दुग्धव्यवसायातून महिन्याकाठी साठ हजारांचे उत्पन्न

वालसावंगी : घरी एक गुंठाही जमीन नसताना वालसावंगी येथील एका शेतमजूर कुटुंबाने दुग्धव्यवसायातून मासिक साठ हजारांचे उत्पन्न मिळविणे सुरू केले आहे. कुटुंबातील प्रत्येक सदस्य पशुपालन ते दूध विक्रीसाठी प्रयत्न करीत असून, शेती नसतानाही केवळ पशुपालनातून त्यांनी साधलेली आर्थिक उन्नती ही प्रेरणादायी आहे.

वालसावंगी येथील भूमिहीन शेतमजूर संजय तुकाराम खरात यांच्याकडे एक गुंठाही जमीन नाही. कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करण्यासाठी ते मिळेल ते काम प्रारंभी करायचे. परंतु, स्वत: काहीतरी करायचे या प्रेरणेतून त्यांनी प्रारंभी शेळीपालनास सुरुवात केली. त्यातून चांगले उत्पन्न मिळत नसल्याने त्यांनी दोन गायी विकत आणल्या. गायी आणल्यानंतर प्रारंभी त्यांना दुधापासून उत्पन्न मिळू लागले. दुधापासून आर्थिक प्रगती होऊ लागल्याने पैसे संकलित करून त्यांनी आणखी पाच गायी विकत घेतल्या आहेत. सध्या ते दैनंदिन ८० लिटर दुधाची विक्री करतात. दुधाच्या व्यवसायातून महिनाकाठी एक लाखावर उलाढाल होते. त्यातील खर्च वजा जाता ५० ते ६० हजार रुपयांचे उत्पन्न त्यांना मिळत आहे.

पशुपालनाचा व्यवसाय सुरू केल्यानंतर चाऱ्याचा प्रश्न गंभीर होता. चारा विकत घेण्यासह जनावरे पालनासाठीही कुटुंबातील सदस्य प्रयत्न करतात. त्या कामी त्यांना त्यांच्या मित्राने साथ दिली असून, त्यांच्या शेतात गोठा बांधून हे पशुपालन सुरू आहे. विशेष म्हणजे या जनावरांना दूरवरून पाणी आणून पाजले जाते. संकटांवर मात करून खरात कुटुंबाने घेतलेली उभारी इतरांसाठी प्रेरणादायी अशीच आहे.

शासकीय योजनांचा लाभ नाही

खरात यांनी पशुपालनाचा व्यवसाय सुरू करताना कोणत्याही शासकीय मदतीचा लाभ घेतलेला नाही. दैनंदिन दूध विक्रीतून जमा होणारे पैसे जमा करून व प्रसंगी बँकेचे लोण, उसनवारी करून त्यांनी पशुधन वाढिवले आहे. गायींना दैनंदिन सुग्रास ढेपसाठी अंदाजे पाचशे रुपये खर्च येतो. पशुपालनाचा व्यवसाय नियोजनपूर्वक केला तर आर्थिक लाभ मिळतो.

संजय खरात,

पशुपालक, वालसावंगी

फोटो