‘दळवीज’चा हिरा हरपला ज्येष्ठ चित्रकार जयसिंगराव दळवी यांचे निधन

कोल्हापूर : येथील ज्येष्ठ चित्रकार व शिल्पकार आणि दळवीज आर्टस इन्स्टिट्यूट या कलासंस्थेचे माजी प्राचार्य जयसिंगराव दत्तोबा दळवी (वय ९२) यांचे काल, शुक्रवारी रात्री निधन झाले. त्यांच्यावर आज, शनिवारी सकाळी पंचगंगा स्मशानभूमीत अंत्यसंस्कार झाले. त्यांच्या पश्चात प्राचार्य अजय दळवी यांच्यासह तीन मुलगे व एक विवाहित मुलगी असा परिवार आहे. बिहारचे राज्यपाल डॉ. डी. वाय. पाटील व माजी आमदार बाबासाहेब पाटील-सरूडकर यांचे ते मामा होत. दळवी यांना गेल्या दोन-तीन दिवसांपासून थकवा जाणवू लागल्याने खासगी रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. तिथेच त्यांची प्राणज्योत मालवली. एकशे साठ वर्षांहून अधिक वर्षांची कलापरंपरा असणारे कोल्हापूर शहरामध्ये राजर्षी शाहूंच्या विचारांचा वारसा आपल्या कृतीतून पुढे घेऊन जाणारी मोजकीच घराणी आज अस्तित्वात आहेत. त्यातील ‘दळवी’ घराण्याचा उल्लेख करावा लागेल. स्वातंत्र्यपूर्व काळामधील जे. जे. स्कूल आॅफ आर्टनंतर दुसरी म्हणजेच दळवीज आर्टस इन्स्टिट्यूट ही कलासंस्था. वास्तविक, या संस्थेमध्ये बहुजन समाजातील कष्टकरी वर्गाच्या मुलांना कलाशिक्षण देण्याचे कार्य हे खरोखरच क्रांतिकारी पाऊल होते. त्याकाळी फक्त मुंबईमध्ये व धनिकांसाठी असणारे कलाक्षेत्र दळवी यांच्यामुळे सर्वसामान्यांपर्यंत पोहोचले. राजर्षी शाहूंचे दरबारी चित्रकार दत्तोबा दळवी यांचे जयसिंगराव हे सुपुत्र. त्यामुळे कलेचा वारसा वडिलांकडूनच मिळाला. शरीर थकले तरी अखेरपर्यंत त्यांचा उत्साह तरुणांना लाजवील असा होता. मोठ्या झाडाच्या सावलीमुळे लहान झाडे खुजी होतात; असे म्हटले जाते परंतु जयसिंगराव यांनी ज्ञानार्जनाचा वारसा पुढच्या पिढीकडे सोपविला. हा वारसा सध्या प्राचार्य अजय दळवी सक्षमपणे सांभाळत आहेत. त्यांच्या रूपाने आज दळवी यांची तिसरी पिढी कलापताका पुढे नेत आहे. (प्रतिनिधी)