९०३ रुग्णांना मूतखड्यातून दिलासा

सुमेध वाघमारे

नागपूर : असह्य वेदनादायी प्रकार म्हणजे ‘मूतखडा’ (किडनी स्टोन). नागपुरातील सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटलच्या युरोलॉजी विभागाने आतापर्यंत ९०३ रुग्णांवर यशस्वी शस्त्रक्रिया करून त्यांना मूतखड्यातून दिलासा दिला आहे. या विभागाने मागील पाच वर्षांत ३९२८ किरकोळ (मायनर) तर २६३३ गंभीर (मेजर) स्वरूपातील शस्त्रक्रिया केल्या. यामुळे विदर्भ, मराठवाडाच नाही तर आजूबाजूच्या तीन राज्यांच्या रुग्णांसाठी हा विभाग वरदान ठरला आहे.

एकीकडे हृदयविकार, मधुमेह, रक्तदाब व स्थूलता याविषयी जागृती वाढत असल्याचे दिसत असतानाच, आपल्या संपूर्ण शरीराविषयी जाणून घेण्याची व शरीराची काळजी घेण्याविषयीची अनास्थाही तेवढीच आहे. ही अनास्थाच मूत्राशयाचे आजार वाढण्यास कारणीभूत ठरत आहे. मेडिकलशी संलग्न असलेल्या सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटलमधील युरोलॉजी विभागात मागील पाच वर्षांत दुपटीने रुग्ण वाढले आहेत. येथे विदर्भच नाही तर मराठवाडा, तेलंगणा, मध्य प्रदेश, छत्तीसगड येथून रुग्ण येतात. यात ‘किडनी स्टोन’, प्रोस्टेट ग्रंथीचा कर्करोग, मूत्रपिंडाचा कर्करोग, मूत्राशयाचा कर्करोगाच्या रुग्णांची संख्या मोठी आहे.

-कोरोनाकाळातही शस्त्रक्रिया

‘सुपर’च्या युरोलॉजी विभागाचे प्रमुख डॉ. धनंजय सेलुकर यांच्या मार्गदर्शनात २०१६ ते २०२० या कालावधीत २६३३ मेजर तर ३९२८ मायनर शस्त्रक्रिया झाल्या. विशेष म्हणजे, कोरोनामुळे अनेक हॉस्पिटलमधील शस्त्रक्रिया बंद पडल्या होत्या. परंतु युरोलॉजी विभागात शस्त्रक्रिया अखंडित सुरू होत्या. २०२० मध्ये ९५५ मायनर, तर ५३५ मेजर शस्त्रक्रिया झाल्या.

-मूत्रपिंड कर्करोगाच्या ५८ रुग्णांवर शस्त्रक्रिया

मूत्रपिंडाचा कर्करोग (रेडिकल नेफ्रेक्टॉमी) झालेल्या ५८, मूत्राशयाचा कर्करोग (रेडिकल सिस्टेक्टॉमी) झालेल्या ३२, प्रोस्टेट ग्रंथीच्या वाढीला सुरुवात झालेल्या (बीईपी) ६८७ तर प्रोस्टेट ग्रंथी पूर्णत: वाढलेल्या (रेडिकल प्रोस्टेटेक्टॉमी) ९ रुग्णांवर शस्त्रक्रिया करण्यात आल्या. यातील बहुसंख्य रुग्णांना नवे जीवन मिळाले आहे.

-युरोलॉजी विभागात लवकरच ‘एमसीएच’ (फोटो घ्यावा)

सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटलमधील युरोलॉजी विभागात केवळ महाराष्ट्रातूनच नाही तर आजूबाजूच्या राज्यातूनही रुग्ण येतात. या विभागातील जुनी ‘एक्स्ट्रा कॉर्पोरीअल शॉकवेव्ह लिथोट्रीप्सी’ यंत्र कालबाह्य झाले आहे. त्या जागी नव्या यंत्राची खरेदी प्रक्रिया पूर्ण झाली असून लवकरच ते रुग्णसेवेत असेल. विशेष म्हणजे, येत्या काळात युरोलॉजी विभागात ‘एमसीएच’ हा पदव्युत्तर अभ्यासक्रम सुरू करण्याचा प्रयत्न आहे.

- डॉ. सुधीर गुप्ता, अधिष्ठाता मेडिकल

-मूत्राशयाशी संबंधित रुग्ण वाढले (फोटो घ्यावा)

वेगवेगळ्या कारणाने होणारा मूत्रमार्गाचा जंतुदोष हा मोठ्या प्रमाणात आढळणारा आजार आहे. अलीकडे किडनी स्टोन, मूत्रपिंड, मूत्राशय व प्रोस्टेट ग्रंथीच्या कर्करोगाच्या रुग्णांची संख्या वाढली आहे. ‘लेप्रोस्कोपी’द्वारे होणाऱ्या येथील शस्त्रक्रियेमुळे रुग्णांसाठी हा विभाग वरदान ठरत आहे.

- डॉ. धनंजय सेलुकर, विभागप्रमुख, युरोलॉजी विभाग, सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल