राजाराम लोंढे, लोकमत न्यूज नेटवर्क
कोल्हापूर : कोल्हापूर जिल्ह्यात ‘मृग’ नक्षत्राने शेतकऱ्यांची त्रेधातिरपीट उडवून दिली. चार-दिवस झालेल्या जोरदार पावसाचा तडाका बसल्याने खरिपाचे मोठे नुकसान झाले. आता ‘आद्रर्का’ नक्षत्रात पावसाचे काहीसी उसंत घेतली असली तरी त्याची धास्ती मात्र कायम आहे. जूनमध्ये सरासरी ३४८ मिलिमीटर पाऊस पडल्याने खरीप पिकांची पुरती दाणादाण उडवून दिली आहे.
राज्यात अनेक जिल्ह्यात सध्या पावसाचे ओढ दिल्याने पिके धोक्यात आली आहेत. मात्र कोल्हापूर जिल्ह्यातील परिस्थिती काहीसी वेगळी आहे. माॅन्सून सक्रिय झाला आणि त्याचा जोर वाढत गेला. ‘मृग’ नक्षत्राच्या शेवटच्या टप्यात सलग तीन दिवस जिल्ह्यात अतिवृष्टी झाल्याने गेल्या दहा वर्षांत पहिल्यादांच जूनच्या दुसऱ्या आठवड्यात नद्यांना पूर आला. जिल्ह्यात खरिपाची ५५ टक्के पेरणी झाली आहे. धूळवाफ पेरणी झालेल्या भाताची उगवण झाली. मात्र जोरदार पावसाने अनेक ठिकाणी भात पीक कुजल्याने शेतकरी हवालदिल झाले आहेत. भुईमूग, सोयाबीनचेही काही ठिकाणी नुकसान झाले आहे. खरा पाऊस लागणारी नक्षत्रे अजून लागायची आहेत. एरव्ही कोरडे जाणारे ‘मृग’ नक्षत्र जोरदार लागल्याने पुढील नक्षत्राचा काय नूर राहील. याविषयी सगळ्यांच्या मनात धास्ती आहे.
जून महिन्यातील पावसाची सरासरी - १४० मिलिमीटर
आतापर्यंत झालेला पाऊस - ३४८ मिलिमीटर
सर्वात कमी पाऊस - २१३ मिलिमीटर, शिरोळ तालुका
सर्वात जास्त पाऊस - ८१९ मिलिमीटर, गगनबावडा तालुका
तालुकानिहाय झालेली पेरणी हेक्टरमध्ये
तालुका पेरणी
हातकणंगले ५२००
शिरोळ १२५०
पन्हाळा २८००
शाहुवाडी ५५०
राधानगरी ७६००
गगनबावडा ११५०
करवीर ८७६०
कागल ७९००
गडहिंग्लज ११६००
भुदरगड १२०५०
आजरा ६३००
चंदगड १३०२५
तालुकानिहाय पेरणी आणि झालेला पाऊस
तालुका पाऊस मिलिमीटर
हातकणंगले २१६
शिरोळ २१३
पन्हाळा ३११
शाहुवाडी ४२७
राधानगरी ४१८
गगनबावडा ८१९
करवीर २७७
कागल ३४०
गडहिंग्लज ३६५
भुदरगड ३४४
आजरा ४१८
चंदगड ४९४
सरासरीच्या २० टक्के पाऊस जूनमध्येच
जिल्ह्याची माॅन्सूनमधील सरासरी १७१४ मिलिमीटर आहे. जूनच्या चार-पाच दिवसांतच त्यातील २० टक्के म्हणजेच ३४८ मिलिमीटर पाऊस झाला. सर्वाधिक पाऊस सरासरीच्या ५१ टक्के शिरोळमध्ये तर ४० टक्के हातकणंगले तालुक्यात झाला आहे.
कोट-
मृग नक्षत्रात एवढा पाऊस कधीच होत नाही. मात्र चार-पाच दिवस झालेल्या जोरदार पावसाने भात पिकांचे मोठे नुकसान केले. आठ-नऊ महिने वाढवलेले ऊस आडवे झाले आहेत.
- बळवंत पाटील (शेतकरी, शिरगाव)
फोटो ओळी : मागील आठवड्यात कोल्हापुरात झालेल्या जोरदार पावसाने ऊस पिकात पाणी उभा राहिले. (फोटो-२३०६२०२१-कोल-ऊस) (छाया- नसीर अत्तार)