सातारच्या सुनेने अमेरिकेत गायला बालशिवाजीचा पाळणा

उंब्रज : छत्रपती शिवरायांचा जन्मोत्सव सोहळा देशभरात मोठ्या उत्साहात साजरा केला जातो. त्याचबरोबर सातासमुद्रापारही हा सोहळा तेवढ्याच उत्साहात साजरा होतो. अमेरिकेतील शिवप्रेमींनीही शिवजयंती यंदा कोरोनामुळे ऑनलाईन साजरी केली आणि त्यामध्ये अमेरिकेत राहणाऱ्या सातारच्या सूनबाईंनी चक्क बालशिवाजीचा पाळणा सादर करून सर्वांना सुखद धक्का दिला.

अमेरिकेत गेल्या आठ वर्षांपासून छत्रपती फाऊंडेशनच्यावतीने न्यूयॉर्क शहरातील टाइम्स स्क्वेअर व भारतीय दुतावासात शिवजयंती साजरी केली जाते. यावर्षी कोरोनामुळे ऑनलाईन शिवजयंतीचे आयोजन करण्यात आले होते.या कार्यक्रमात मूळच्या सातारा जिल्ह्यातील उंब्रजनजीकच्या धनकवडी गावातील डॉ. संगीता तोडमल-इंगुळकर या सहभागी झाल्या. त्यांनी या कार्यक्रमात बालशिवाजीचा पाळणा नऊवारी साडी व मराठमोठा साज करून मराठी ठसक्यात सादर केला. तेथे उणे दहा तापमान असताना मराठमोळया वेशभूषेत कार्यक्रमाचे सादरीकरण करणे ही कसोटी होती; मात्र, तरीही संगीता तोडमल यांनी पाळणा सादर केला. त्यामुळे त्या सर्वांच्या कौतुकास पात्र ठरल्या.

डॉ. संगीता तोडमल-इंगुळकर या अमेरिकेतील केंटकी राज्यात राहतात. त्या पर्यावरण अभ्यासक म्हणून काम करतात. त्याचबरोबर मराठी संस्कृती आणि मराठी साहित्य जपण्याचाही प्रयत्न करत असतात. पाळणा म्हणण्याबरोबर त्या लग्नाची हळद दळतानाची जात्यावरची गाणी, भारुड, भजन, गवळणही उत्तमपणे गातात. त्यांचे पती नीलेश इंगुळकर हे इंजिनिअर आहेत. तेही उत्तम पखवाजवादक आहेत. ही जोडी अमेरिकेत मराठी संस्कृती जपण्याचे काम कायम पुढे होऊन करत असते.

या शिवजयंतीच्या कार्यक्रमाची सुरुवात छत्रपती फाऊंडेशनचे संस्थापक स्वप्नील खेडेकर यांच्याहस्ते शिवाजी महाराजांच्या प्रतिमेचे पूजन करून झाली. यावेळी न्यूयॉर्क स्टेट सिनेटर केव्हिन थॉमस व अमेरिकेतील २५ राज्यांमधील ३५० पेक्षा जास्त छत्रपती फाऊंडेशनचे सदस्य सहभागी झाले होते. तसेच भारत, दुबई, सिंगापूर, जर्मनी व ब्राझील देशांतून शिवप्रेमी सहभागी झाले.

- चौकट (फोटो : २०संगीता तोडमल)

मी लहानपणापासूनच ग्रामीण भागात राहिल्यामुळे ग्रामीण संस्कृतीबद्दलचे माझे नाते खूप जिव्हाळ्याचे आहे. घरात एकत्रित कुटुंबात असताना घरामध्ये बाळाचं बारसं करताना पाळणे गायले जायचे. मी ते लहानपणापासून ऐकायचे. त्यामुळे ते सर्व पाळणे, लोकगीत, भजन, गवळणी, भारुड हे तोंडपाठ आहे. शिवराय हे जागतिक कीर्तीचे महान राजे होते.

- डॉ. संगीता तोडमल-इंगुळकर