शहरं
Join us  
Trending Stories
1
ऑपरेशन सिंदूर, ट्रम्प टॅरिफ मुद्द्यांवर विरोधक आक्रमक, आजपासून संसद अधिवेशन; सर्व मुद्द्यांवर चर्चेस सरकार तयार
2
उड्डाण करताच डाव्या बाजूचं इंजिन पेटलं; आगीमुळे बोईंगचे इमर्जन्सी लँडिंग
3
Latur: मारहाणीनंतर ‘छावा’चे कार्यकर्ते रात्री उशिरा रस्त्यावर; राष्ट्रवादीचे बॅनर फाडले
4
योगींचा दिल्ली दौरा अन् प्रदेशाध्यक्ष निवडीची चर्चा; ओबीसी चेहरा किंवा महिला नेत्याची होऊ शकते निवड
5
प्रचंड उष्म्यामुळे विद्यार्थ्यांच्या शालेय शिक्षणावर होतोय परिणाम, दीड वर्षांपर्यंत होऊ शकते घट
6
जगातील कोणीही भारताला आदेश देऊ शकत नाही, ट्रम्प यांचा दावा अन् उपरराष्ट्रपतींचे खडेबोल
7
इस्रायल की सशस्त्र टोळ्यांचा हल्ला? गाझामध्ये मदतीची प्रतीक्षा करणाऱ्यांवरच गोळीबार, ७३ जण ठार
8
तरुणांना भाषणबाजी नको, रोजगार हवा! राहुल गांधी यांनी व्यक्त केली चिंता
9
कोकाटेंचा राजीनामा मागितला, तटकरेंना निवेदन देत पत्ते फेकले, छावा आणि अजितदादांच्या कार्यकर्त्यांमध्ये राडा
10
"आमच्या निवेदनाला लाथाबुक्क्यांनी उत्तर देत असाल तर…’’, विजय घाडगे यांची संतप्त प्रतिक्रिया 
11
ऑपरेशन सिंदूरवेळी जीव धोक्यात घालून केली जवानांना मदत, आता लष्कराने १० वर्षांच्या मुलाला दिलं मोठं बक्षीस
12
"माणिकराव कोकाटे यांचा 'तो' व्हिडीओ AIच्या मदतीनं, मी स्वतः..."; भाजप आमदाराचा दावा
13
राजस्थानात मुसळधार पाऊस, अजमेरमध्ये तरुण वाहून जाता-जाता बचावला; असा वाचला जीव, बघा VIDEO
14
प्रवेश करताच लिफ्ट बंद, प्रवीण दरेकरांसह १७ जण अडकले, १० मिनिटं चालला थरार, अखेर दरवाजा तोडून केली सुटका
15
मांत्रिकाकडून पूजा केली, खड्डा खणला, तेवढ्यात आले पोलीस, गुप्तधन शोधताना पाच जणांना अटक
16
416%नं वाढला कंपनीचा नफा, आता शेअर खरेदीसाठी लोकांची झुंबड; ₹40 पेक्षाही कमी आहे किंमत!
17
हरीण बिथरले, महामार्गावरून सैरावैरा पळत सुटले, पुलावरून मारली उडी, झाला करुण अंत
18
असंवेदनशिल कृषीमंत्री कोकाटेंचा राजीनामा घ्या; विधान परिषदेतील विरोधीपक्षनेते अंबादास दानवे यांची मागणी
19
जम्मू-काश्मीरच्या किश्तवाडमध्ये चकमक, जैश-ए-मोहम्मदचे दहशतवादी लपल्याचा संशय
20
इंडोनेशियात प्रवासी बोटीला भीषण आग; प्रवाशांनी समुद्रात मारल्या उड्या...

जागतिक चिमणी दिवस; माेबाईल टाॅवर रेडिएशनमुळे चिऊताई संकटात 

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: March 20, 2021 10:15 IST

Nagpur News मनुष्यासाठी सर्वात लाडकी असलेली चिऊताईसुद्धा माेबाईल टाॅवरच्या रेडिओ फ्रिक्वेन्सीची बळी ठरत आहे. जगातील विविध देशांत झालेल्या अभ्यासानुसार २००० ते २०२० पर्यंत २० वर्षांत चिमणीच्या संख्येत ३० ते ५० टक्के घट झाली आहे

ठळक मुद्देजगभरात २० वर्षांत ३० ते ५० टक्के घटनागपुरातील प्राध्यापकांचा कळमेश्वर परिसरात अभ्यास

निशांत वानखेडे

नागपूर : माेबाईल टाॅवरमधून निघणारे इलेक्ट्राेमॅग्नेटिक तरंग (वेव्हज) हे मानवी आराेग्यासह प्राणी व पक्ष्यांच्याही आराेग्यास हानिकारक आहेत, हे आता प्रयाेगानिशी सिद्ध झाले आहे. मनुष्यासाठी सर्वात लाडकी असलेली चिऊताईसुद्धा माेबाईल टाॅवरच्या रेडिओ फ्रिक्वेन्सीची बळी ठरत आहे. जगातील विविध देशांत झालेल्या अभ्यासानुसार २००० ते २०२० पर्यंत २० वर्षांत चिमणीच्या संख्येत ३० ते ५० टक्के घट झाली आहे व यासाठी रेडिएशन हेही एक माेठे कारण आहे. उल्लेखनीय म्हणजे नागपूर जिल्ह्यातील कळमेश्वर परिसरात दहा वर्षांपूर्वी झालेल्या अभ्यासात ही गाेष्ट स्पष्टपणे जाणवली हाेती.

सध्या अमरावती विद्यापीठात प्राणिशास्त्र विभागाचे प्राध्यापक डाॅ. के. जी. पाटील आणि इन्स्टिट्यूट ऑफ फाॅरेन्सिक सायन्स, नागपूरचे प्राध्यापक डाॅ. वीरेंद्र शेंडे यांनी जुलै २०११ ते जून २०१२ या वर्षभराच्या काळात कळमेश्वर परिसरात काही गावात हा अभ्यास केला आहे. त्या काळात कळमेश्वरमध्ये ६ टाॅवर तर सावंगी, सेलू, उबली येथे दाेन आणि इतर गावात एक-एक टाॅवर हाेते. डाॅ. पाटील व डाॅ. शेंडे यांच्या टीमने प्रत्येक टाॅवरपासून ३०० मीटरच्या अंतरावरून चिमण्या तसेच इतर पक्ष्यांचे सर्वेक्षण केले. महिन्यातून शनिवार व रविवार दाेनदा वर्दळ कमी असताना पहाटे ५.१५ ते ११.१५ व दुपारी ३.१५ ते सायंकाळी ७.१५ या काळात टाॅवरजवळील रस्ते, पांदण, शेत, पाणवठे, चाैक, पार्क, झाडे आदी ठिकाणी लाईन ट्रान्झिट पद्धतीने हे सर्वेक्षण झाले. त्यांच्या अभ्यासातील महत्त्वाच्या बाबी डाॅ. शेंडे यांनी लाेकमतशी बाेलताना स्पष्ट केल्या.

अभ्यासातील महत्त्वाचे बिंदू

- सर्वाधिक टाॅवर असलेल्या कळमेश्वर शहराजवळ चिमण्यांच्या संख्येत सातत्याने घट झाली.

- एक टाॅवर असलेल्या दहेगाव, डाेर्ली, परसाेडी, ब्राह्मणी, वडाेदा, उबली आदी गावांमध्ये चिमण्यांची संख्या वाढली.

- दाेन टाॅवर असलेल्या सावंगी, सेलू भागात चिमण्यांमध्ये घट. जवळ एमआयडीसी असल्याने घट झाल्याचे कारण.

- जुलै ते फेब्रुवारी दरम्यान वाढ. जानेवारी व फेब्रुवारीमध्ये प्रजननाचा काळ असल्याने वाढ असल्याचे दिसते.

- मात्र मार्चनंतर रेडिएशनमुळे नवजातांचा मृत्यू अधिक असल्याने घटली संख्या.

रेडिएशनचे परिणाम

- टाॅवरच्या १ मीटरवर ७९,६००,००० मेगाहर्टझ फ्रिक्वेन्सी. १०० मीटरवर ७९६० तर ५०० मीटरवर ३१८ मे.ह.

- १ ते १० मीटरवर चिमण्यांचे प्रमाण केवळ १ टक्के. ११ ते १०० मीटरवर २० टक्के, १०१ ते २०० मीटरवर ३५ टक्के आणि २०१ ते ३०० मीटरवर ४४ टक्के संख्या दिसून आले.

- रेडिएशनमुळे चिमण्यांच्या घरटे बनविणे, प्रजनन आणि अंडी उबविण्याच्या क्षमतेवर परिणाम झाल्याचे स्पष्ट दिसून आले.

जगभरातील अभ्यासाचे सत्य

- नेदरलॅंडमध्ये २५ वर्षात ५० टक्के हाऊस स्पॅराे घटल्या. त्यामुळे रेड लिस्टमध्ये टाकले.

- यूकेच्या लंडनमध्ये ७१ टक्के घट. ग्लासगाे, हंबर्ग, एडिनबर्ग आदी शहरातही धाेकादायक स्थिती.

- बर्लिन, ब्रुसेल्स, डबलिन, स्पेन, डच अर्बन तसेच पश्चिम युराेपमध्ये चिमण्यांच्या संख्येत झपाट्याने घट.

दहा वर्षापूर्वी केलेला हा अभ्यास बँकाॅकमधील परिषदेत सादर केला हाेता. त्यावेळी टाॅवरची संख्या अतिशय कमी हाेती. आज ती कितीतरी पटींनी वाढली आहे. त्यामुळे शहरी भागातून चिमण्या जवळजवळ दिसेनाशा झाल्या आहेत. संख्या कमी हाेण्यासाठी मानवनिर्मित इतरही कारणे आहेत पण रेडिएशन हे न समजणारे सर्वात माेठे कारण आहे आणि भविष्यात त्याचे भीषण परिणाम दिसतील.

- डाॅ. वीरेंद्र शेंडे, इन्स्टिट्यूट ऑफ फाॅरेन्सिक सायन्स.

टॅग्स :wildlifeवन्यजीव