बर्फाळ पहाडावर तरुणाचं ‘सायबर किडनॅपिंग’!

Cyber Kidnapping: इंटरनेटनं आज खूप गोष्टी सोप्या केल्या असल्या आणि वैयक्तिक आयुष्यात त्याचा वापर आज अपरिहार्य झाला असला तरी इंटरनेटच्या युगानं अनेक नवे प्रश्नही निर्माण केले आहेत. 

इंटरनेटनं आपलं आयुष्य आता किती व्यापलं आहे ! अगदी काही वर्षांपूर्वीपर्यंत, म्हणजे आजच्या तरुणांच्या पालकांच्या पिढीत इंटरनेट वगैरेचा फारसा काही संबंध नव्हता आणि त्याचा त्यांच्या डोक्याला त्रासही नव्हता. आयुष्य कसं अगदी सुरळीत चालू होतं. अर्थात इंटरनेटनं आज खूप गोष्टी सोप्या केल्या असल्या आणि वैयक्तिक आयुष्यात त्याचा वापर आज अपरिहार्य झाला असला तरी इंटरनेटच्या युगानं अनेक नवे प्रश्नही निर्माण केले आहेत. 

इंटरनेटच्या माध्यमातून केल्या जाणाऱ्या आर्थिक गैरव्यवहारांनी तर अनेकांना अक्षरशः कंगाल केलं आहे. त्यांचं आयुष्य सर्वार्थानं बरबाद झालं आहे. सायबर क्राइम हा प्रकार दिवसागणिक इतका वाढतो आहे, की त्यावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आणि तपासासाठी पोलिसबळ अपुरं पडतं आहे. शिवाय सायबर गुन्हेगार पोलिसांपेक्षा कायम दोन पावलं पुढेच असल्याचं दिसतं. 

आजकाल इझीमनीसाठी तरुणही सायबर क्राइमचा मोठ्या प्रमाणावर वापर करू लागले आहेत. क्रेडिट कार्डच्या माध्यमातून केले जाणारे घोटाळे, बॅंकांची लूट, सर्वसामान्यांच्या खात्यातून अलगद उडवले जाणारे पैसे, चाइल्ड पार्नोग्राफी, फिशिंग, महिलांना धमकावण्याचा प्रकार, त्यांच्या फोटोंमध्ये केलं जाणारं मॉर्फिंग, बदनामी, याशिवाय सायबर टेररिझम हा नवा प्रकार तर अगदी देशपातळीवरही घातक ठरतो आहे. आपण कल्पनाही करू शकणार नाही, इतक्या प्रकारे आता सायबर गुन्हे घडतात. संपूर्ण जगच या सायबर गुन्हेगारीपासून त्रस्त आहे. 

आत्ता अमेरिकेत नुकतीच उघडकीस आलेली एक धक्कादायक घटना म्हणजे ‘सायबर किडनॅपिंग’! अमेरिकेच्या युटा शहरामध्ये घडलेली ही घटना. चीनचा १७ वर्षीय तरुण काई झुआंग हा अमेरिकेच्या युटा परिसरात राहतो. २० डिसेंबरपासून तो बेपत्ता होता. नंतर कळलं, त्याला किडनॅप करण्यात आलं आहे. पण हे किडनॅपिंग होतं, सायबर किडनॅपिंग. अर्थात त्याआधी सायबर किडनॅपिंग म्हणजे काय ते समजून घेतलं पाहिजे. या प्रकारात प्रत्यक्ष अपहरण होत नाही; पण त्या व्यक्तीचं ‘फेक किडनॅपिंग’ केलं जातं. ज्याला सायबर किडनॅप केलं आहे, त्याच्या कुटुंबीयांकडून पैसे उकळण्यासाठी मुख्यत्वे या प्रकाराचा वापर केला जातो. त्या व्यक्तीला प्रत्यक्ष किडनॅप केलेलं नसतं, तर तसा आभास निर्माण केलेला असतो. काही वेळा त्या व्यक्तीलाच ‘मी किडनॅप झालो आहे’, असं सांगण्यासाठी बाध्य केलं जातं. अपहरण झालेल्या व्यक्तीचे हात-पाय बांधलेल्या अवस्थेतील फोटो ‘तयार’ केले जातात. याशिवाय डिप फेक टेक्नॉलॉजीचा वापर करून त्या व्यक्तीचा हुबेहुब आवाजही ऐकवला जातो. त्याला मारून टाकण्याची धमकी दिली जाते आणि मग गलेलठ्ठ खंडणीची मागणी केली जाते. अनेकदा ही खंडणी वसूलही केली जाते आणि त्यानंतर काही काळानं आपल्याला कळतं, प्रत्यक्षात अपहरण झालेलंच नव्हतं! 

काई झुआंगच्या बाबतीत प्रत्यक्षात काय झालं होतं? 
सायबर किडनॅपर्सनी आधी स्काइपसारख्या ऑनलाइन प्लॅटफॉर्मवर झुआंगशी संपर्क साधला आणि त्याला सांगितलं, आम्ही सांगतो त्याप्रमाणे कर, नाहीतर तुझ्या आईवडिलांना आम्ही जिवंत सोडणार नाही. त्यांच्या जिवाला खरंच धोका आहे, असा विश्वास त्याच्या मनात निर्माण करण्यासाठी काही फेक गोष्टी त्यांनी झुआंगला दाखवल्या. त्यानंतर किडनॅपर्सनी त्याच्याकडे त्याचे स्वत:चे हात-पाय बांधलेल्या अवस्थेतील फोटो मागवले. हेच फोटो दाखवून त्यांनी आता त्याच्या आईवडिलांकडे खंडणी मागायला सुरुवात केली. ८० हजार डॉलर्स तातडीनं द्या, नाहीतर तुमचा मुलगा पुन्हा तुम्हाला कधीच दिसणार नाही! 

घाबरलेल्या पालकांनी मुलाच्या अमेरिकेतील काॅलेजमध्ये संपर्क साधला आणि चौकशी केली. प्रकरण पोलिसांत गेल्यानंतर त्यांनी चक्र फिरवली. काही जणांनी झुआंगला कॅम्पिंगचं सामान घेऊन पहाडाकडे जाताना पाहिलं होतं. पोलिसांनी त्या दिशेनं तपास सुरू केला आणि बर्फाळ पहाडांवर जागोजागी तपासणी सुरू केली. त्यावेळी पहाडातील एका छोट्याशा गुहेत मरणासन्न अवस्थेत त्यांना झुआंग सापडला. त्याच्याकडे खाण्यासाठी पुरेसं अन्न नव्हतं, पुरेसं पाणी नव्हतं. एवढ्या कडाक्याच्या थंडीत तग धरता येईल यासाठी पुरेसे कपडेही नव्हते. पोलिस जर वेळीच पोहोचले नसते, तर त्याचा मृत्यू निश्चित होता!

किडनॅपिंगमागे आंतरराष्ट्रीय गँग! 
पोलिसांच्या अथक प्रयत्नांनंतर झुआंग तर सापडला, सुदैवानं त्याचा जीवही वाचला; पण सायबर किडनॅपर्सचा अजूनही छडा लागू शकलेला नाही. त्यांनी कुठून फोन केले, अपहरणासाठी झुआंगचीच निवड त्यांनी का केली, यादृष्टीनं त्यांचा तपास सुरू आहे. सध्या तरी पोलिासांना इतकंच कळालं आहे, यामागे सायबर किडनॅपर्सचं एक भलंमोठं नेटवर्क आहे आणि याची पाळंमुळं आंतरराष्ट्रीय स्तरावर पसरलेली असू शकतात!