आशा सेविका बनल्या आरोग्य व्यवस्थेचा कणा

अंबाजोगाई :

ग्रामीण भागात कोरोनाचा संसर्ग वाढतच चालला आहे. या संकटांच्या स्थितीतही खेडोपाडी स्वतःचा जीव धोक्यात घालून अविरत सेवेचे व्रत आशा सेविका बजावताना दिसत आहेत. राष्ट्रीय ग्रामीण आरोग्य अभियानांतर्गत ग्रामस्तरावर नागरिक आणि आरोग्य विभाग यांच्यातील दुव्याचे काम हा कर्मचारी वर्गच करीत आहे.

अंबाजोगाई पंचायत समितीच्या आरोग्य विभागात ९९ ग्रामपंचायती व १०५ गावांचा समावेश आहे. एक हजार लोकसंख्येच्या मागे एक आशा सेविका कर्मचाऱ्याची नेमणूक करता येते. या तालुक्यात एकूण सहा प्राथमिक आरोग्य केंद्रांतर्गत २१८ आशा कर्मचारी व १२ गटप्रवर्तक काम करीत आहेत.

आशा सेविकांची नियुक्ती करताना ती विवाहित असावी, ही अट आहे. ग्रामीण भागातील नागरिकांसाठी आरोग्यविषयक सामाजिक कार्यकर्ता अशी ओळख त्यांनी कोविड काळातही जपली आहे. २०२० साली कोरोनाच्या संसर्गामुळे लॉकडाऊन जाहीर झाला. त्यावेळी नेहमीच्या कामापेक्षा अधिक कार्य करण्याची जबाबदारी त्यांच्यावर आली आहे. पहिल्या लाटेत कोरोनाची लक्षणे आढळणाऱ्या रुग्णांच्या संपर्कात येण्याचे दिव्य काम त्यांना करावे लागले. वरिष्ठांच्या मार्गदर्शनाखाली त्यांनी आरोग्य विभागाला शासनाने दिलेली जबाबदारी सार्थ करून दाखवली. आरोग्य कर्मचाऱ्यांसोबत जाऊन बधितांप्रमाणे त्यांच्या कुटुंबीयांच्या तपासण्या करणे, त्यांना गोळ्या वाटणे, हे सर्व करताना त्यांना मानसिक आधार देण्याचे महत्त्वाचे कामही आशा सेविकांनी केले आहे. ही कामे करताना तालुका आरोग्य अधिकारी डॉ. बाळासाहेब लोमटे, तहसीलदार विपीन पाटील, गटविकास अधिकारी संदीप घोणसीकर यांची त्यांना मदत होत आहे.

कोरोना सर्वेक्षणासाठी थर्मल गन आणि ऑक्सिमीटर त्यांच्याकडे सोपवून घरोघरी प्रत्येक कुटुंबातील सदस्याची माहिती नोंदविण्याचे कार्य देण्यात आले. ते करताना प्रत्येक वेळी साहित्य हाताळून निर्जंतुकीकरण, नोंदी टिपताना संवाद कौशल्य वापरावे लागले. कोरोनाच्या दुसऱ्या लाटेत गृहविलगीकरणाच्या कामाची जबाबदारीही वाढली आहे.

....

तुटपुंज्या मानधनावर काम

कोविडच्या विशेष जबाबदारीबद्दल त्यांना एक हजाराचे मानधन दिले जाते. हे मानधन खूपच कमी आहे. कमी मानधनाचा बाऊ न करता समाजसेवेचे हे व्रत अविरत सुरूच आहे. शिवाय केंद्र व राज्य सरकारच्या विविध आरोग्यविषयक योजनांची माहिती व अंमलबजावणीत त्यांचा मोठा वाटा आहे. विविध ६५ प्रकारची कामे त्यांच्यामार्फत सुरू आहेत.