कायदा नसल्याने अधिकार मर्यादित

नाशिक : आयुर्वेद डॉक्टरांचा अभ्यासक्रम, त्यांचे विषय आणि त्यांना करावी लागणारी इंटर्नशिप यामध्ये एमबीबीएस अभ्यासक्रमाप्रमाणेच शिक्षणक्रम आहे. मात्र केवळ कायद्याचे संरक्षण नसल्यामुळे आयुर्वेद डॉक्टरांवर अनेक मर्यादा आल्या आहेत. सर्वांत मोठा प्रश्न आहे तो शस्त्रक्रिया आणि उपचारपद्धतीचा. मुळात देशात वैद्यकीय क्षेत्राची जननी आयुर्वेदाला मानण्यात आलेले आहे. असे असतानाही अ‍ॅलोपॅथीच्या वर्चस्वामुळे आयुर्वेदाविषयी सध्या अनेक वावड्या उठविल्या जात असल्याचा आरोप ‘अस्तित्व परिषद’ संघटनने केला आहे. आयुर्वेदातील सुश्रृत मध्ये सुमारे पाच हजार वर्षांपूर्वी शस्त्रक्रिया कशा प्रकारे कराव्यात हे नमूद केलेले आहे. असे असतानाही आयुर्वेदाच्या एम.एस. डॉक्टरांना शस्त्रक्रियेच्या अधिकारापासून वंचित ठेवण्यासाठी वेळोवेळी कायद्याचा धाक दाखविण्यात आला आहे. त्यामुळे या डॉक्टरांमध्ये काहीसी असुरक्षिततेची भावना आहे. खरेतर पुणे येथील टिळक महाविद्यालय, मुंबईतील पोतदार महाविद्यालय आणि नाशिकमधील आयुर्वेद महाविद्यालय यांत अनेक शस्त्रक्रिया झालेल्या आहेत व आजही होत आहेत. परंतु तरीही काही वैद्यकीय संघटना याविरुद्ध आवाज उठवत असून, न्यायालयात जाण्याची भाषा करीत असतात. आयुर्वेद डॉक्टरांना वंचित ठेवले जात असल्याचा आणखी एक पुरावा द्यायचाच झाला तर सरकारच्या आरोग्य कार्यक्रमाचा देता येईल. केंद्र अथवा राज्य शासनाकडून राबविण्यात येणार्‍या प्रशिक्षण कार्यक्रमातून आयुर्वेद डॉक्टरांना डावलले जाते. शासनाच्या कुटुंब नियोजन, गर्भपात, कुपोषण, नसबंदी तसेच इतर आरोग्यविषयक कार्यक्रमात आयुर्वेद डॉक्टरांना सामावून घेतले जात नाही. २००६ पर्यंत आयुर्वेदाच्या डॉक्टरांना शासनाच्या राष्टÑीय कार्यक्रमात सहभागी करून घेतले जात होते. २००६ नंतर मात्र कोणतेही कारण न देता अशा डॉक्टरांना सेवेतून कमी करण्यात आले आहे. आजही हीच परिस्थिती असून, एमडीएमएस डॉक्टरांना शासकीय सेवत सामावून घेण्यास आडकाठी केली जात आहे. एमडी एमएस हा अभ्यासक्रम बीएएमएसनंतर तीन वर्षांसाठीचा असून त्यास सेंट्रल कौन्सिल आॅफ इंडियन मेडिसिनने अभ्यासक्रम ठरवून मान्यता दिलेली आहे. आरोग्य विज्ञान विद्यापीठामार्फत हे कोर्सेस अधिकृतरीत्या राबविले जातात. तरीही आयुर्वेदाच्या एमडीएमएसच्या विद्यार्थ्यांना डावलले जात असल्याने त्यांच्या शासकीय नोकरीचा आणि खासगी प्रॅक्टीसचा प्रश्न निर्माण झाला आहे. (प्रतिनिधी)