सेवेच्या नावाखाली रुग्णांची लूट

नागपूर - ‘ना नफा ना तोटा’ या तत्त्वावर ‘अ‍ॅम्ब्युलन्स’ सेवा उपलब्ध करून देणे बंधनकारक आहे; मात्र अनेक खासगी चालकांनी त्याला ‘कमर्शियल’ सेवेचे स्वरूप देऊन खुलेआम लूट चालविली आहे. परिणामी, गंभीर रुग्ण इस्पितळात घेऊन जाण्यासाठी किंवा मृतदेह रुग्णालयातून घरी नेण्यासाठी अनेकांवर पदरमोड करण्याची वेळ येत आहे. आरटीओने २५ किलोमीटरपर्यंत ४०० रुपये दर ठरवून दिले असताना तीन पट भाडे आकारले जात आहे. प्रशासनाचे याकडे दुर्लक्ष झाले आहे.

प्रादेशिक परिवहन कार्यालयाकडे (आरटीओ) ८९१ रुग्णवाहिकेची नोंद आहे; परंतु बहुसंख्य रुग्णवाहिका सेवेच्या नावावर व्यवसाय करीत असल्याचे चित्र आहे. अमर्याद कमाईमुळे अनेक जण या व्यवसायाकडे आकर्षित होत आहेत. सर्वसाधारण चालकापासून भंगारवाल्यांपर्यंत, तसेच विविध पक्ष, संघटनांचे नेते व त्यांच्या कार्यकर्त्यांनी या धंद्यात शिरकाव केला आहे. त्यांच्यात कमाईसाठी सुरू असणाऱ्या स्पर्धेमुळे या सेवेचे बाजारीकरण होत असल्याचे दिसून येत आहे. खासगी अ‍ॅम्ब्युलन्सचा मोठा तळ मेडिकल, मेयो आणि डागा रुग्णालयाच्या परिसरात आहे. जागा मिळेल तिथे उभ्या राहणाऱ्या अ‍ॅम्ब्युलन्स चालकांवर काहींची मेहरनजर आहे.

-रुग्ण पळविण्याच्या टोळीत काही खासगी रुग्णवाहिका चालक

मेयो, मेडिकलमध्ये शहराबाहेरून येणाऱ्या रुग्णांना रुग्णालयांतील गैरसोयीची माहिती देऊन, त्यांना भीती दाखवून रुग्णांना खासगी रुग्णालयात पळविण्याचे प्रकार अद्यापही सुरू आहेत. यातून मिळणाऱ्या कमिशनच्या लोभेपोटी काही खासगी अ‍ॅम्ब्युलन्सचालक या कामात सक्रिय आहेत. विशेष म्हणजे, या दोन्ही रुग्णालयाच्या सुरक्षा रक्षकांना याची माहिती आहे; परंतु कोणीच काही बोलत नसल्याने त्यांचाही यात समावेश असावा, अशी शंका आहे.

-आरटीओने ठरवून दिलेल्या दरपत्रकाला विचारतो कोण

आरटीओने मारुती, टाटासुमो विंगर व टेम्पो ट्रॅव्हलरसाठी १ ते २५ किलोमीटरपर्यंत जवळपास ४०० ते ६०० रुपये तर, महानगरपालिकेच्या हद्दीत प्रति किलोमीटरसाठी १४ रुपये दर ठरवून दिले आहेत; परंतु या दरपत्रकाला विचारतो कोण, हा प्रश्न आहे. खासगी रुग्णवाहिकाचालक या दराच्या तीनपट दर आकारत असल्याच्या तक्रारी आहेत. शासकीय रुग्णालयात अ‍ॅम्ब्युलन्ससाठीचे दरफलक पार्किंगच्या ठिकाणी लावल्यास मृताच्या नातेवाइकांची लूट होण्याचे प्रमाण कमी होईल, असे रुग्णांच्या नातेवाइकांचे म्हणणे आहे.

-रुग्णवाहिकेला या मिळतात सवलती

आरोग्य सेवेत अ‍ॅम्ब्युलन्सला विशेष महत्त्व आहे. त्यामुळे राज्य सरकारने अ‍ॅम्ब्युलन्सला रोड टॅक्समधून सवलत दिली आहे. रुग्णाला घेऊन तातडीने रुग्णालयात पोहोचता यावे, यासाठी अ‍ॅम्ब्युलन्सला निळा दिवा व सायरन वाजविण्याची मुभाही आहे. वाहतुकीच्या सिग्नलवर त्यांना थांबण्याची सक्ती नसते. कुठल्याही प्रकारचा टोल त्यांना लागू नसतो. अशा अनेक सोयी त्यांना दिल्या जातात; मात्र याचा गैरफायदाच घेत असल्याचे दिसून येत आहे.