कोविड रूग्णांसाठी नवीन समस्या ‘म्युकरमायकोसीस’

बारामती : कोरोनातून बरे झालेले अनेक रुग्ण वेगवेगळ्या पोस्ट कोविड समस्यांमुळे त्रस्त असतात आता हा रोग ‘म्युकरमायकोसीस’शी जोडला गेला आहे. एक गंभीर परंतु दुर्मिळ बुरशीजन्य संसर्ग जे म्यूकोर्मिसाइट्स नावाच्या मोल्डच्या एका प्रजाती मुळे होतो. या आजारावर वेळीच उपचार न घेतल्यास अंधत्व येण्याची भीती नेत्ररोग तज्ञांनी व्यक्त केली आहे.

कोविड पॉझिटीव्ह रुग्णांना खोकला, पोस्ट-ट्रॉमॅटिक स्ट्रेस डिसआॅर्डर (पीटीएसडी), तणाव, छातीत घट्टपणा, उदासीनता, झोपेचा अभाव, चिंता, सांधेदुखी, थकवा, श्वासोच्छ्वास आणि न्यूरोलॉजिकल समस्या, छातीत दुखणे आदी त्रास रुग्णांना जाणवतो. यामध्ये आता ‘म्युकरमायकोसीस’ ची भर पडली आहे.

बारामती येथील डॉ हर्षल राठी यांनी ‘लोकमत’शी बोलताना ही माहिती दिली. चेहऱ्यावर सूज, नाकातून रक्तरंजित स्राव, डोळा आणि नाकाजवळची त्वचा काळी पडणे, दुहेरी दृष्टी होणे, अचानक दृष्टी कमी होणे, रुग्णाची सामान्य स्थितीत द्रुत बिघाड ही त्याची लक्षणे आहेत. हे नाकापासून डोळ्यापर्यंत आणि मेंदूत वेगाने पसरते. एकदा मेंदूत त्याचा प्रसार झाला तर ते खूप गंभीर मानले जाते. कोविड -१९ व्यक्तीची प्रतिकारशक्ती कमी करते आणि शरीरात इतर रोगांचा धोका वाढतो. विशेषत: वृद्ध व्यक्तीस, मधुमेह, उच्चरक्तदाब, थायरॉईड विकार, मूत्रपिंडासंबंधी समस्या, इत्यादीसारख्या परिस्थितीत हे आजार उद्भवण्याची शक्यता अधिक असल्याचे डॉ. राठी म्हणाले.

अलीकडे, कोविड - १९ संसगार्पासून बरे झालेले अनेक रुग्ण म्युकरमायकोसीस संसगार्ची लक्षणे घेऊन रुग्णालयात येत आहेत. गंभीर कोरोना व्हायरस रोगाचे (कोविड -१९) सध्या सिस्टीमिक स्टिरॉइड्स द्वारे उपचार केले जाते. अशा रुग्णांमध्ये संधीपूर्ण बुरशीजन्य संसर्ग चिंताजनक आहे. ही बुरशी मातीमध्ये आणि सडलेल्या सेंद्रिय पदार्थांवर वाढते. ही बुरशी श्वासोच्छवासाद्वारे शरीरात प्रवेश करू शकते, तसेच त्वचेत जखमेच्या माध्यमातून प्रवेश मिळवू शकते, त्यामुळे काळजी घेण्याचा सल्ला डॉ. राठी यांनी दिला आहे.

म्युकरमायकोसीस ही मानवांमध्ये एक प्राणघातक बुरशीजन्य संक्रमण आहे. सर्जिकल डेब्रीडमेंट म्हणजेच बुरशीचे आश्रय करणारे सर्व मृत टिशू काढून टाकणे हा उपचाराचा मुख्य आधार आहे. आजार टाळण्यासाठी काही बुरशीजन्य बीजकोश ओलसर भागात, धूळात, मातीने बंद असलेल्या डिंगी-नसलेल्या खोल्या इत्यादींमध्ये असतात. म्हणून अशी क्षेत्रे टाळणे, मास्क घालणे, नियमितपणे हात धुणे, नाक किंवा डोळ्यांना स्पर्श करु नये,असे आवाहन डॉ. राठी यांनी केले आहे.

———————————————————

कोविड - १९ मधून सावरलेल्या रुग्णांमध्ये वरीलपैकी कोणतीही चिन्हे किंवा लक्षणे दिसल्यास, त्वरित आपल्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा. जितक्या लवकर उपचार घ्याल तितके या प्राणघातक आजारापासून वाचण्याची शक्यता वाढेल.

-डॉ. हर्षल राठी (नेत्र चिकित्सक)