मुंबई : मुंबईतील यशवंतराव चव्हाण सेंटरमध्ये बुधवारी (दि.28) ‘लोकमत’चा राज्यस्तरीय सरपंच अवॉर्ड वितरण सोहळा थाटात पार पडला. या अवॉर्ड सोहळ्यात अनेक मान्यवर मंडळींनी हजेरी लावली होती. यावेळी ‘लोकमत’चा सरपंच ऑफ द इयर (पाणी) हा पुरस्कार अहमदनगर जिल्ह्यातील गुंडेगाव गावचे सरपंच संजयकुमार विलासराव कोतकर यांना देण्यात आला.
गट -पाणीसरपंचाचे नाव - संजयकुमार विलासराव कोतकरगाव - गुंडेगावतालुका - अहमदनगरजिल्हा - अहमदनगर
संजयकुमार यांनी कशाप्रकारे पाण्याचे नियोजन केले जाणून द्या....
गुंडेगाव हे दुर्गम डोंगरदऱ्यात वसलेले व निसर्गाचे वरदान लाभलेले गाव आहे. मात्र ते दुष्काळी गाव होते. रस्ते नाहीत, जमिनी भरपूर असल्या तरी त्यात पडीकच अधिक होत्या. शेतीसाठी वीजपुरवठा नीट नव्हता. पाण्याचे दुर्भिक्ष्य होते. रोजंदारी तसेच रोजगार हमी योजनेच्या कामावर जाऊन उदरनिर्वाह करण्याशिवाय गावक-यांना पर्याय नव्हता. २००५ सालानंतर गावातील सुशिक्षित तरुणांनी एकत्र येत ज्येष्ठ समाजसेवक राजाराम भापकर गुरुजींचा आदर्श डोळ््यासमोर ठेवून गावाचा कायापालट करण्याचा निर्णय घेतला. २००८ साली संजयकुमार विलासराव कोतकर यांची सरपंचपदी बिनविरोध निवड झाली.ज्येष्ठांच्या मार्गदर्शनानूसार गावाचा कायापालट कसा करायचा याचा आराखडा तयार करण्यात आला. गावातील कच्चे रस्ते तयार करुन त्याचे रुपांतर पक्क्या डांबरी रस्त्यात झाले. गावठाणात पडकेवाडे तसेच वेडी बाभळ यांनी अनेक अडथळे येत होते. त्यामुळे सर्व लोकांच्या संमतीने गाव सपाटीकरण कार्यक्रम ग्रामपंचायतीमार्फत करण्यात आला. वर्ष २००९ ते २०१३ पर्यंत गावाला भीषण दुष्काळाला सामोरे जावे लागले. त्या दरम्यान पावसाचे प्रमाण अत्यल्प राहिले. अशा परिस्थित ग्रामसभा घेऊन लोकसहभागातून गावातील शुढळा नदी तसेच कासारमळा नदीवरील अतिक्रमण दूर करणे, नदी सरळीकरण, नदी खोलीकरण, तलावातील गाळ काढणे अशी कामे सुरु करण्यात आली. ९ कि.मी. लांबीच्या नदीचे खोलीकरण, रुंदीकरणाचे काम ५८ लाख रुपये खर्चून लोकसहभागातून करण्यात आले. महाराष्ट्रशासनाचे जलयुक्त शिवार अभियान सुरु होण्याअगोदर जलसंधारणाचा गुंडेगाव पॅटर्न हा राज्यभर गाजला. २०१३पर्यंत गावातील वाड्यावस्त्यांना १३ शासकीय टँकरने पाणीपुरवठा करावा लागे. परंतु त्यानंतर गाव टँकरमुक्त झाले. महाराष्ट्र शासनाने २०१६-१७चा जलयुक्त शिवार अभियानाचा पुण्यश्लोक अहिल्यादेवी होळकर जलमित्र पुरस्कार गुंडेगावाला दिला. त्याआधी वनक्षेत्रात केलेल्या योग्यनियोजन तसेच उत्कृष्ट कामांमुळे महाराष्ट्र शासनाचा सन २०१३-१४चा राज्यस्तरीय प्रथम क्रमांकाचा संत तुकाराम वनग्राम पुरस्कार या गावास मिळालेला आहे. संत तुकडोजी महाराज ग्रामस्वच्छता अभियानांतर्गतचा पुरस्कार, महात्मा फुले भूमी जलसंधारण अभियान अंतर्गतचा पुरस्कारही मिळाला आहे. वनक्षेत्रात लोकसहभागातून केलेल्या आदर्श कामांमुळे गुंडेगावची निवड महाराष्ट्र शासनाने ग्राम वन योजनेत केली आहे. हिवरे बाजार, राळेगण सिद्धीनंतर ग्रामवन योजनेत निवड होणारे गुंडेगाव हे राज्यातील तिसरे गाव आहे. ही सारी प्रगती सरपंच संजयकुमार विलासराव कोतकर व ग्रामस्थांच्या सक्रिय प्रयत्नांमुळे झाली आहे.
राज्यस्तरीय प्रथम पुरस्कार प्राप्त ग्रामपंचायतीस २५ लाखपंचायतराज व्यवस्था अधिक बळकट करण्यासाठी ‘लोकमत’ने हाती घेतलेला हा उपक्रम स्तुत्य असून, ‘लोकमत’चा सरपंच आॅफ द ईअर पुरस्कार पटकाविणाऱ्या ग्रामपंचायतीला २५ लाख रुपये तर विविध गटातील पुरस्कार प्राप्त ग्रामपंचातयींना प्रत्येकी दहा लाखांचा विकास निधी देण्यात येईल, अशी महत्त्वपूर्ण घोषणा ग्रामविकास मंत्री पंकजा मुंडे यांनी केली. दरम्यान, कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी भारतीय जनता पक्षाचे प्रदेशाध्यक्ष खासदार रावसाहेब दानवे होते. प्रमुख पाहुणे म्हणून कृषिमंत्री पांडुरंग फुंडकर, पर्यटन व रोजगार हमी मंत्री जयकुमार रावल, पशुसंवर्धन राज्यमंत्री अर्जुन खोतकर, राज्यमंत्री महादेव जानकर, राष्ट्रवादी काँग्रेसचे प्रदेशाध्यक्ष आमदार सुनील तटकरे, विधान परिषदेतील विरोधीपक्ष नेते धनंजय मुंडे, ‘लोकमत’च्या एडिटोरियल बोर्डाचे चेअरमन माजी खासदार विजय दर्डा, ज्युरी मंडळाचे अध्यक्ष तथा ‘लोकमत’चे एडिटर-इन-चीफ राजेंद्र दर्डा, आदर्श सरपंच पोपटराव पवार, बीकेटी टायर्सचे अध्यक्ष व व्यवस्थापकीय संचालक अरविंद पोद्दार, संयुक्त व्यवस्थापकीय संचालक राजीव पोद्दार उपस्थित होते.