>> डॉ सोनिया दत्ता
तोंडाची काळजी ही बहुतेक दैनंदिन कामांपेक्षा जास्त महत्त्वाची आहे - स्वतःला निरोगी आणि आनंदी ठेवण्यासाठी तोंडाची योग्य काळजी घेणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. जेव्हा तुमचे तोंड स्वच्छ असते आणि श्वास ताजा असतो तेव्हा तुम्हाला अधिक आत्मविश्वास वाटतो, तुमचा मूड चांगला असतो आणि सर्वात चांगले म्हणजे तुम्ही निरोगी राहता. इंडियन डेंटल असोसिएशनच्या अहवालानुसार, ८५% पेक्षा जास्त भारतीय तोंडाच्या समस्यांनी ग्रस्त आहेत, अशा परिस्थितीत तोंडाच्या काळजीचे महत्त्व आणखी वाढते.
जर तुमच्या तोंडाची योग्य काळजी घेतली नाही तर त्यामुळे पोकळी, हिरड्यांचे आजार आणि तोंडाची दुर्गंधी देखील येऊ शकते. पण काही सोप्या पायऱ्या अवलंबून तुम्ही या तोंडाच्या आजारांपासून आणि महागड्या दंत उपचारांपासून सुरक्षित राहू शकता. तर मग जाणून घेऊया मौखिक काळजी दिनचर्येबद्दल, ज्याचा अवलंब करून तुम्ही तुमचे तोंड निरोगी ठेवू शकाल.
१. मौखिक काळजी घेण्याच्या मूलभूत टिप्स
मौखिक काळजी घेण्याच्या काही मूलभूत टिप्स म्हणजे- नियमितपणे दात घासणे, फ्लॉस वापरणे आणि नियमित दंत तपासणी करणे. चांगल्या टूथपेस्टने दिवसातून दोनदा ब्रश करून तुम्ही तुमचे दात प्लाक आणि बॅक्टेरियापासून वाचवू शकता. पण लक्षात ठेवा, ब्रश करताना कधीही घाई करू नका - किमान दोन मिनिटे दात पूर्णपणे स्वच्छ करा जेणेकरून कोपऱ्यात लपलेले बॅक्टेरिया आणि प्लेक देखील निघून जातील.
२. आयुर्वेदाचे आधुनिक काळजीशी एकत्रीकरण
दंत काळजीचा अर्थ असा नाही की तुम्हाला रसायनांचा वापर करावा लागेल. आज बरेच लोक मौखिक काळजीसाठी आयुर्वेदाचे महत्त्व समजत आहेत. शतकानुशतके, लवंग आणि पुदिना सारख्या आयुर्वेदिक घटकांवर हिरड्यांच्या आरोग्यासाठी आणि श्वास ताजेतवाने करण्यासाठी विश्वास ठेवला जातो. लवंग त्याच्या अँटीबॅक्टेरियल गुणधर्मांमुळे हिरड्या निरोगी ठेवण्यास मदत करते, त्याचप्रमाणे पुदिना श्वास ताजेतवाने करतो. डाबर रेड पेस्ट सारखी उत्पादने आयुर्वेदाच्या समान तत्त्वांवर आधारित आहेत आणि आधुनिक विज्ञानाच्या संयोजनाने तुम्हाला दोन्हीचे फायदे मिळतात. तुमच्या तोंडाच्या काळजीच्या दिनचर्येत या नैसर्गिक घटकांचा समावेश करून, तुम्ही तुमच्या तोंडाची चांगली काळजी घेऊ शकता, निरोगी राहू शकता आणि श्वास ताजा ठेवू शकता.
३. छोट्या सवयी, मोठे फायदे
तोंडाच्या काळजीसाठी लवंगाचे तेल, तेल काढणे, हळद आणि कोरफड यासारखे आयुर्वेदिक उपाय वापरा. लवंग तेल आणि तेल काढणे हे बॅक्टेरिया काढून टाकण्यासाठी प्रभावी आहेत, तर हळद आणि कोरफड हे निरोगी हिरड्यांना प्रोत्साहन देतात. तसेच, दात स्वच्छ करण्यासाठी मऊ टूथब्रश वापरा; यामुळे दातांचा मुलामा चढवणे आणि हिरड्या सुरक्षित राहतील. याशिवाय, दर तीन ते चार महिन्यांनी ब्रश बदला. जेवणानंतर मिठाच्या पाण्याने धुवा, ते अँटीबॅक्टेरियल म्हणून काम करते. या छोट्या सवयी अंगीकारून तुम्ही तुमचे तोंड निरोगी आणि श्वास ताजा ठेवू शकता.
४. तोंडाच्या काळजीसाठी समग्र दृष्टिकोन घ्या
तोंडाची काळजी फक्त ब्रश करणे आणि फ्लॉस करणे इतकेच नाही. तोंडाचे आणि शरीराचे आरोग्य राखण्यासाठी, भरपूर पाणी प्या, संतुलित आहार घ्या आणि धूम्रपानसारख्या हानिकारक सवयी टाळा. पुरेशा प्रमाणात पाणी प्यायल्याने तोंडातील अन्नाचे कण निघून जातात आणि तोंड ताजे राहते. त्याचप्रमाणे, कॅल्शियम आणि व्हिटॅमिन सी समृद्ध आहार दात आणि हिरड्या मजबूत करतो. साखरेचे सेवन कमी करून तुम्ही तुमच्या दातांना पोकळींपासून वाचवू शकता.
तोंडाच्या काळजीचा विचार केला तर, डाबर रेड पेस्ट सारख्या वैज्ञानिकदृष्ट्या सिद्ध उत्पादनांचा नियमित वापर हा योग्य पर्याय आहे. जे लवंग, टोमल आणि शुंठी सारख्या घटकांनी दात मजबूत करते. आजच सुरुवात करा आणि उद्या अधिक सुरक्षित आणि निरोगी बनवा!!
(डॉ. सोनिया दत्ता या एमडीएस, पीएचडी प्रोफेसर, पब्लिक हेल्थ डेंटिस्ट्री आहेत.)