गणेशोत्सवाच्या मंगलपर्वाला प्रारंभ

कोल्हापूर : सुखकर्ता, दुखहर्त, विघ्नविनाशक, ऐश्वर्यसंपन्न, चौदा विद्या चौसष्ट कलांचा अधिपती आपल्या आगमनाने भक्तांवर अपूर्व उत्साह, आनंदाची बरसात करणाऱ्या महाराष्ट्राच्या लाडक्या गणपती बाप्पांच्या गणेशोत्सवाला शुक्रवारपासून प्रारंभ होत आहे. यानिमित्ताने महापूर आणि कोरोनाने आलेली सगळी नकारात्मकता पंचगंगेच्या पात्रात विसर्जित करत कोल्हापूरकरांनी बाप्पांच्या स्वागताची जय्यत तयारी केली आहे... दुसरीकडे बाजारपेठेत उधाण येऊन नवसंजीवनी मिळाली आहे.

आयुष्यातील ताणतणाव, धकाधकीचे जीवन, सुख-दुखाचा घेरा, संघर्ष या सगळ्या आव्हानांशी लढण्याचे बळ देणारा हा गणेशोत्सव. एरवी मंदिरात बंदिस्त असलेला गणपती बाप्पा घराघरात येतो. वर्षातून एकदा येणाऱ्या या देवाच्या स्वागतासाठी काय करू आणि काय नको, अशी पामर भक्तांची अवस्था होते. आज देव घरी येणार म्हटल्यावर गेल्या आठ दिवसांपासून सजावटीची प्राथमिक तयारी सुरू होती; पण उत्सवाच्या पूर्वसंध्येला हातातली सगळी काम बाजूला ठेवून बाजारपेेठेत साहित्य खरेदीसाठी नागरिकांची गर्दी लोटली होती. कोरोनाच्या छायेनंतर कित्येक महिन्यांनी अशी गर्दी रस्त्यांवर दिसत होती.

शहरातील पापाची तिकटी आणि महापालिकेमागील कटलरी मार्केट हे सजावटीचे साहित्य मिळण्याचे ठिकाण. येेथे गुरुवारी फुलांच्या माळा, झुंबर, गवताच्या माळा, पानंफुलं, वेली, तोरण, प्रवेशद्वाराला लावायच्या माळा असे एकाहून एक सुंदर साहित्य लक्ष वेधून घेत होते. सजावटीसाठी काही तासांचाच अवधी राहिल्याने येथे खरेदीसाठी नागरिकांची झुंबड उडाली होती. दुकानात आणि बाहेरही ग्राहकांना सांभाळताना व्यावसायिकांची तारांबळ होत होती. सगळा बाजार एकाच ठिकाणी होत असल्याने येथे शहर लोटले होते. सायंकाळनंतर तर येथे येणाऱ्या रस्त्यांवर ट्रॅफिक जॅम होत होती.

--

एक दिवस आधीच मूर्तीचे आगमन

कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर नागरिकांनी कुंभारांकडून आदल्या दिवशीच गणेशमूर्ती न्यावी, असे आवाहन प्रशासनाने केले आहे. त्याला प्रतिसाद देत गुरुवारी दुपारपासूनच अनेक नागरिक गणेशमूर्ती घरी घेऊन जात होते. त्यामुळे शहरातील शाहुपुरी, गंगावेश, कुंभार गल्लीत आपला देव नेण्यासाठी भाविकांची गर्दी झाली होती. याशिवाय उपनगरांमधील स्टॉलवरून मूर्ती नेल्या जात होत्या.

---

अमाप उत्साह... खरेदीला उधाण

महापूर, कोरोना, पुन्हा महापूर, कोरोना या चक्राने सगळीकडे निराशेचे वातावरण होते. गणेशोत्सवाच्या निमित्ताने ही नकारात्मकता निघून गेली. लोक आपल्या ऐपतीप्रमाणे प्रसंगी तडजोड करत उत्सवाची तयारी करत आहेत. सणाच्या तयारीसाठी आबालवृद्धांमध्ये मोठा उत्साह आहे. यानिमित्ताने बाजारपेठेत उलाढाल सुरू झाली. नागरिकांची आर्थिक कोंडी लक्षात घेऊन व्यावसायिकांनीही साहित्यांचे दर आटोक्यात ठेवले होते, त्यामुळे खरेदीला उधाण आले.

--

घराघरात सजावट..

घराघरांत आरास, सजावटीची मांडणी सुरू आहे. गणपतीची प्रतिष्ठापना करायच्या जागेची स्वच्छता, टेबलची मांडणी, त्यावर कापडी गालिचा मागे सुरेख पडदे, विजेच्या माळा, आसन, मंदिरे अशी सुंदर आरास केली जात आहे. अनेक कुटुंबांमध्ये थीमनुसार सजावट केली जात आहे.

--

नारळ, खिरीचे गहू, पूजा साहित्यांना मागणी

पाच दिवस गणपतीची आरती, नैवेद्यासाठी नारळ, पानं, झेंडूची फुलं, धूप, अगबत्ती, कापूर, अष्टगंध, हळद-कुंकू, खाऊची पानं, बदाम, सुपारी अशा पूजेच्या साहित्यांचा मोठी मागणी आहे. आगमनादिवशी खीर आणि मोदक केले जातात, त्यामुळे गहू, खोबरं, काजू, बदाम, खसखस, चारोळी, बेदाणे या साहित्यांच्या खरेदीसाठी लक्ष्मीपुरी बाजारपेठेत गर्दी होती.

--

..असा आहे गणेशोत्सव

शुक्रवार (दि. १०) : गणेश आगमन

रविवार (दि. १२) : गौरी आवाहन

सोमवार (दि. १३) : गौरी पूजन

मंगळवार (दि. १४) : घरगुती गौरी-गणपती विसर्जन

रविवार (दि. १९) : अनंत चतुर्दशी, मंडळांच्या गणेशमूर्तींचे विसर्जन.

--

फोटो फाईल स्वतंत्र