ब्रिटिशांच्या जहाजाला ‘शिराळा’ नाव

लोकमत न्यूज नेटवर्क

शिराळा : शिराळा तालुक्यातील निसर्ग साैंदर्य, शेती, धार्मिक परंपरा, स्वातंत्र्याचा इतिहास याची सर्वत्र ख्याती आहे. ती ब्रिटिश काळातही होती. ती जगभर व्हावी म्हणूनच याची ब्रिटिश सरकारने ‘शिराळा’ या नावाने एक प्रवासी व मालवाहतूक जहाज बनविले होते. हे जहाज म्हणजे शिराळ्याचा शिरपेचात एक मानाचा तुरा म्हणावा लागेल.

ए. ए. आणि जे. इंग्लिस, ग्लासगो यांनी १९०१ मध्ये ‘शिराळा’ नावाने एक मोठे जहाज बनविले होते. ज्यावेळी या जहाजाचा नाश झाला त्यावेळी ब्रिटिश इंडिया स्टीम नेव्हिगेशन लिमिटेड कंपनीची या जहाजावर मालकी होती.

२ जुलै १९१८ रोजी शिराळा जहाज लंडन ते मुंबई प्रवास करीत होते. त्यामध्ये २१३ प्रवासी आणि पाच हजार टन माल होता. यावेळी जोहान्स लोहच्या आदेशाखाली जर्मन यू-बोटीने ‘शिराळा’ जहाजास बुडविले. त्यावेळी ५३०६ टन ब्रिटिश स्टीमर ओव्हर्स लाइटवेसलपासून काही मैलांवर होता. या दुर्घटनेत जहाजातील आठ लोकांचा मृत्यू झाला होता.

१९०१ मध्ये स्टीलची बांधणी असणारे ते वाफेवर चालणारे जहाज होते. या जहाजावर ‘शिराळा’ हे नाव ही नोंदविलेले आढळून आले आहे. सध्या इंग्लंड येथे हे जहाज स्कुबा ड्रायव्हिंगसाठी वापरत आहेत. या जहाजाची लांबी ४५१ फूट, रुंदी ५७ फूट ६ इंच खोली ३६ फूट ७६ इंच होती. प्रथम आणि द्वितीय श्रेणीच्या प्रवाशांसाठी निवास व्यवस्था होती. प्रवाशांच्या कारसाठी सार्वजनिक खोल्या मोठ्या संख्येने आणि त्यात क्लास स्मोक रूम, फर्स्ट क्लास सलून, सेकंड क्लास लाऊंज, स्मोक रूम आणि सेकंड क्लास सलूनचा समावेश होता.

कोट

पी अँड ओ हेरिटेज या कंपनीने जहाजाद्वारे भारताला जगाशी जोडण्याचे काम केले. या जहाजांना इंग्रजांच्या भाषेत नावे न देता ज्या क्षेत्रात काम करीत होते त्याची नावे जहाजाला दिली आहेत. त्यातील एक नाव ‘शिराळा’ हे आहे. अशा नावांमुळे नागरिकांना आपलेपणा वाटावा हा हेतू होता.

- संजय सहस्त्रबुद्धे , दिब्रुगढ, आसाम, भारतीय नावीक विषयाचे अभ्यासक