तुम्ही आवडीने खात असलेली आइस्क्रिम भारतात कुठून आली माहीत आहे का?

उन्हाळ्यातील प्रखर किरणांपासून शरीराला आराम देण्याचं काम आइस्क्रिम करते. पण फक्त उन्हाळ्यातच नाहीतर पावसाळ्यात आणि हिवाळ्यातही आवर्जुन आइस्क्रिम खाणाराही एक गट आहे. सध्या बाजारात अनेक वेगवेगळ्या फ्लेवर्सच्या आइस्क्रिम्स उपलब्ध आहेत. पण तुम्हाला माहीत आहे का? लहानांपासून अगदी थोरामोठ्यांपर्यंत सर्वांना आवडणारी ही आइस्क्रिम भारतात आली कशी? तसेच या थंडगार आइस्क्रिमचा इतिहास नक्की काय आहे? विश्वास ठेवा जेवढी भारी आइस्क्रिमची टेस्ट आहे. तेवढाच भारी तिचा इतिहासही आहे. 

आइस्क्रिमचा शोधाबाबत अनेक गोष्टी सांगितल्या जातात. सर्वात पहिली गोष्ट म्हणजे, सर्वात आधी इसवीसनपूर्व 3000 दरम्यान चीनमध्ये आइस्क्रिम तयार करण्यात आलं होतं. तसेच दुसरी गोष्ट म्हणजे, Marco Polo जे एक इटालियन व्यापारी होते त्यांनी सर्वात आदी इटलीमध्ये आइस्क्रिम तयार केलं होतं. पण या दोन्ही थिअरीमध्ये इतिहासकारांची वेगवेगळी मतं आहेत. अनेक इतिहासकारांचं असं म्हणणं आहे की, सर्वात आधी आइस्क्रिमचा उल्लेख इसवीसनपूर्व 500 दरम्यान इराणच्या अचमेनिद साम्राज्यामध्ये मिळतो. 

त्यांनी सांगितल्यानुसार, इसवीसनपूर्व 400 मध्ये फारसि लोकांनी बर्फाच्या वेगवेगळ्या प्रकारांचा उपयोग करून आइस्क्रिम तयार करण्यास सुरुवात केली. इराणमधील लोक थंडीमध्ये पडणारा बर्फ आपल्या आइल हाउसमध्ये एकत्र करून ठेवत असतं. जे 'यखचल' या नावाने ओळखलं जात असे. फारसी भाषेत 'यख'चा अर्थ आहे 'बर्फ' आणि 'चल'चा अर्थ आहे 'खड्डा'. हा बर्फ या व्यक्ती वर्षभर वापरत असतं. या बर्फामध्ये द्राक्षं, केशर, गुलाब पाणी इत्यादी पदार्थ एकत्र करून त्या आइसक्रिम तयार करत असत. Bastani Sonnati ही त्या काळीतील अत्यंत प्रसिद्ध आइस्क्रिम होती. 

hindi.scoopwhoop.com ने दिलेल्या माहितीनुसार, इसवीसनपूर्व 200 मध्ये चीनमधील लोक आइस्क्रिम तयार करण्यासाठी दूध आणि तांदूळ उकळून बर्फामध्ये ठेवत असतं. इसवीसन 37 ते 68 दरम्यान रोमचे राजा नीरो पर्वतांवरून बर्फ फळांच्या रसामध्ये एकत्र करून खात असत. 

Marco Polo ने 1254-1324 दरम्यान चीनमधून आइस्क्रिम आणून इटलीमध्ये इंट्रोड्यूस केली होती. ते आपल्या चीनच्या दौऱ्यामध्ये आइस्क्रिम तयार करायला शिकले होते. त्यानंतर आइस्क्रिम प्रान्समध्ये पोहोचली आणि त्यानंतर अमेरिकेमध्ये. 17व्या शतकामध्ये आइस्क्रिम इंग्लंडमध्ये पोहोचली. असं सांगितलं जातं की, राजा Charles I यांनी आपल्या शेफला आइसक्रीमची रेसिपी गुपित ठेवण्यासाठी सांगितले होते. 

दक्षिण आशियामध्ये आइस्क्रिमचं आगमन मुघलांसोबत झालं. मुघल सम्राटांनी 16व्या शतकामध्ये हिंदुकुश पर्वतरांगांमधून बर्फ आणण्यासाठी घोडेस्वारांना पाठवत असत. तेव्हा हे दिल्लीच्या शाही दरबारामध्ये फळांचं सरबत म्हणून दिलं जात असे. 

आपण जी कुल्फी चवीने खातो. तीचा शोधही मुघल काळात 16व्या शतकामध्ये लागला होता. असं सांगितलं जातं की, भारतीय लोकांना हा पदार्थ तयार करण्याची प्रेरणा Bastani Sonnati या पदार्थांपासून मिळाली होती. 

19व्या शतकामध्ये अमेरिकेतील Evanston शहरामध्ये आइस्क्रिम सोड्यावर बॅन लावण्यात आलं होतं. त्यावेळी लोकांनी आइस्क्रिममध्ये सोड्याऐवजी सिरपचा वापर करण्यास सुरुवात केली आणि अशाप्रकारे Ice Cream Sundaes चा शोध लागला. 

असा आहे आइस्क्रिमचा रोचक इतिहास. त्यावेळी केवळ बर्फामध्ये फ्लेवर्स एकत्र करून खाल्ली जाणाऱ्या आइस्क्रिमचं रूप सध्या प्रचंड बदललेलं दिसतं. सध्या बाजारात अनेक वेगवेगळ्या रूपात आइस्क्रिम उपलब्ध आहे. खवय्यांसाठी तसेच आइस्क्रिम लव्हर्सच्या आवडीनुसार आइस्क्रिम कस्टमाइज करूनही घेता येते.