1 / 7पक्ष्यांचा थवा आदळल्याने किंवा एखादा पक्षी धडकल्याने विमानं आणीबाणीच्या परिस्थितीत तातडीने विमानतळावर उतरवण्यात आल्याच्या बातम्या सातत्याने येत असतात. त्यामुळे इवल्याशा पक्ष्यामुळे महाकाय विमानाला कसं काय भगदाड पडू शकतं, असा प्रश्न सर्वसामान्यांना नेहमी पडतो. आकाशामधून उड्डाण करणारं सर्वसाधारण प्रवासी विमान हे २०० ते ९०० किमी प्रतितास वेगाने प्रवास करत असतं, अशा वेगवान विमानावर साधारण अर्धा, एक किंवा दोन किलो वजनाचा पक्षी आदळल्यामुळे एवढी हानी कशी काय होते, या मागची कारणं आपण जाणून घेऊयात. 2 / 7सर्वसाधारणपणे एखाद्या रिकाम्या प्रवासी विमानाचं वजन हे ४० ते ४४ हजार किलो एवढं असतं. तर उड्डाण करताना भरलेल्या विमानाचं वजन हे ७७ हजार किलोपर्यंत पोहोचतं. आकाशात उडत असलेल्या अशा विमानावर पक्षी आदळण्याच्या प्रकाराला बर्ड हिट असं म्हणतात. अशा बर्ड हिटमुळे विमानाची खूप हानी होते. 3 / 7जेव्हा २०० ते ९०० किमी प्रतितास वेगाने धावणाऱ्या विमानाला एखादा पक्षी आदळतो. तेव्हा प्रचंड गतिज उर्जा (Kinetic Energy = ½ mv²) निर्माण होते. यामधील एम याचा अर्थ वजन असा होतो. तर व्हीचा अर्थ सापेक्षिक गती असा होतो. 4 / 7विमान सामान्यपणे २०० ते ९०० किमी प्रतितास वेगाने उडते. तर पक्षाचं वजन हे केवळ एक किलो असलं तरी टक्करीमुळे निर्माण होणारी गतिज ऊर्जा खूप जास्त असते. 5 / 7उदाहरणच द्यायचं तर ५०० किमी प्रति तास वेगाने उडणाऱ्या विमानावर आदळणारा ४ किलो वजनाचा पक्षी हा मोठ्या प्रमाणावर ऊर्जा निर्माण करतो. या गतीवर एका छोटासा पक्षीही प्रभावाने हजारो पौंडएवढे बळ निर्माण करू शकतो. 6 / 7तसेच पक्षी हा विमानाच्या एका छोट्याशा भागावर आदळतो, त्यामुळे या उर्जेचा परिणाम हा विमानाच्या छोट्याशा भागावरच होतो. तसेच या बळामुळे विमानाचा खास भाग दुर्घटनाग्रस्त होतो. 7 / 7बर्ड हिटमुळे सर्वाधिक धोका हा विमानाच्या इंजिनाला असतो. आधुनिक जेट इंजिन उच्च क्षमतेचे पण तुलनेने नाजूक असतात. इंजिनामध्ये घुसलेला पक्षी हा पंख्याचे ब्लेड, कॉमप्रेसर यांचं नुकसान होऊ शकतं. यामुळे इंजिनाचं नुकसान होऊ शकतं. उदाहरणच द्यायचं तर टर्बोफेन इंजिनामध्ये पक्षी आदळल्याने ब्लेड वळू शकतात. तसेच तुटण्याची शक्यता असते. त्यामुळे हवेमध्ये विमान धोकादायकपणे असंतुलित होऊ शकते.