Coronavirus: ‘मॉडर्ना’च्या कोरोना लस चाचणीला मोठं यश; व्हायरसचं खात्मा होणार अन् संसर्गही रोखणार

माकडांवरील चाचण्यांमध्ये कोरोनाव्हायरस लस पूर्णपणे प्रभावी ठरली आहे. अमेरिकन बायोटेक कंपनी मॉडर्ना आणि नॅशनल इन्स्टिट्यूट फॉर हेल्थ (एनआयएच) च्या लसीवरील नवीन अभ्यास अहवाल मंगळवारी प्रकाशित झाला आहे.

न्यू इंग्लंड जर्नल ऑफ मेडिसिनच्या मते, व्हेक्सिनने माकडांमध्ये यशस्वीरित्या मजबूत प्रतिकारशक्ती विकसित केली. कोरोनाला त्यांच्या नाकात आणि फुफ्फुसांमध्ये पसरण्यास प्रतिबंध करण्यात देखील ही लस यशस्वी ठरली. नाकामध्ये प्रसार थांबवणे फार महत्वाचे आहे कारण त्याद्वारे विषाणूचा प्रसार इतरांना होण्यापासून प्रतिबंधित करते.

जेव्हा ऑक्सफोर्ड युनिव्हर्सिटीच्या लसीची माकडांवर तपासणी केली गेली, तेव्हा तेथे असे कोणतेही परिणाम दिसले नाहीत. म्हणूनच, मॉडर्नाच्या लसीमुळे अपेक्षा वाढल्या आहेत.

मॉडर्नाने पशु अभ्यासात ८ माकडांच्या तीन गटांना एकतर लस किंवा प्लेसबो दिला. लसीचा डोस १० मायक्रोग्राम आणि १०० मायक्रोग्राम होता.

विशेष गोष्ट अशी आहे की, कोविड -१९ मधून बरे झालेल्या रुग्णांच्या अँन्टीबॉडीजपेक्षा ज्या माकडांना कोरोना लस दिली त्यांची अँन्टीबॉडीजची पातळी जास्त प्रमाणात होती.

अभ्यासानुसार, लसीच्या वापरामुळे माकडांमध्ये विशेष रोगप्रतिकारक पेशी (टी पेशी) देखील तयार झाल्या. मॉडर्नाची लस व्हायरल आरएनएसाठी अनुवांशिक सामग्रीचा वापर करते.

तथापि, टी-सेल (टी २) च्या दुसर्‍या विशिष्ट प्रकारच्या लसींचा देखील विपरीत परिणाम होऊ शकतो कारण त्यांना श्वसन रोग (VERD) च्या वाढीचा धोका असतो. पण या लसीच्या प्रयोगात असे सेल्स बनले नाहीत.

शास्त्रज्ञांनी माकडांना कोविड -१९ विषाणूच्या लसीचे दुसरे इंजेक्शन दिल्यानंतर चार आठवड्यांनी त्याचा निकाल आला. हा विषाणू नाक आणि नळीद्वारे थेट फुफ्फुसांमध्ये पसरला होता. कमी आणि जास्त डोस दिलेल्या आठ माकडांच्या फुफ्फुसांमध्ये दोन दिवसांनंतर व्हायरस पसरला नव्हता. ज्यांना प्लेसबो देण्यात आले होते, त्या सर्वांमध्ये व्हायरस होता.

एनआयएचने एका निवेदनात म्हटले आहे की, पहिल्यांदाच जेव्हा कोविड लसीची चाचणी नॉन-ह्युमन प्राइमेंट्सच्या अप्पर एअरवेजवर अशा प्रकारे व्हायरल कंट्रोल मिळविण्यास सक्षम आहे. फुफ्फुसात विषाणू थांबविणारी लस रोगाची तीव्रता वाढण्यापासून रोखेल, तर नाकातील विषाणूची रेप्लिकेट तयार होण्यापासून रोखण्यामुळे संक्रमणाचा धोका कमी होईल

मॉडर्ना आणि ऑक्सफोर्ड युनिव्हर्सिटी-अ‍ॅस्ट्रॅजेनेका या लसीच्या मोठ्या प्रमाणात मानवांवर चाचण्या सुरू झाल्या आहेत. चाचणीचे अंतिम निकाल या वर्षाच्या अखेरीस अपेक्षित आहेत.