न्यायालयाचे काम अद्यापही पूर्णपणे मराठीत नसल्याची खंत

नंदुरबार : न्यायलयीन कामकाज अद्यापही पूर्णपणे मराठीतून सुरू होऊ शकले नसल्याची खंत मराठी भाषाप्रेमींनी व्यक्त केली. याबाबतचा अध्यादेश दोन दशकांपूर्वी काढण्यात आलेला आहे. आता सर्वोच्च न्यायालयाचे निकालही मराठी भाषेतून मिळू लागल्याने त्यातल्या त्यात ही समाधानाची बाब म्हणाावी लागेल.

न्यायालयाचे बहुतांश कामकाज पूर्वी इंग्रजीत चालत होते. निवाडेही इंग्रजीतूनच दिले जात होते. त्यामुळे सामान्य पक्षकारांना मोठ्या अडचणींना सामोरे जावे लागत होते. ही बाब लक्षात घेता दोन दशकांपूर्वी न्यायालयांचे कामकाज मराठीतून व्हावे यासाठी अध्यादेश काढण्यात आला होता. सुरुवातीलाच त्याची अंमलबजावणी फारच कमी होती. नंतर मात्र ती वाढली. आता देखील बऱ्यापैकी त्याची अंमलबजावणी सुरू आहे. असे असले तरी काही बाबींमध्ये इंग्रजीचा अंतर्भाव असतोच. त्यामुळे पक्षकारांना काही प्रमाणात अडचणी येतात. त्यात आणखी सुधारणा व्हावी व गती यावी, अशी अपेक्षा मराठी भाषाप्रेमींनी व्यक्त केली आहे.

दोन वर्षांपूर्वी सर्वोच्च न्यायालयाचे सर्व निकालदेखील मराठीतून देण्याचा निर्णय घेण्यात आला. सर्वोच्च न्यायालयाचे निकाल हे अंतिम निवाड्यांमध्ये ग्राह्य धरले जातात. सर्वोच्च न्यायालयाचे निवाडे त्या त्या मातृभाषेतून वाचायला मिळावे यासाठी राष्ट्रपती रामनाथ कोविंद हे आग्रही होते. त्यांनी २०१७ मध्येच सर्वोच्च न्यायालयाला याबाबत सुचविले होते. त्यामुळे आता कायद्याचा अभ्यास करणाऱ्या विद्यार्थ्यांनाही ते सोयीचे तर ठरतच आहे, शिवाय निकालांमधील अनेक बाबी समजण्यास आणि शिकण्यास देखील मिळू लागल्या आहेत.

आता न्यायालयांमधील कामकाज पूर्णपणे मराठीतून झाले तर त्यात आणखी भर पडणार आहे, अशी अपेक्षा अनेक विधीतज्ज्ञांनी आणि मराठी भाषा प्रेमींनीदेखील व्यक्त केली आहे.

कोट....

मराठीतून न्याय निवाडा व्हावा यासाठी उच्च न्यायालयाने सूचना केल्या आहेत. बहुतांशी त्याचे पालनही होत आहे. लॅाकडाऊनच्या कालावधीत त्यात काही प्रमाणात खंड पडला होता. सद्याही युक्तिवाद व इतर बाबी या मराठीतूनच होत आहेत. इतर कामकाजात देखील मराठीची भर पडावी अशी अपेक्षा आहे. -ॲड.राजेश कुलकर्णी, विधीतज्ज्ञ, शहादा.