नागपूर : अहमदाबादच्या सरदार वल्लभभाई पटेल आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरून लंडनच्या गॅटविक विमानतळाकडे निघालेल्या एअर इंडियाच्या बोईंग ७८७ ड्रीमलाइनर विमानाने उड्डाण घेतल्यानंतर काही मिनिटांतच 'मेडे' कॉल दिला आणि त्यानंतर विमान मेघाणी नगर परिसरात कोसळले. या अपघातात २४२ पैकी २४१ प्रवासी आणि क्रू मेंबर्सचा मृत्यू झाल्याची माहिती आहे. विमानाने उडान भारताचं काही सेकंदातच ते विमान कोसळले, पण त्यापूर्वी पायलटने 'मेडे.. मेडे..' असा संदेश दिल्याचे आता स्पष्ट होत आहे. पण 'मेडे'चा नेमका काय अर्थ होतो आणि तो इमर्जन्सी कॉल केव्हा केला जातो?
'मेडे' कॉल म्हणजे काय?'मेडे' हा आंतरराष्ट्रीय विमान चालनात वापरला जाणारा एक अत्यंत गंभीर आपत्कालीन संकेत आहे. हा शब्द १९२० च्या दशकात लंडनच्या क्रॉयडन विमानतळावरील रेडिओ अधिकारी फ्रेडरिक स्टॅनली मॉकफोर्ड यांनी तयार केला होता. हा शब्द 'माय डे' (May Day) च्या उच्चाराप्रमाणे आहे, जो फ्रेंच भाषेतील 'm'aider' (मदत करा) या शब्दापासून आलेला आहे.
मेडे कॉल हा एक आंतरराष्ट्रीय पातळीवर मान्यताप्राप्त आपत्कालीन इशारा आहे. विमानातील पायलट किंवा प्रवासी जेव्हा मोठ्या संकटात असतात, जसं की गंभीर यांत्रिक बिघाड, अपघात किंवा प्रवाशांच्या जीवाला धोका असतो तेव्हा तात्काळ मदतीसाठी हा संदेश पाठवतात. १९२३ पर्यंत हा संदेश विमान आणि जहाजांमध्ये वापरण्यात येऊ लागला आणि १९२७ मध्ये मोर्स कोडमधील "SOS" सोबत याला अधिकृत मान्यता मिळाली.
पायलटने 'मेडे' कॉल दिल्यानंतर, विमानतळाच्या नियंत्रण कक्षाने तत्काळ आपत्कालीन प्रतिसाद सुरू केला. मात्र, विमानाचे नियंत्रण गमावल्यामुळे ते मेघाणी नगर परिसरात एका इमारतीवर कोसळले. या अपघातात विमानातील २४२ जणांपैकी २४१ जणांचा मृत्यू झाल्याची माहिती आहे.