भारताच्या 'ध्वनि'मुळे शत्रू हादरेल, पाकिस्तान अन् चीनमध्येही उडेल खळबळ! कसं आहे नवं क्षेपणास्त्र?

संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना 'ध्वनि' नावाचे एक सुपर अ‍ॅडव्हान्स हायपरसोनिक ग्लाइड व्हेईकल (HGV) आधारित क्षेपणास्त्र प्रणाली विकसित करत आहे.

इस्रायल आणि इराण यांच्यातील तणावपूर्ण परिस्थिती पाहता, भारताने आपल्या संरक्षण सिद्धतेला एक नवी दिशा दिली आहे. संरक्षण संशोधन आणि विकास संघटना (DRDO) 'ध्वनि' नावाचे एक सुपर अ‍ॅडव्हान्स हायपरसोनिक ग्लाइड व्हेईकल (HGV) आधारित क्षेपणास्त्र प्रणाली विकसित करत आहे. हे क्षेपणास्त्र केवळ भारताची संरक्षण क्षमता मजबूत करणार नाही, तर जागतिक स्तरावर भारताला संरक्षण क्षेत्रात एक मजबूत देश म्हणून स्थापित करणार आहे.

'ध्वनि' हे सामान्य क्षेपणास्त्र नाही!
'ध्वनि' हे काही साधे मिसाईल नाही. हे क्षेपणास्त्र एका शक्तिशाली रॉकेटच्या मदतीने खूप उंचीवर प्रक्षेपित केले जाईल. त्यानंतर ते हायपरसोनिक वेगाने (Hypersonic Speed) ग्लाइड करत आपल्या लक्ष्यापर्यंत पोहोचेल. याची सर्वात मोठी खासियत म्हणजे ते शत्रूच्या रडारला सहज चकमा देऊ शकते, ज्यामुळे त्याला रोखणे जवळजवळ अशक्य होईल.

'ध्वनि' ची प्रमुख वैशिष्ट्ये:

अविश्वसनीय वेग: 'ध्वनि' मॅक २१ म्हणजेच सुमारे २५,००० किमी/तास वेगाने उड्डाण करेल. हा आवाजच्या वेगापेक्षा २१ पट जास्त वेग आहे (आवाजाचा वेग सुमारे १२३५ किमी/तास असतो).

लांब पल्ला: ५५००+ किलोमीटरहून अधिक पल्ल्यामुळे हे क्षेपणास्त्र आशिया, युरोप आणि उत्तर अमेरिकेच्या काही भागांपर्यंत पोहोचू शकते. यामुळे हे आंतरखंडीय बॅलिस्टिक क्षेपणास्त्र (ICBM) च्या श्रेणीत येते.

रडारपासून बचाव: हे क्षेपणास्त्र उड्डाणादरम्यान आपला मार्ग बदलू शकते, ज्यामुळे शत्रूच्या क्षेपणास्त्र संरक्षण प्रणालींना (Missile Defence Systems) ते पकडणे शक्य होणार नाही.

उच्च तापमानापासून संरक्षण: वातावरणातील घर्षणामुळे निर्माण होणाऱ्या ३००० अंश सेल्सिअसपर्यंतच्या उष्णतेला सहन करण्यासाठी यात खास उष्णता संरक्षण प्रणाली (Heat Protection System) आहे.

स्टील्थ डिझाइन: त्याच्या ब्लेंडेड विंग-बॉडी डिझाइनमुळे ते रडारवर जवळजवळ अदृश्य होते.

दुहेरी क्षमता: हे क्षेपणास्त्र पारंपरिक (Conventional) आणि अणु (Nuclear) अशा दोन्ही प्रकारच्या वॉरहेड्स (Payloads) वाहून नेण्यास सक्षम आहे, जे त्याला अधिक घातक बनवते.

'ध्वनि'ची ही अपडेट  हैदराबाद येथील डीआरडीओच्या अ‍ॅडव्हान्स्ड सिस्टिम्स लॅबोरेटरीमध्ये सुरू आहे. हे क्षेपणास्त्र २०२९-३० पर्यंत भारतीय सशस्त्र दलांचा भाग बनू शकते. DRDOने यापूर्वीच मॅक ६ वर आधारित हायपरसोनिक टेक्नॉलॉजी डिमॉन्स्ट्रेटर व्हेईकलची यशस्वी चाचणी केली आहे.