सीरियाचे 4 तुकडे होणार? इस्रायलने आखली रणनीती; काय आहे ‘डेव्हीड कॉरिडोर’? जाऊन घ्या...

तुर्कीसह अनेक देश इस्रायलच्या या हालचालीला सीरियाच्या अखंडतेसाठी धोका मानत आहेत.

Israel-Syria: मध्यपूर्वेत पुन्हा एकदा तणाव वाढला आहे. आधी  इस्रायल-इराण युद्ध आणि आता 'डेव्हिड कॉरिडोर' योजनेद्वारे सीरियाचे चार तुकडे होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. तुर्कीसह अनेक देश इस्रायलच्या या हालचालीला सीरियाच्या अखंडतेसाठी धोका मानत आहेत.

काही दिवसांपूर्वीच इस्रायल आणि इराणमध्ये १२ दिवस युद्ध झाले होते. आता इस्रायलच्या 'डेव्हिड कॉरिडॉर' योजनेमुळे सीरियामध्ये अशांतता निर्माण झाली आहे. तुर्की, इराण आणि इतर देश याबद्दल गंभीर चिंता व्यक्त करत आहेत, कारण ही योजना सीरियाचे तुकडे करण्याकडे निर्देश करते.

इस्रायलच्या या कथित योजनेमागील सर्वात मोठी चिंता म्हणजे ते 'ग्रेटर इस्रायल'चे स्वप्न पूर्ण करण्याच्या दिशेने वाटचाल करत आहे. इस्रायलने या योजनेची अधिकृतपणे पुष्टी केलेली नसली तरी, त्याचे लष्करी पाऊले आणि धोरणात्मक कारवाया या कल्पनेला बळ देत आहेत.

'डेव्हिड कॉरिडॉर' म्हणजे काय?

बीबीसीच्या वृत्तानुसार, डेव्हिड कॉरिडॉर हा एक धोरणात्मक मार्ग आहे, जो इस्रायलला दक्षिण सीरियातील ड्रुझ-वस्ती असलेल्या भागांशी जोडतो आणि तेथून उत्तर सीरियातील कुर्दिश भागात थेट प्रवेश देतो. म्हणजेच, इस्रायलला असा पट्टा तयार करायचा आहे, ज्याद्वारे तो सीरियामध्ये कायमचा प्रभाव प्रस्थापित करू शकेल. अनेक तज्ञ या योजनेला ग्रेटर इस्रायलच्या कल्पनेशी जोडतात. एक अशी कल्पना ज्यामध्ये इस्रायलच्या सीमा नाईल नदीपासून युफ्रेटिसपर्यंत पसरल्याचे म्हटले जाते.

सीरियाचे ४ भाग करता येतील?

तुर्कीचे आघाडीचे वृत्तपत्र हुर्रियतचे स्तंभलेखक अब्दुलकादिर सेल्वी यांचे मत आहे की, इस्रायलच्या योजनेनुसार, सीरियाचे चार भाग करता येतील: दक्षिणेकडील ड्रुझ राज्य, पश्चिमेकडील अलावाइट क्षेत्र, मध्यभागी सुन्नी अरब राज्य आणि उत्तरेकडील कुर्दिश राज्य, ज्याचे व्यवस्थापन एसडीएफ (सीरियन डेमोक्रॅटिक फोर्सेस) द्वारे केले जाईल.

इस्रायलचा हेतू काय आहे?

बीबीसीच्या मते, इस्रायलचा युक्तिवाद असा आहे की त्याला फक्त त्याच्या सीमांसाठी सुरक्षा हवी आहे, विशेषतः सीरियामध्ये उपस्थित असलेल्या इराणी-समर्थित गटांकडून. इस्रायलचे पंतप्रधान नेतन्याहू यांनी अनेक वेळा सांगितले आहे की, ते उत्तरेकडील सीमेवर कोणत्याही शत्रुत्वपूर्ण शक्तीला सहन करणार नाहीत. तर, ड्रुझ समुदायाला पाठिंबा देण्याची चर्चा झाली आहे. परंतु टीकाकारांचा असा विश्वास आहे की, इस्रायलचा खरा हेतू सीरियाची शक्ती कमकुवत करणे आहे जेणेकरून तेथे छोटे स्वतंत्र किंवा अर्ध-स्वतंत्र प्रदेश तयार करता येतील, ज्यापैकी काही इस्रायलचे सहयोगी देखील असू शकतात.

तुर्की चिंतेत 

तुर्की बऱ्याच काळापासून सीरियाच्या केंद्रीय सरकारला पाठिंबा देत आहे. अंकाराला भीती आहे की जर कुर्द आणि ड्रुझ समुदायांना स्वायत्तता मिळाली तर ते केवळ सीरियाची अखंडता भंग करेल असे नाही, तर तुर्कीच्या स्वतःच्या कुर्दिश कारवायांवरही परिणाम करेल. तुर्कीचे अध्यक्ष एर्दोगान यांनी १७ जुलै रोजी स्पष्टपणे सांगितले होते की, ते सीरियाचे विभाजन होऊ देणार नाहीत. तुर्कीच्या सरकारी माध्यमांनीही इस्रायलच्या लष्करी कारवायांवर तीव्र प्रतिक्रिया व्यक्त केली आहे.

केवळ तुर्कीच नाही तर इतर देशांनाही सीरियाचे विभाजन होण्याची चिंता आहे. इस्रायलचा लष्करी हस्तक्षेप आधीच त्यांच्या सार्वभौमत्वाचे उल्लंघन मानले आहे. तर इस्रायलचा प्रमुख मित्र अमेरिका, या मुद्द्यावर संयम बाळगण्याचा सल्ला देत आहे.