्ती, इंधन भरणे यासारख्या जटिल प्रक्रियेस मदत करेल.

मिशनच्या यशाचे काय फायदे होतील?
ISRO च्या या यशामुळे स्पेस डॉकिंग आणि अनडॉकिंग तंत्रज्ञान यशस्वीरित्या लागू करणारा भारत हा चौथा देश बनला आहे. आतापर्यंत केवळ अमेरिका, रशिया आणि चीनकडेच हे तंत्रज्ञान होते. हे तंत्रज्ञान भविष्यात भारताला अंतराळात मॉड्यूल जोडून आणि भारतीय अंतराळ स्थानक BAS ची स्थापना करून मोठे अंतराळयान तयार करण्यात मदत करेल. 2028 मध्ये प्रक्षेपित होणाऱ्या पहिल्या मॉड्यूलसह ​​2035 पर्यंत भारताने स्वतःचे अंतराळ स्थानक स्थापन करण्याची योजना आखली आहे.

Congrats team #ISRO. And heartening for every Indian 🇮🇳 !#SPADEX Satellites accomplished the unbelievable De-Docking… This paves the way for smooth conduct of ambitious future missions including the Bharatiya Antriksha Station, Chandrayaan 4 & Gaganyaan. PM Sh @narendramodi’s…

— Dr Jitendra Singh (@DrJitendraSingh) March 13, 2025

स्पॅडेक्स भविष्यातील मोहिमांसाठी कसे फायदेशीर ठरेल?
स्पॅडेक्स मोहिमेच्या यशामुळे गगनयान आणि चांद्रयान-4 सारख्या मानवी अंतराळ मोहिमांचा मार्ग मोकळा झाला आहे. इस्रो आता असे तंत्रज्ञान विकसित करत आहे, जे कक्षेत सोडलेले उपग्रह परत आणू शकेल. आवश्यक असल्यास त्यांना इंधन भरून सक्रिय केले जाऊ शकते. हे तंत्रज्ञान भविष्यातील खोल अंतराळ मोहिमांमध्ये, चंद्र आणि मंगळावर तळ उभारण्यासाठी आणि अवकाशातील वैज्ञानिक प्रयोगांना खूप मदत करेल.