मागणीअभावी दररोज २ लाख लिटर दूध अतिरिक्त

मिरज : दुधाला मागणी नसल्याने जिल्ह्यात दररोज सुमारे २ लाख लिटर अतिरिक्त दुधाची समस्या आहे. अनलाॅक काळात निर्बंधामुळे मोठ्या शहरात हॉटेल, रेस्टाॅरंटसह मिठाई व आईस्क्रिम निर्मितीसाठी मागणी घटल्याने दुधाचा खप कमी आहे. जिल्ह्यात प्रतिदिन १२ लाख लिटर दूध उत्पादनापैकी २ लाख लिटर शिल्लक दुधाची पावडर निर्मिती करण्यात येत आहे.

लॉकडाऊन व बाजारपेठांवरील निर्बंधांमुळे दुधाच्या मागणीत घट झाली आहे. हॉटेल, रेस्टाॅरंट, मिठाई, आईस्क्रिम व उपपदार्थांची विक्री घटल्याने मागणी कमी होऊन अतिरिक्त दुधाचा प्रश्न निर्माण झाला आहे. जिल्ह्यातून दररोज पाच ते सहा लाख लिटर दुधाची मुंबई व पुण्यात निर्यात होते. दोन महिने लाॅकडाऊन काळात मोठ्या शहरात दुधाची मागणी निम्म्यावर होती. लाॅकडाऊन शिथिल झाल्यानंतरही बाजारपेठांवर निर्बंध असल्याने दूध शिल्लक राहात आहे. खप कमी झाल्याने अतिरिक्त दुधाची समस्या निर्माण झाली आहे. जिल्ह्यात नदीकाठावरील चार तालुक्यांतच मोठ्या संख्येने दूध उत्पादन हाेते. दैनंदिन १२ लाख लिटर दूध संकलनापैकी ६० टक्के गायीचे दूध आहे. दुधाचा खप कमी असल्याने खासगी व सहकारी दूध डेअऱ्या मोठ्या प्रमाणात दूध पावडर व उपपदार्थ निर्मिती करीत आहेत. मार्चपर्यंत दैनंदिन उत्पादनापैकी दूधपावडर निर्मिती केवळ १० टक्क्यावर होेती; मात्र गेले दोन महिने २० टक्के दुधाची पावडर निर्मिती सुरू आहे. मार्चपासून दूध व्यवसायाला कोरोना आपत्तीचा फटका बसला आहे. त्यानंतर आता पावसाळ्यात दुधाचे उत्पादन वाढत आहे, मात्र मागणी वाढलेली नाही. गतवर्षी लाॅकडाऊन काळात राज्यातील अतिरिक्त दुधाच्या नियोजनासाठी शासनाने प्रतिदिन १० लाख लिटर दूध खरेदी करून अतिरिक्त दुधाची महानंद डेअरीत पावडर निर्मिती केली होती. मात्र यावर्षी अतिरिक्त दुधाची शासनाने खरेदी केली नसल्याने दूध पावडर निर्मिती सुरू आहे. जिल्ह्यात १२ खासगी, ७ सहकारी व १७ मल्टिस्टेट संघ दूध संकलन करतात. त्यापैकी खासगी डेअऱ्यांचे दररोज ७ लाख ५० हजार लिटर दूध संकलन आहे.

चौकट

दरराेज दाेन लाख लिटर दुधाची पावडर

दररोज होणाऱ्या दुग्ध उत्पादनापैकी ५० टक्के दुधाची पिशवीबंद विक्री होते. उर्वरित दुधाचा मुंबई व पुण्यास पुरवठा हाेताे; मात्र दुधाला मागणी नसल्याने दरारोज दोन लाख लिटर दुधाची पावडर निर्मिती करण्यात येत आहे. दूध पावडरलाही मागणी व दर नसल्याने पावडरचा साठा करावा लागत आहे. मे महिन्यात दररोज दोन लाख लिटर दूध पावडर व ९० हजार लिटर दुग्धजन्य पदार्थ निर्मिती करण्यात आली. जून महिन्यात दररोज १ लाख ८० हजार लिटर दूध पावडर व ८० हजार लिटर दुग्धजन्य पदार्थ निर्मिती सुरू असल्याचे दुग्धविकास कार्यालयातून सांगण्यात आले.