एपिलेप्सीचा मूक संघर्ष आणि लोकांनी त्याबद्दल का बोलले पाहिजेः डॉ. सिद्धार्थ खरकर

अपस्माराबाबत उघडपणे बोलण्याच्या सांस्कृतिक अनिच्छेमुळे देशभरातील असंख्य व्यक्ती आणि कुटुंबांना अनेक वर्षे टाळता येण्याजोगे दुःख सहन करावे लागले आहे.

ठाणे: भारतभरातील एक कोटीहून अधिक व्यक्तींना प्रभावित करूनही, अपस्माराचा आजार हा सर्वात चुकीचा समजल्या जाणाऱ्या आणि कलंकित न्यूरोलॉजिकल परिस्थितींपैकी एक आहे. अनेक घरांमध्ये, झटक्यांना शांतता, लाज किंवा अगदी अंधश्रद्धेचा सामना करावा लागतो-ज्यामुळे उपचारांना विलंब होतो आणि रूग्णांवरील भावनिक आघात अधिक तीव्र होतो. अपस्माराबाबत उघडपणे बोलण्याच्या सांस्कृतिक अनिच्छेमुळे देशभरातील असंख्य व्यक्ती आणि कुटुंबांना अनेक वर्षे टाळता येण्याजोगे दुःख सहन करावे लागले आहे.

डॉ. सिद्धार्थ खरकर, neurologist in thane, हे विज्ञान, करुणा आणि सक्रिय काळजी घेऊन हे मौन मोडून काढण्याचे काम करत आहेत. न्यूरोप्लस एपिलेप्सी आणि पार्किन्सन क्लिनिकमध्ये, ते अशा चमूचे नेतृत्व करतात, जी केवळ अत्याधुनिक उपचारच देत नाही तर एपिलेप्सीविषयी सामाजिक जागृतीसाठीही वकिली करते. डॉ. खरकर म्हणतात, "अनेक वर्षे चुकीचे निदान करून किंवा निदान न करता अनेक रुग्ण आमच्याकडे येतात". "जेव्हा ते आमच्या दवाखान्यात पोहोचतात, तेव्हा ते भावनिकदृष्ट्या थकलेले असतात-आणि जखमांवर उपचार करणे तितकेच महत्त्वाचे असते".

एपिलेप्सी हा एक न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डर आहे जो वारंवार होणाऱ्या झटक्यांनी चिन्हांकित होतो, जो तीव्रता आणि वारंवारतेमध्ये बदलू शकतो. एपिलेप्सीचे बहुतेक प्रकार औषधोपचाराने व्यवस्थापित केले जाऊ शकतात, तर जवळजवळ 30% रुग्णांना औषध-प्रतिरोधक एपिलेप्सी असते, ज्यासाठी प्रगत निदान आणि कधीकधी शस्त्रक्रियेच्या हस्तक्षेपाची आवश्यकता असते. डॉ. खरकरचे क्लिनिक व्हिडिओ ई. ई. जी. देखरेख, उच्च-रिझोल्यूशन ब्रेन इमेजिंग आणि रेसेक्टिव्ह एपिलेप्सी शस्त्रक्रिया यासारख्या विशेष सेवा प्रदान करते-जप्तीचे मूळ कारण उघड करण्यासाठी आणि सानुकूलित उपचार योजना तयार करण्यासाठी सर्व आवश्यक साधने.

पण खरे आव्हान अनेकदा चिकित्सालयाबाहेर असते. अपस्माराचे आजार चुकीच्या माहितीने झाकलेले राहतात, ज्यामुळे अनेकजण भीती किंवा लाज बाळगून त्यांचे निदान लपवतात. या गुप्ततेमुळे अनियमित उपचार, आरोग्याची वाढती जोखीम आणि मानसिक त्रास होतो. कलंक आणि चुकीच्या माहितीमुळे अनेक रुग्ण उपचारांना विलंब लावतात, ज्यामुळे अनेक वर्षे टाळता येण्याजोगा त्रास सहन करावा लागतो. लवकर निदान आणि योग्य औषधोपचार हे एपिलेप्सी असलेल्या बहुतेक लोकांना जप्ती-मुक्त राहण्यास आणि पूर्णपणे सामान्य जीवन जगण्यास मदत करू शकतात.

न्यूरोप्लस क्लिनिकच्या चमूचा असा विश्वास आहे की शिक्षण हे बरे होण्याच्या दिशेने पहिले पाऊल आहे. उपचारांव्यतिरिक्त, ते काळजी घेण्याच्या प्रक्रियेत कुटुंबांचा सक्रियपणे समावेश करतात-काळजी घेणाऱ्यांना जप्ती व्यवस्थापन, औषधांचे पालन आणि भावनिक पाठबळ याबद्दल शिक्षित करतात. हा सर्वांगीण दृष्टीकोन हे सुनिश्चित करतो की रुग्णांना केवळ वैद्यकीयदृष्ट्याच नव्हे तर भावनिक आणि सामाजिकदृष्ट्या आधार मिळतो.
अधिक गुंतागुंतीच्या प्रकरणांसाठी डीप ब्रेन स्टिम्युलेशन आणि वॅगस नर्व स्टिम्युलेशनसह प्रगत अपस्माराच्या शस्त्रक्रियांसाठी हे चिकित्सालय नानावटी रुग्णालयासारख्या प्रमुख रुग्णालयांशीही सहकार्य करते. डॉ. खरकर यावर जोर देतात, "आपण मधुमेह किंवा उच्च रक्तदाब पाहतो त्याप्रमाणे आपल्याला अपस्माराचे लक्षण दिसू लागले पाहिजे-ही एक व्यवस्थापित करण्यायोग्य स्थिती आहे, सामाजिक शाप नाही".

क्लिनिकस्पॉट्सचे तज्ञ देखील सामुदायिक शिक्षणाच्या महत्त्वपूर्ण भूमिकेवर प्रकाश टाकतात. "भारतातील अपस्माराच्या उपचारांमध्ये कलंक हा सर्वात मोठ्या अडथळ्यांपैकी एक आहे. डॉ. खरकर यांच्यासारखे तज्ज्ञ केवळ डॉक्टर नाहीत-ते बदल घडवणारे आहेत ".

डॉ. खरकर भविष्याबद्दल आशावादी आहेत. "कलंक हळूहळू उठतो आहे. प्रत्येक जाणकार रुग्ण, प्रत्येक सक्षम काळजीवाहू आणि प्रत्येक यशस्वी उपचार कथेसह, आम्ही प्रगती करत आहोत. पण चर्चा सुरूच राहिली पाहिजे-शाळा, कामाच्या ठिकाणी आणि जेवणाच्या टेबलांवर.

प्रगत निदान, रुग्ण-केंद्रित काळजी आणि अथक वकिलीद्वारे, डॉ. सिद्धार्थ खरकर आणि न्यूरोप्लस क्लिनिकमधील चमू भारतातील अपस्माराची कथा पुन्हा लिहित आहेत-एका वेळी एक खुले संभाषण.

डॉ. सिद्धार्थ खरकर

  + 91.727-624-9168
  न्यूरोप्लस एपिलेप्सी अँड पार्किन्सन क्लिनिक प्रथम मजला, किम्स हॉस्पिटल, सहकारी संस्था, 105, क्वीन्स स्ट्रीट, ब्रेंटफोर्ड जवळ, हिरानंदानी इस्टेट, ठाणे पश्चिम, ठाणे, मुंबई, महाराष्ट्र 400615
www.drkharkar.com 

डॉ. सिद्धार्थ खरकर यांच्याबद्दलः डॉ. सिद्धार्थ खरकर हे मुंबई आणि ठाण्यातील सर्वोत्तम न्यूरोलॉजिस्टपैकी एक म्हणून ओळखले जाणारे यूएसए बोर्ड-प्रमाणित न्यूरोलॉजिस्ट आहेत. जॉन्स हॉपकिन्स विद्यापीठ, यू. सी. एस. एफ. आणि किंग्ज कॉलेज लंडन यासारख्या प्रमुख संस्थांमध्ये प्रशिक्षित असलेले ते एपिलेप्सी आणि पार्किन्सन रोगावरील उपचारांमध्ये पारंगत आहेत. रुग्णाचे शिक्षण, लवकर निदान आणि प्रगत उपचारात्मक पर्यायांबद्दल दृढ वचनबद्धतेसह, डॉ. खरकर हे संपूर्ण भारतभर न्यूरोलॉजिकल काळजीमध्ये एक विश्वासार्ह नाव आहे.