३४ वर्षांच्या सेवेत ५७ बदल्या; IAS अशोक खेमकांची 'ती' इच्छा निवृत्तच्या वेळीही राहिली अपूर्ण

IAS Ashok Khemka Retires: हरियाणा कॅडरचे आयएएस अधिकारी अशोक खेमका आज निवृत्त होत आहेत. त्यांच्या ३४ वर्षांच्या सेवेत त्यांची ५७ वेळा बदली झाली आहे.

मोठ्या प्रमाणात बदल्यांसाठी ओळखले जाणारे वरिष्ठ भारतीय प्रशासकीय सेवा अधिकारी अशोक खेमका हरियाणा सरकारमध्ये जवळजवळ ३४ वर्षे काम केल्यानंतर बुधवारी निवृत्त होत आहेत. खेमका यांची ओळख प्रामाणिक नोकरशहा अशी होती.

१९९१ च्या बॅचचे अधिकारी, ज्यांना शेवटचे परिवहन विभागात अतिरिक्त मुख्य सचिव म्हणून नियुक्त करण्यात आले होते, त्यांनी त्यांच्या कारकिर्दीत ५७ वेगवेगळ्या पदांवर काम केले आहे.

३० एप्रिल १९६५ रोजी कोलकाता येथे जन्मलेल्या अशोक खेमका यांनी १९८८ मध्ये आयआयटी खरगपूर येथून कॉम्प्युटर सायन्स आणि अभियांत्रिकीमध्ये बी.टेक पदवी घेतली. त्यानंतर टीआयएफआर येथून कॉम्प्युटर सायन्समध्ये पीएचडी आणि व्यवसाय प्रशासन आणि वित्त या विषयात एमबीए पदवी प्राप्त केली.

सेवेत असताना, खेमका यांनी पंजाब विद्यापीठातून एलएलबीची पदवी देखील पूर्ण केली. त्यांच्या कारकिर्दीत ५७ वेळा बदली झाल्यानंतर, खेमका गेल्या डिसेंबरमध्ये परिवहन विभागात परतले, जे सध्या मंत्री अनिल विज यांच्याकडे आहे.

२०१२ मध्ये खेमका प्रसिद्धीला आले जेव्हा त्यांनी जमीन एकत्रीकरण आणि जमीन अभिलेख महासंचालक म्हणून काम करताना काँग्रेसच्या ज्येष्ठ नेत्या सोनिया गांधी यांचे जावई रॉबर्ट वढेरा यांच्याशी संबंधित गुरुग्राम जमिनीच्या व्यवहाराचे उत्परिवर्तन रद्द केले. या निर्णयामुळे त्यांना भ्रष्टाचारविरोधी कार्यकर्त्यांकडून कौतुकाचा वर्षाव झाला पण त्यामुळे त्यांच्या बदल्याही झाल्या, ज्या त्यांच्या उर्वरित सेवेसाठी एक नमुना बनल्या.

खेमका यांच्या तीन दशकांच्या कारकिर्दीत सरासरी दर सहा महिन्यांनी एकदा त्यांची बदली झाली आहे. त्यांच्या अनेक नियुक्त्या कमी दर्जाच्या किंवा महत्वाच्या नसलेल्या विभागांमध्ये झाल्या आहेत.

ज्यामध्ये राज्य अभिलेखागार विभागात चार वेळा नियुक्त्या करण्यात आल्या होत्या. त्यापैकी तीन हरियाणामधील भाजपच्या नेतृत्वाखालील सरकारमध्ये होत्या. मनोहर लाल खट्टर सरकारच्या पहिल्या कार्यकाळात त्यांना त्याच विभागातून अचानक काढून टाकल्यानंतर जवळजवळ १० वर्षांनी ते डिसेंबर २०२४ मध्ये परिवहन विभागात परतले होते.

२०२३ मध्ये, खेमका चर्चेत आले जेव्हा त्यांनी तत्कालीन मुख्यमंत्री मनोहर लाल खट्टर यांना पत्र लिहून भ्रष्टाचार समूळ नष्ट करण्यासाठी शेवटच्या प्रयत्नात दक्षता विभागाचे प्रमुख करण्याची ऑफर दिली होती. २३ जानेवारी २०२३ रोजीच्या त्यांच्या पत्रात त्यांनी, "माझ्या सेवा कारकिर्दीच्या शेवटच्या टप्प्यात, मी दक्षता विभागाचे प्रमुख म्हणून माझ्या सेवा देऊ करतो. जर मला संधी मिळाली तर मी तुम्हाला खात्री देतो की भ्रष्टाचाराविरुद्ध खऱ्या अर्थाने युद्ध होईल आणि कोणीही, कितीही मोठा आणि शक्तिशाली असला तरी, सोडला जाणार नाही," असं म्हटलं होतं.