मेळघाटात कोविडच्या लसीकरणासाठी डॉक्टरने केली आदिवासीच्या शेतात पेरणी

फोटो - ०३एएमपीएच०७ - आदिवासी शेतकऱ्याच्या शेतात पेरणीसाठी घाम गाळताना डॉ. दीपक कुंडेटकर.

लोकमत विशेष

संडे स्टोरी

नरेंद्र जावरे - चिखलदरा (अमरावती) : अंधश्रद्धेच्या गर्तेत अडकलेल्या मेळघाटात कोविडच्या लसीकरणाला आदिवासी शेतकरी दांपत्याचा होकार मिळविण्यासाठी एका डॉक्टरने त्या शेतकऱ्याच्या शेतात चक्क पेरणीसाठी घाम गाळला. सेमाडोह प्राथमिक आरोग्य केंद्रांतर्गत रेहट्याखेडा येथे मागील आठवड्यात ही घटना घडली. संबंधित डॉक्टरचे सर्वत्र कोैतुक होत आहे.

आदिवासी बांधव आजही लसीकरणासाठी तयार होत नाहीत. त्यांचे मन वळविण्यासाठी डॉक्टरांना काय-काय करावे लागेल, याचा नेम नाही. मेळघाटातील अतिदुर्गम रेहट्याखेडा, बोराट्याखेड्या, भवई, तारुबांदा या आदिवासी पाड्यांमध्ये समुदाय आरोग्य अधिकारी म्हणून मागील एक वर्षापासून दीपक कुंडेटकर हे कार्यरत आहेत. त्यांच्यासोबत परिचारिका प्रगती शिरस्कर, शांता उईके, एमपीडब्ल्यू बेठेकर, अमोल मेटकर, विजय धुर्वे हे कोविड लसीकरणासाठी जनजागृती व लसीकरण करीत आहेत. तथापि, मेळघाटातील आदिवासी नकार देत असल्याने आरोग्य यंत्रणेपुढे मोठे संकट उभे ठाकले आहे.

बॉक्स

गर्भवती पत्नीला घेऊन करीत होता पेरणी

शहरी भागात गर्भवती महिला विविध दवाखाने व डॉक्टरांचा सल्ला घेऊन आराम करतात. परंतु, रेहट्याखेडा येथील रामचंद्र चतुर व त्याची पत्नी सुगंती गर्भवती शेतात पतीसोबत ज्वारी व धान (भात) पेरणी करीत होती. तिची नियमित तपासणी करण्यासाठी आरोग्य यंत्रणेने शोध घेतला. मात्र, सुगंती पतीसोबत शेतात ज्वारीची पेरणी करण्यास गेली होती. डॉ. दीपक कुंडेटकर चमूसह शेतात गेले. त्यांनी लसीकरण उच्चारताच या चतुर दाम्पत्याने प्रतिसाद दिला नाही, उलट शिव्यांची लाखोळी वाहिली. मात्र, डॉक्टर व कर्मचारीही आपल्या कर्तव्याशी ठाम राहिले. काही झाले तरी या १२ ते १३ जणांच्या कुटुंबात गर्भवतीची तपासणी, तिला किट तसेच इतरांचा लसीकरणासाठी होकार घेऊ, मगच गावात जाऊ, असा त्यांनी सांगताच, ‘आम्हाला मारून टाकतो का?’ असा प्रतिहल्ला चमूला झेलावा लागला. अनेक अपमानास्पद शब्द ऐकावे लागले. या बाबीचा व्हिडिओ व्हायरल झाला आहे.

बॉक्स

पेरणी करून दे

गर्भवती सुगंतीची डॉ. कुंडेटकर यांनी समजूत घातली. लसीकरणाचे महत्त्व पटविले. त्यावेळी तिने प्रतिप्रश्न केला, मग पेरणी कोण करून देईल? डॉक्टरांनी यावेळी २० ते २५ मिनिटे ज्वारी व धान पेरणी केली. हे पाहून आदिवासी दाम्पत्य अखेर ओशाळले. लवकरच पेरणी आटपून लसीकरणाला येत असल्याचा शब्द त्यांना मिळाला. येत्या आठवड्यात त्यांचे लसीकरण आता केले जाणार आहे.

बॉक्स

फक्त १० जणांचे लसीकरण

मेळघाटातील काही आदिवासी पाड्यांमध्ये शंभर टक्के लसीकरण झाल्याची अभिमानास्पद बाब पाहता, काँग्रेसचे खासदार राहुल गांधी यांनीही कौतुक केले आहे. अशातच रेहट्याखेडा येथे केवळ दहा जणांनी लसीकरण केले. २२ जून तीस जणांच्या लसीकरणासाठी चमू गेली होती. आता पुढच्या आठवड्यात चतुर कुटुंबीयांची लसीकरण केले जाणार आहे. त्यांनी स्वतःहूनच आता डॉक्टरांना बोलावल्याचे दीपक कुंडेटवार यांनी ‘लोकमत’शी बोलताना सांगितले.

कोट

रेहट्याखेडा येथे गर्भवती महिलेची तपासणी व लसीकरणासाठी गेलो असता, शेतात ती महिला पतीसह पेरणी करीत होती. दोन्ही बाबींना त्यांनी नकार दिला. पेरणीसाठी थोडा वेळ मदत केली आणि त्यांचा होकार घेतला. आता पुढील आठवड्यात त्यांचे लसीकरण केले जाणार आहे.

- डॉ. दीपक कुंडेटवार, समुदाय आरोग्य अधिकारी, सेमाडोह, ता. चिखलदरा