कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेने डिप्रेशन वाढविले; औषधांची विक्रीही वाढली, व्यसनाधीनतेबरोबरच झोपेच्या गोळ्या घेणाऱ्यांचेही प्रमाण वाढले

कोरोनानंतर अनेकांना डिप्रेशनचा आजार जडला असून, त्यातून सुटका करण्यासाठी योग्यवेळी मानसोपचार तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे, औषधोपचार करणे गरजेचे आहे. बीड जिल्ह्यातील मानसोपचार तज्ज्ञांकडे जेवढे रुग्ण येत नाहीत, त्यापेक्षा अधिक रुग्ण हे मेडिकलवरून झोपेच्या गोळ्या तसेच ॲन्टिडिप्रेशिन्टी गोळ्या मनानेच घेत असल्याचे दिसून येत आहे. त्यात काही मेडिकलचालक अशा गोळ्या देण्यास नकार देत आहेत. डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय गोळ्या घेणे म्हणजे स्वतःचे आरोग्य धोक्यात घालणे होय. त्यामुळे मेंदूशी संबंधित अथवा मानसोपचार तज्ज्ञांचा सल्ला घेणे, त्यांच्याकडून अशा रुग्णांचे समुपदेशन होणे अत्यावश्यक आहे. त्यासाठी घरातील व्यक्ती अथवा मित्राने पुढाकार घेणे गरजेचे आहे. यामुळे अस्वस्थता वाढत जाणाऱ्यांना व्यक्तींना मोठा दिलासा मिळू शकतो.

डिप्रेशन वाढण्याची ही आहेत कारणे

कोरोना काळापासून कौटुंबिक संवाद कमी झाला आहे. त्याचबरोबर कोणी एकमेकांना समजून घेण्यास तयार नसल्याने प्रत्येकजण एकलकोंडा होत असून, संवादाचे साधन हरवल्यासारखे झाले आहे. चिडचिडेपणा वाढला आहे.

स्वतःसाठी वेळ देण्यासाठी वेळ नाही. प्रत्येकजण कामात व्यस्त झाला आहे. वेळेवर झोप घेतली जात नाही, त्याचबरोबर आहार आणि विहाराची पद्धत निसर्गापेक्षा वेगळी होत चालली आहे.

वेळेअभावी योगा, व्यायाम अथवा कोणताही छंद जोपासून शरीर अन् मेंदूचा व्यायाम करण्याकडे अनेकजण लक्ष देत नाहीत.

आपल्याव्यतिरिक्त इतरांना काहीच समजत नाही, ही चुकीची भावना बळावत चालली आहे. त्यामुळे इतरांचे ऐकून न घेणे.

औषधविक्रीत दुपटीने वाढ

मेंदूतील सिरोटोनीन वाढविण्याच्या गोळ्या ज्याला आपण ॲन्टिडिप्रेशन्ट अशा औषधींबरोबरच झोपेच्या गोळ्या घेऊन जाणाऱ्यांचे प्रमाण अधिक आहे. अशा गोळ्या देण्यास नकार दिल्यास अनेकजण व्यसनाधीनतेकडेही वळत आहेत. परंतु, मेडिकलवर अशा गोळ्यांची मागणी करणाऱ्यांना प्रिस्क्रिप्शनची मागणी करतो. डॉक्टरांची चिठ्ठी असेल तरच ॲन्टिडिप्रेशन्ट अथवा झोपेच्या गोळ्या देतो.

- अमोल साखरे,

औषध विक्रेता -

तणाव कमी करण्यासाठी झोपेच्या वेळेत झोप घेणे, २४ तासात स्वतःसाठी किमान २४ मिनिटे देणे, नेहमी हसतमुख राहणे, आवडीचे व ताजे अन्न खाणे, किमान २० मिनिटे व्यायाम करणे, एखादा तरी छंद जोपासणे, त्याचबरोबर तज्ज्ञांचा सल्ला समुपदेशन घेऊन औषधोपचार करणे.

डॉ. विशाल कुलकर्णी,

मानसशास्त्र अभ्यासक

नैराश्य आलेल्या व्यक्तीतील नकारात्मकता कमी करण्यासाठी थोड्याफार प्रमाणात जीवनशैली अन् समुपदेशनाने फरक पडतो. परंतु, मेंदूमधील सिरोटोनिम न्युरोट्रान्समीटर म्हणजेच एकप्रकारचे द केमिकल वाढविण्यासाठी सल्ल्याने औषधोपचार करणे गरजेचे आहे.

- डॉ. राजेश इंगोले,

मानसोपचार तज्ज्ञ

नैराश्यमुक्तीसाठी वेळीच तज्ज्ञांचा सल्ला घ्या

१) काहीजणांच्या कुटुंबातील कर्त्या पुरुषाचे निधन झाले, कोरोना काळात अनेकांची नोकरी गेली. या काळात मानसिक आधार न मिळाल्याने बहुतांशजण नैराश्यात गेले असून, त्यांना झोपेच्या गोळ्यांची सवय लागली आहे.

२) नैराश्यग्रस्त लोकांच्या मेंदूत सिरोटोनीन नावाचे केमिकल कमी होते, जे की व्यक्तीला प्रसन्न, आनंदी आणि सकारात्मक ठेवण्यासाठी मदत करते, असे संशोधनातून पुढे आले आहे.

3) नैराश्य कमी करण्यासाठी जीवनशैलीमध्ये बदल करून घेणे, समुपदेशनाबरोबरच मेंदूतील सिरोटोनीन वाढिवण्याच्या गोळ्या ज्याला आपण ॲन्टिडिप्रेशन्ट म्हणतो, त्या घेणे व तज्ज्ञांच्या सल्ल्यानुसार वेळीच उपचार करणे आवश्यक आहे. परंतु, सल्ल्याशिवाय गोळ्या घेऊ नये, असे मत डॉ. राजेश इंगोले यांनी व्यक्त केले.