कोरोना काळात सात हजारांहून अधिक प्रसुती

सुमेध वाघमारे

नागपूर : सन्मानपूर्वक प्रसूती आणि अशा प्रसूतींसाठी सर्व प्रकारची अपेक्षित गुणवत्तापूर्ण शुश्रुषा मिळणे हा प्रत्येक मातेचा मूलभूत हक्क आहे. कोरोनाच्या कठीण काळात हा हक्क अबाधित ठेवणे हे एक आव्हान होते; परंतु डागा स्मृती शासकीय स्त्री रुग्णालयाने तसे नियोजन केले. यामुळेच मार्च ते डिसेंबर या काळात इतर रुग्णालयांच्या तुलनेत सर्वाधिक ७,६७७ प्रसूती यशस्वी केल्या. यात ३,६१४ नॉर्मल, तर ४,०६३ सीझर होत्या.

कोरोनाच्या प्रादुर्भावाला मार्च महिन्यापासून सुरुवात होताच शासकीयसह खासगी हॉस्पिटलमधील चित्रच बदलले. प्रसूतीपूर्वी कोरोना चाचणीची अट घालण्यात आल्याने गर्भवतींना धावाधाव करण्याची वेळ आली. यातच अनेक खासगी हॉस्पिटलने सोयी नसल्याचे कारण देऊन प्रसूतीसाठी हात वर केले. ज्यांनी होकार दिला त्यांनी कोरोना चाचणीच्या निगेटिव्ह अहवालाची अट टाकली. काहींनी पॉझिटिव्ह मातेचा प्रसूतीची रक्कम दुप्पटीने वाढविली. मेयो, मेडिकलमध्ये पॉझिटिव्ह गर्भवतींची सोय करण्यात आल्याने निगेटिव्ह अहवाल आलेल्या मातांमध्ये भीतीचे वातावरण पसरले. परिणामी, डागा रुग्णालयाची जबाबदारी वाढली. रुग्णालयाच्या वैद्यकीय अधीक्षक डॉ. सीमा पारवेकर यांनी त्या पद्धतीचे नियोजन केले. याला रुग्णालयातील सर्व डॉक्टर, परिचारिका, पॅरामेडिकल स्टाफ व कर्मचाऱ्यांचे सहकार्य मिळाले. या सर्वांनी कोरोनाशी लढा देत ७,६७७ प्रसूती केल्या. विशेष म्हणजे, यात कोरोना पॉझिटिव्ह आलेल्या १७ प्रसूतींचाही समावेश आहे.

-जुलै महिन्यापासून वाढला रुग्णालयावर विश्वास

डागा रुग्णालयात महिन्याकाठी ८०० ते १००० दरम्यान होणाऱ्या प्रसूती कोरोनाचा काळात कमी झाल्या. मे महिन्यात तर प्रसूतीची संख्या ६००च्या खाली होती. मात्र, डागा रुग्णालयातील नियोजनावर गर्भवतींचा विश्वास वाढला. यामुळे जुलै महिन्यापासून प्रसूतींची संख्या वाढू लागली. या महिन्यात ६४४, ऑगस्ट महिन्यात ७५५, सप्टेंबर महिन्यात ७३४, ऑक्टोबर महिन्यात ८९५, नोव्हेंबर महिन्यात १०२८, तर डिसेंबर महिन्यात ९०४ प्रसूती झाल्या.

- ५१ टक्केच सीझर

जानेवारी ते नोव्हेंबर २०२० या काळात ९४५७ प्रसूतीमधून ४५५४ नॉर्मल, तर ४९०३ सीझर झाले. एकूण प्रसूतीच्या तुलनेत ५१.८४ टक्के सीझर झाले. तज्ज्ञाच्या मते, नॉर्मल प्रसूतीमध्ये कोरोनाचा संसर्ग पसरण्याचा अधिक धोका असतो, असे असताना डागा रुग्णालयातील डॉक्टरांनी नॉर्मल प्रसूतीला प्राधान्य दिल्याचे दिसून येते.

-कोरोना पॉझिटिव्ह गर्भवतींचीही केली प्रसूती

कोरोनाशी लढा देत, सुरक्षिततेची आवश्यक उपाययोजना हाती घेत अधिक जबाबदारीने प्रसूती करण्यात आल्या. यामुळे महिलांचा रुग्णालयावरील विश्वास वाढला. ऐनवेळी प्रसूतीसाठी आलेल्या गर्भवती पॉझिटिव्ह असतानाही त्यांची प्रसूती करण्यात आली. यामुळे संबंधित डॉक्टरांपासून ते कर्मचाऱ्यांवर क्वारंटाईनची वेळ आली. अशा मातांसाठी स्वतंत्र कक्ष उभारण्यात आला. त्यांच्यापासून नवजात शिशूला लागण होऊ नये म्हणून खबरदारी घेण्यात आली. रुग्णालयाचे हे यश सर्वांचे आहे.

-डॉ. माधुरी थोरात

अतिरिक्त, जिल्हा शल्यचिकित्सक

महिना एकूण प्रसूती

मार्च ८५०

एप्रिल ६७५

मे ५५१

जून ६४१

जुलै ६४४

ऑगस्ट ७५५

सप्टेंबर ७३४

ऑक्टोबर ८९५

नोव्हेंबर १०२८

डिसेंबर ९०४