रशिया-युक्रेन युद्धालाही मिळणार पूर्णविराम? 'या' दिवशी डोनाल्ड ट्रम्प घेणार पुतिन यांची भेट

अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी घोषणा केली आहे की ते पुढील शुक्रवारी अलास्कामध्ये रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांना भेटणार आहेत. या भेटीचा मुख्य उद्देश युक्रेनमधील युद्ध समाप्त करण्यावर चर्चा करणे हा आहे. ट्रम्प यांनी आपल्या सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म ‘ट्रूथ’वर ही माहिती दिली. त्यांनी सांगितले की, युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांच्यासह सर्व पक्ष तीन वर्षांपासून सुरू असलेला हा संघर्ष संपवण्यासाठी युद्धबंदी कराराच्या जवळ पोहोचले आहेत.

शुक्रवारी व्हाईट हाऊसमध्ये पत्रकारांशी बोलताना ट्रम्प म्हणाले होते की करारात काही क्षेत्रांची अदलाबदल देखील केली जाऊ शकते. ट्रम्प म्हणाले की, चांगल्या भविष्यासाठी काही क्षेत्रांची अदलाबदल केली जाईल.

शांतता करारावर मतभेद
ट्रम्प यांनी ही घोषणा केली असली तरी, क्रेमलिनने अद्याप याबाबत कोणतीही अधिकृत माहिती दिलेली नाही. तरीही दोन्ही देशांनी लवकरच बैठक होण्याची शक्यता व्यक्त केली आहे. ही शिखर बैठक तीन वर्षांपूर्वी सुरू झालेल्या रशिया-युक्रेन युद्धासाठी एक निर्णायक क्षण ठरू शकते. मात्र, यातून लगेचच युद्ध थांबेल याची खात्री नाही, कारण मॉस्को आणि कीव यांच्या शांततेच्या अटींमध्ये मोठे मतभेद आहेत.

काही विश्लेषकांनी सुचवले आहे की, रशियाने ज्या चार क्षेत्रांवर कब्जा केल्याचा दावा केला आहे, त्याव्यतिरिक्त इतर काही नियंत्रित क्षेत्रे सोडण्याची ऑफर देऊ शकतो.

युक्रेनला बाजूला ठेवण्याची शक्यता?
ट्रम्प यांनी याआधीच सूचित केले होते की, त्यांची पुतिन यांच्यासोबतची भेट युक्रेनचे राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांच्यासोबतच्या कोणत्याही चर्चेपूर्वी होईल. या भूमिकेमुळे युरोपमध्ये अशी भीती निर्माण झाली आहे की, दुसऱ्या महायुद्धानंतरच्या या सर्वात मोठ्या संघर्षाला शांत करण्याच्या प्रयत्नात युक्रेनला बाजूला ठेवले जाऊ शकते.

अमेरिकेच्या भूमीवर बैठक
डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुतिन यांना अमेरिकेच्या भूमीवर भेटण्याची योजना जाहीर करून अनेकांना आश्चर्यचकित केले आहे, कारण यापूर्वी ते कोणत्याही तिसऱ्या देशात भेटतील अशी अपेक्षा होती. हा निर्णय पुतिन यांना एक प्रकारे मान्यता देणारा आहे. अमेरिका आणि त्याचे मित्र देश युक्रेनवरील त्यांच्या आक्रमणामुळे पुतिन यांना आंतरराष्ट्रीय स्तरावर एकटे पाडण्याचा प्रयत्न करत होते.

रशिया आणि पाश्चिमात्य देशांमधील तणाव
पुतिन यांच्या अध्यक्षपदाच्या सुरुवातीच्या काळात, ते नियमितपणे अमेरिकन राष्ट्राध्यक्षांना भेटत असत. पण २०१४ मध्ये रशियाने युक्रेनच्या क्रिमिया द्वीपकल्पावर बेकायदेशीर कब्जा केल्यावर आणि २०१६ च्या अमेरिकन निवडणुकीत हस्तक्षेपाचे आरोप झाल्यानंतर रशिया आणि पाश्चिमात्य देशांमधील संबंध ताणले गेले.

पुतिन यांनी शेवटची अमेरिका भेट २०१५ मध्ये दिली होती, जेव्हा ते न्यूयॉर्कमध्ये संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेच्या बैठकीत सहभागी झाले होते. अलास्कामध्ये होणारी ही बैठक २०२१ नंतरची पहिली अमेरिका-रशिया शिखर बैठक असेल, जेव्हा तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांनी जिनिव्हामध्ये पुतिन यांची भेट घेतली होती.