‘फ्लेमलेस किचन’ ठरतोय शाळांसाठी सुरक्षित पर्याय

अकोल्यातील पहिला प्रयोग प्रभात किड्स शाळेत; फ्लेमलेस किचनमुळे इंधनाचीही बचत होते.

अतुल जयस्वाल
अकोला, दि. १९ : स्वयंपाकघर व त्यातही शेकडो जणांचे अन्न शिजविले जाते असे स्वयंपाकघर म्हटले की, गॅसवर चालणार्‍या मोठमोठय़ा भट्टय़ा, प्रचंड उष्णतेमुळे घामाघूम झालेले आचारी व कामगार वर्ग असे चित्र डोळय़ासमोर उभे राहते. शिवाय आगीचा संबंध येत असल्यामुळे शाळेतील अपघात होण्याची शक्यताही नाकारता येत नाही. यावर फ्लेमलेस किचन अतिशय उपयुक्त ठरत असून, अकोल्यातील पहिला प्रयोग प्रभात किड्स शाळेत करण्यात आला आहे. यामुळे शाळा अधिक सुरक्षित झाली आहे.
अकोला-पातूर रोडवर शहरापासून काही अंतरावर प्रभात किड्स ही शाळा असून, या शाळेत जवळपास १८00 विद्यार्थी शिक्षण घेतात. या विद्यार्थ्यांच्या जेवणाची सोय शाळेतच करण्यात आली असून, दररोज १५00 विद्यार्थ्यांंचे जेवण शाळेत तयार केले जाते. एवढय़ा मोठय़ा प्रमाणावर जेवण बनविण्यासाठी शाळेतील स्वयंपाकगृहात पूर्वी गॅसवर चालणार्‍या मोठमोठय़ा भट्टय़ा होत्या. यामुळे दररोज मोठय़ा प्रमाणात सिलिंडर लागत होते. तसेच गॅसचा कितीही काटेकोरपणे वापर केला, तरी थोडे दुर्लक्षही मोठय़ा अपघातास कारणीभूत ठरू शकते, ही बाब लक्षात घेऊन शाळा व्यवस्थापनाने सिलिकॉन ग्रीन सिंथेटिक फ्लुइड तंत्रज्ञानावर आधारित संयंत्र स्वयंपाकगृहात बसवून घेतले. हे संयंत्र बसविलेल्या स्वयंपाकगृहात आगीचा प्रत्यक्ष संबंध येत नसल्यामुळे सुरक्षितता वाढली आहे.

असे आहे फ्लेमलेस किचन
फ्लेमलेस किचन हे मुख्यत्वे दोन भागात विभागलेले आहे. पहिला भाग म्हणजे थर्मिक फ्लुइड हिटर व दुसरा भाग म्हणजे स्वयंपाकगृहातील स्टेनलेस स्टीलची विशाल भांडी. थर्मिक फ्लुइड हिटरमध्ये लाकूड किंवा व्हाइट कोल किंवा वुडन ब्लॉक टाकून पेटविले जाते. या हिटरमध्ये निर्माण झालेल्या उष्णतेने दुसर्‍या टँकमधील ऑईल गरम होऊन ते पाइपलाइनद्वारे स्वयंपाकगृहातील स्टेनलेस स्टिलच्या भट्टीवजा भांड्यांपर्यंत जाते. या भांड्यांखाली उष्णता निर्माण होऊन भांडे गरम होते. या किचनमध्ये तीन मोठय़ा कढई व पोळय़ा भाजण्यासाठी तीन मोठे तावे आहेत. प्रत्येक भांड्याला स्वतंत्र नॉब आहे. या संयंत्राचे तापमान १00 अंश ते २५0 अंश सेल्सिअसपर्यंंत वाढविल्या जाऊ शकते. या गरम झालेल्या भांड्यांमध्ये भाजी, वरण, भात यासारखे पदार्थ बनविता येतात. एकाच वेळी मोठय़ा प्रमाणात स्वयंपाक तयार करता येत असल्यामुळे वेळ व इंधनाची बचत तसेच सुरक्षितता असा दुहेरी उद्देश या ह्यफ्लेमलेसह्ण किचनद्वारे साधल्या गेल्याचे शाळेचे संचालक नीरज आवंडेकर यांनी सांगितले.