शहरं
Join us  
Trending Stories
1
दबावापुढे झुकणार नाही, विद्यार्थ्यांचेच हित बघणार; आम्ही इगो न ठेवता जीआर रद्द केले; फडणवीस यांनी स्पष्टच सांगितलं
2
आजचे राशीभविष्य : सरकारी कामात होईल फायदा, प्रमोशनचा योग; जाणून घ्या तुमचे राशीभविष्य
3
वेटिंग रेल्वे तिकीट कन्फर्म झाले का? आरक्षणाचा तक्ता आता चार नव्हे आठ तास आधी होणार तयार
4
आता पोटाच्या प्रश्नांकडे वळा!
5
एसटीच्या तिकिटाचे आरक्षण करणाऱ्या प्रवाशांना आजपासून मिळेल १५ टक्के सूट
6
मुंबई विमानतळाजवळील निर्धारित उंचीपेक्षा अधिक उंचीच्या इमारतींवर काय कारवाई केली?
7
रवींद्र चव्हाण भाजप प्रदेशाध्यक्षपदी, आज अधिवेशनात सूत्रे स्वीकारणार
8
आगामी निवडणुकांच्या पार्श्वभूमीवर ५७,५०९ कोटींच्या पुरवणी मागण्या
9
उपमुख्यमंत्री शिंदे यांच्या कार्यालयाला जागा मिळेना, विधानभवनात दालन आहे, पण कार्यालय मात्र नाही
10
एकनाथ शिंदे यांच्यावर पुन्हा विश्वास; पक्षनेतेपदी फेरनिवड, आगामी निवडणुकीचे सर्वाधिकार शिंदेंकडेच
11
देवेंद्र फडणवीस मुख्यमंत्री झाले हीच सर्वांत मोठी उपलब्धी, महायुतीची सत्ता आली: चंद्रशेखर बावनकुळे
12
जून महिन्यात मुंबईने दिला १ हजार कोटींचा महसूल; मुंबईत एक महिन्यात झाली ११,५२१ मालमत्तांची नोंदणी
13
शेफाली जरीवाला मृत्यू प्रकरणी पोलिसांकडून १४ जणांचे जबाब
14
कल्याण आरटीओचा अजब कारभार, स्टॅंडऐवजी दरपत्रक साेशल मीडियावर
15
ऑपरेशन सिंदूरवेळी पाकिस्तानचा प्रत्येक वार ज्यानं हाणून पाडला, आता ते शस्त्र खरेदीसाठी हा मोठा देशही आतूरलेला, करणार 'बिग डील'!
16
राजा रघुवंशीच्या हत्येनंतर, पर्यटकांसाठी नवा नियम; मेघालयात जाणाऱ्यांसाठी आता 'ही' एक गोष्ट असणार अनिवार्य!
17
रेल्वे प्रवाशांना झटका! उद्यापासून ट्रेन प्रवास महागणार; तिकिटांचे दर किती वाढणार? एका क्लिकवर जाणून घ्या
18
कोल्हापुरातील वराच्या फिर्यादीवरून जळगावची वधू व मध्यस्थांविरुद्ध गुन्हा दाखल
19
प्रेयसी मुलासोबत लाॅजमधून बाहेर येताना दिसली, प्रियकराने संपवले जीवन
20
ठाकरे बंधू एकत्र आले तर मुंबई पालिका निवडणूक काँग्रेस स्वबळावर लढणार? ७ तारखेला निर्णय होणार

काय पुरुषांमध्येसुद्धा रजोनिवृत्ती असते

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: December 6, 2020 04:09 IST

पुरुषांमध्ये रजोनिवृत्तीला ‘एंड्रोपॉज’ म्हटले जाते. वाढत्या वयासोबतच शरीरामध्येही हॉर्माेनसंबंधी बदलांमुळे हे होते. यात ‘टेस्टोस्टेरॉन’ व ‘एंड्रोजन’च्या कमतरतेमुळे ‘हायपोगोनाडिज्म’ म्हटले ...

पुरुषांमध्ये रजोनिवृत्तीला ‘एंड्रोपॉज’ म्हटले जाते. वाढत्या वयासोबतच शरीरामध्येही हॉर्माेनसंबंधी बदलांमुळे हे होते. यात ‘टेस्टोस्टेरॉन’ व ‘एंड्रोजन’च्या कमतरतेमुळे ‘हायपोगोनाडिज्म’ म्हटले जाते. ही समस्या रुग्ण आणि डॉक्टरांसाठी गुंतागुंतीची ठरते. यावर ‘टेस्टोस्टेरॉन रिप्लेस्मेंट’ उपचार आहे. परंतु याचे ‘साईड-इफेक्ट’ लक्षात ठेवायला हवे.

-पुरुष रजोनिवृत्तीची लक्षणे कोणती?

शारीरिक, भावनिक आणि यौन संबंधाबाबतची लक्षणे दिसून येऊ शकतात. जसजसे वय वाढते तसतसे हॉर्माेनमध्ये बदल होतात. यामुळे आत्मविश्वास, उत्साहात, एकाग्रतामध्ये कमी येते. सोबतच झोप न होणे, लठ्ठपणा वाढणे, थकावट आणि नैराश्याची लक्षणेही दिसून येऊ शकतात. शारीरिक कमजोरी आणि मांसपेशीमध्ये सैलपणा येतो. हाडे कमजोर होतात. सेक्स करण्याची इच्छाही कमी होऊ लागते. काही पुरुषांमध्ये स्तन वाढण्याची समस्या निर्माण होते.

-एंड्रोपॉज आणि रजोनिवृत्तिमध्ये अंतर काय आहे?

े‘एंड्रोपॉज’ला सर्वच पुरुषांना तोंड द्यावे लागते असे नाही. यात पुरुषांचे प्रजनन अंग पूर्णत: काम करणे बंद करीत नाही. मात्र टेस्टोस्टेरॉनचा स्तर घटल्याने काही समस्या निर्माण होऊ शकतात.

-एंड्रोजन काय करते?

ेएंड्रोजन हे हॉर्माेन शरीरात नैसर्गिकरीत्या तयार होतात. त्याला पुरुष हॉर्मोनही म्हटले जाते. हा हार्मोन पुरुषाला स्त्रीपेक्षा वेगळा बनवितो. पुरुष आणि स्त्रिया दोघांनाही टेस्टोस्टेरॉन आणि एस्ट्रोजेन हार्मोन्स असतात. परंतु पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉन आणि स्त्रियांमध्ये इस्ट्रोजेनचे प्रमाण जास्त आहे.

-एंड्रोजन रिप्लेसमेंटची गरज कधी पडते?

डॉक्टर लक्षणांवरून टेस्टोस्टेरॉनच्या तपासणीसाठी सकाळी १० वाजण्यापूर्वी रक्ताची तपासणी करण्यास सांगतात. या तपासणीच्या अहवालावरून समस्येचे निदान केले जाते. विशेष म्हणजे, थकवा आणि लैंगिक इच्छेचा अभाव हे बऱ्याच कारणांमुळे येऊ शकते.

-एंड्रोजन या टेस्टोस्टेरॉन थेरपीची फायदा काय?

यामुळे लैंगिक इच्छा, उत्साह वाढतो. नैराश्यची भावना कमी होते.

-थेरपीचे दुष्परिणाम?

थेरपीचे दुष्परिणाम फार कमी आहेत. काही लोकांना मुरुम येऊ शकतात. लाल रक्तपेशी आणि हिमोग्लोबिन वाढू शकतात. काही प्रकरणांमध्ये हृदय विकार आणि स्ट्रोक येण्याची शक्यता असते. प्रोटेस्ट कॅन्सर असल्यास ही थेरपी दिली जात नाही.

-टेस्टोस्टेरॉन रिप्लेसमेंट थेरपी ६० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या पुरुषांना दिली जावी?

६० वर्षांनंतर पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉन कमी होणे स्वाभाविक आहे. यावरील उपचार गोळ्या, इंजेक्शन आणि जेलच्या स्वरूपात उपलब्ध आहेत. जर हॉर्माेनचे प्रमाण खूप कमी असेल तर हॉर्माेन रिप्लेसमेंट थेरपी बदलण्याचा सल्ला दिला जाऊ शकतो. परंतु रुग्णाला हृदयाची समस्या असू नये. थेरपी घेतलेल्यांनी प्रोस्टेट कर्करोग तपासणी केली पाहिजे.

-पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉन कमी होण्याचे मुख्य कारण काय?

पहिले कारण म्हणजे, वय वाढणे. पुरुषांच्या अंडकोषात दुखापत झाल्याचेही कारण असू शकते. कधीकधी मधुमेह, लठ्ठपणा, एड्स यासारख्या इतर आजारांमुळेही ही समस्या उद्भवू शकते. काहीवेळा औषधांच्या दुष्परिणामांमुळेही ही समस्या येऊ शकते. पीयूष ग्रंथी, जी मेंदूत असते आणि सर्व हॉर्माेन निर्माण करणाऱ्या अवयवांना नियंत्रित करते, तसेच टेस्टोस्टेरॉनच्या पातळीवर देखील प्रभावित करते.