डॉ. विद्या येरवडेकर ।प्रधान संचालिका, सिंबायोसिसमाझे वडील, डॉ. शां. ब. मुजुमदार ऊर्फ दादांचा ३१ जुलै २०२० रोजी ८५ वा वाढदिवस. आम्ही सर्व आप्तेष्ट, सिम्बायोसिस परिवारातील सुमारे ३,५०० सदस्य हा वाढदिवस उत्साहात साजरा करणार होतो; परंतु कोरोना उद्रेकामुळे आम्ही हा वाढदिवस सर्वांच्या साक्षीने साजरा करू शकत नाही, याची मनापासून खंत वाटते. दादांची मोठी मुलगी या नात्याने दादांबद्दलच्या ज्या भावना मनात रुंजी घालत आहेत, त्यांची अभिव्यक्ती म्हणून हा लेखप्रपंच. आत्मजा म्हणजे मुलगी अर्थात कन्या. मी दादांना माझा आत्मा समजते म्हणून या लेखाचे हे शीर्षक! दादांचा ८५ वा वाढदिवस आणि दादांनी स्थापन केलेल्या सिम्बायोसिस संस्थेचा ५० वा वाढदिवस हा सुवर्णयोग जुळून आला आहे.
हे कार्य पार पडताना एक अत्यंत सकारात्मक ऊर्जा आमच्यामध्ये जाणवत होती. जणू काही दादांची ही इच्छा आमच्या नसानसांतून वाहत हे काम आमच्याकडून करवून घेत होती. केवळ मुलींसाठी वैद्यकीय शिक्षण देणारे महाराष्ट्र राज्यातील पहिले आणि भारतातील दुसरे वैद्यकीय महाविद्यालय सुरू होण्याची ही प्रक्रिया मला कृतार्थ करणारी आहे. ज्ञानयज्ञाचा वसा घेतलेल्या दादांनी आणखी दोन पावले पुढचा विचार केला आणि या महाविद्यालयात प्रवेश घेणाऱ्या आणि गुणवत्ता यादीत असलेल्या पहिल्या पाच विद्यार्थिनींना मोफत शिक्षण देण्याचा महत्त्वपूर्ण निर्णय घेतला. दादांचा हा अत्यंत महत्त्वाकांक्षी प्रकल्प त्यांच्या ८५ व्या वाढदिवसाच्या निमित्ताने पूर्णत्वास जातो आहे, याचा मला मनापासून आनंद होतो आहे. दरम्यान, पुण्यात कोरोनाचा प्रादुर्भाव वेगाने होऊ लागल्याने दादांनी मला सूचना केली की, आपल्या रुग्णालयातील ५०० खाटा तसेच ३० आयसीयू खाटा कोरोना रुग्णांसाठी आपण होऊन उपलब्ध करून द्याव्यात. त्यासाठी स्थानिक आरोग्य यंत्रणांकडून मिळणाºया सूचनांची वाट पाहू नये, असेही त्यांनी सागितले. दादांची सामाजिक बांधीलकी जपणारी भावना मला सद्गदित करून गेली. आमच्या रुग्णालयातून गेल्या साडेतीन महिन्यांत सुमारे दीड हजार कोरोनाबाधित रुग्ण पूर्णपणे बरे होऊन घरी गेलेले आहेत, तर तीनशे रुग्ण सध्या कोरोनावर अजूनही उपचार घेत आहेत.
चतुर्थश्रेणी कर्मचारी वर्गापासून संचालकांपर्यंत प्रत्येकाला महिन्याच्या एक तारखेला नियमित वेतन मिळाले पाहिजे, हा दादांचा गेली ५० वर्षे चालत आलेला प्रघात आहे. कोरोनाच्या काळातही आर्थिक संकटातून जात असतानासुद्धा ही प्रथा त्यांनी अजूनही खंडित होऊ दिली नाही. सर्व कर्मचाऱ्यांवर पितृवत छाया धरणारे दादा आमच्या सर्वांचेच आधारवड आहेत.साधारणपणे साठच्या दशकात आमचे आई आणि दादा हे उच्चविद्याविभूषित जोडपे होते. अतिशय प्रतिष्ठित अशा पुणे विद्यापीठामध्ये आई प्राणिशास्त्रात पदव्युत्तर शिक्षण घेत होती आणि दादा वनस्पतिशास्त्रातील पीएच.डी. होते. १९६४ ला माझा जन्म झाला त्यावेळी दादा फर्ग्युसन कॉलेजमध्ये प्राध्यापक होते आणि आई पुणे विद्यापीठात पीएच.डी.साठीचे संशोधन करीत होती. उच्चशिक्षित मात्या-पित्यांच्या पोटी जन्माला आल्यामुळे आजोबांनी माझं नाव ‘विद्या’ असे ठेवलं, पण त्यामागे केवळ इतकंच कारण नव्हतं. मी शिक्षण क्षेत्रातच काही करिअर करावं, अशी त्यांची अंत:स्थ प्रेरणा असावी. लहानपणापासूनच दादांचाच माझ्यावर जास्त प्रभाव आहे.