‘व्हॉट्सअ‍ॅप’वर ‘वॉच’ ठेवणार कसा?

औरंगाबाद येथील एका ‘ग्रुप’वर आक्षेपार्ह मजकूर व छायाचित्रे टाकणाऱ्या ‘अ‍ॅडमिन’ला अटक झाल्यानंतर यावरील नियंत्रणाचा मुद्दा ऐरणीवर आला आहे. ‘३-जी’ युगात ‘व्हॉट्सअ‍ॅप’ हा बहुतांश ‘स्मार्टफोन

पोलिसांकडे तांत्रिक प्रणालीच नाही : आक्षेपार्ह ‘मॅसेज’चे प्रमाण वाढीस
योगेश पांडे - नागपूर
औरंगाबाद येथील एका ‘ग्रुप’वर आक्षेपार्ह मजकूर व छायाचित्रे टाकणाऱ्या ‘अ‍ॅडमिन’ला अटक झाल्यानंतर यावरील नियंत्रणाचा मुद्दा ऐरणीवर आला आहे. ‘३-जी’ युगात ‘व्हॉट्सअ‍ॅप’ हा बहुतांश ‘स्मार्टफोन युजर्स’च्या दैनंदिन जीवनाचा भाग झाला आहे. याचा वापर ज्याप्रकारे वाढीस लागला आहे त्याप्रमाणे या माध्यमाचा दुरुपयोग होऊ लागला आहे. आक्षेपार्ह ‘मॅसेजेस’वर नियंत्रण ठेवण्याची मोठी जबाबदारी नागपूर पोलिसांवर आहे. परंतु यावर नियंत्रण किंवा ‘वॉच’ ठेवणारी तांत्रिक प्रणालीच उपलब्ध नसल्यामुळे पोलिसांसमोर मोठे आव्हान आहे. ‘व्हॉट्सअ‍ॅप’वरील ‘ग्रुप्स’च्या ‘अ‍ॅडमिन’ची जबाबदारी ठरविण्याची गरज आहे.
उपराजधानीत ‘व्हॉट्सअ‍ॅप’चे असंख्य ‘ग्रुप्स’ आजच्या घडीला अस्तित्वात आहेत. यातील काही ‘ग्रुप्स’ वरुन आक्षेपार्ह मजकूर, छायाचित्रे, व्हिडीओ टाकण्याचे प्रमाण वाढीस लागले आहे. यातून जातीय दंगली, सामाजिक तेढ वाढणे असे प्रकार होण्याचा धोका निर्माण झाला आहे. नागपूर पोलिसांनी यासंदर्भात जनजागृतीचे प्रयत्न चालविले आहेत. परंतु दुर्दैवाने ‘व्हॉट्सअ‍ॅप’वरील मजकुरावर नियंत्रण आणणारी किंवा ‘वॉच’ ठेवणारी तांत्रिक प्रणालीच उपलब्ध नाही. केवळ तक्रारींच्या आधारे पुढील कारवाई करणे इतकेच हाती असल्याने पोलिसांसमोरील प्रश्न वाढले आहे.
आक्षेपार्ह छायाचित्रांची पोलिसात तक्रार करा!
‘व्हॉट्सअ‍ॅप’वरून आक्षेपार्ह गोष्टींचा प्रसार करणाऱ्यांवर वचक रहावा यासाठी नागपूर ग्रामीण पोलिसांनी पुढाकार घेतला आहे. कोणी विकृत छायाचित्रे प्रसिद्ध करीत असेल तर ग्रामीण पोलिसांचा हेल्पलाईन क्रमांक ८८८८१७४१०० यावर संपर्क साधावा. तक्रारकर्त्याची ओळख गोपनीय ठेवण्यात येईल असे पोलीस अधीक्षक डॉ.आरती सिंह यांनी सांगितले.
‘व्हॉट्सअ‍ॅप’चा दुरुपयोग करून सामाजिक एकतेला धक्का पोहोचविण्याचे प्रयत्न होऊ शकतात. परंतु ‘व्हॉट्सअ‍ॅप’हे ‘मोबाईल टू मोबाईल’ चालते. त्यामुळे त्यावर लक्ष ठेवणे कठीण आहे. विभागाकडेदेखील यावर लक्ष ठेवणारी प्रणाली नाही. परंतु जर कोणी तक्रार केली तर त्या आधारावर संबंधित ‘अ‍ॅडमिन’ किंवा ‘मॅसेज’ टाकणाऱ्या व्यक्तीवर निश्चितच कारवाई होऊ शकते. याकरिता ‘व्हॉट्सअ‍ॅप युजर्स’नेच पुढाकार घेणे आवश्यक आहे. जर कुठल्याही प्रकारचा आक्षेपार्ह ‘मॅसेज’ दिसला तर सायबर सेलकडे तक्रार केली पाहिजे असे आवाहन पोलीस उपायुक्त सुनील कोल्हे यांनी केले.
‘अ‍ॅडमिन’ आहात, ‘बी अलर्ट’
‘व्हॉट्सअ‍ॅप’वर ‘ग्रुप’ तयार करणाऱ्या एका ‘अ‍ॅडमिन’ला आक्षेपार्ह ‘मॅसेज’ टाकल्यामुळे पोलीस कोठडीची हवा खावी लागली आहे. शेख कलीम नावाच्या एका विद्यार्थ्याने ‘ग्रुप’ तयार केला व त्यावरून धार्मिक भावना भडकाविणारी छायाचित्रे सर्वांना पाठविली. पोलिसांना यासंदर्भात काहीच माहिती नव्हती. यासंदर्भात एका व्यक्तीने तक्रार दाखल केल्यानंतर मात्र लागलीच कारवाई करीत ‘अ‍ॅडमिन’ला अटक केली. या घटनेनंतर अनेक ‘अ‍ॅडमिन’चे धाबे दणाणले आहेत. उपराजधानीत अनेक ‘ग्रुप्स’वर सातत्याने अश्लील तसेच आक्षेपार्ह मजकूर टाकण्याचे प्रकार वाढीस लागले आहे. मागील आठवड्यातच बुटीबोरी येथे मोठा अपघात झाल्याची अफवा या माध्यमातून पसरविण्यात आली होती. त्यामुळे ‘ग्रुप’मधील सदस्य नेमका काय मजकूर टाकतात यावर लक्ष ठेवण्याची ‘अ‍ॅडमिन’ची जबाबदारी आहेच. जर कुणी सदस्य असे प्रकार करत असेल तर त्याला कायद्याचा धाक दाखविणे आवश्यक झाले आहे.