Chandrayaan-3 : विक्रम लँडरने पाठवला चंद्राचा नवा फोटो; कोपऱ्यातून पृथ्वीही दिसली

By ऑनलाइन लोकमत | Published: August 19, 2023 04:09 PM2023-08-19T16:09:39+5:302023-08-19T16:13:57+5:30

इस्त्रोच्या चंद्रयान 3 चे यशस्वी प्रक्षेपण झाले.

१७ ऑगस्ट २०२३ रोजी दुपारी, जेव्हा विक्रम लँडर चंद्रयान-3 च्या प्रोपल्शन मॉड्यूलपासून वेगळे झाले तेव्हा त्याने चंद्राचा फोटो घेतला. व्हिडीओही बनवला. यामध्ये एका ठिकाणी आपली पृथ्वीही दिसते. उजव्या वरच्या कोपऱ्यातून. हे व्हिडीओ आणि फोटो चंद्राच्या पृष्ठभागाचे एक अद्भुत दृश्य दर्शवतात.

१८ ऑगस्ट २०२३ रोजी विक्रम लँडरचा वर्ग चुकला. त्याचे चंद्रापासूनचे अंतर केवळ ११३ किलोमीटर आहे. २० ऑगस्ट रोजी दुसऱ्या डीबूस्टिंगमध्ये, ते सुमारे २४ किमी उंचीपर्यंत कमी करण्याचे लक्ष्य ठेवण्यात आले आहे. तुम्ही फोटोत वरच्या उजव्या बाजूला पृथ्वी पाहू शकता.

या फोटोमध्ये विक्रम लँडरने टिपलेली जागा. त्यापैकी दोन-तीन विवरांची नावेही देण्यात आली आहेत. हे खड्डे कोणते आहेत हे इस्रोने सांगितले आहे. याशिवाय संपूर्ण व्हिडिओमध्ये चंद्राच्या पृष्ठभागाची वेगवेगळी दृश्ये पाहायला मिळतील. आता फक्त २३ तारखेची प्रतीक्षा आहे.

प्रोपल्शन आणि लँडर मॉड्युलच्या वेगळे होण्याचेही विलक्षण आहे. इस्रोने अंतराळात दोघांना वेगळे करण्यासाठी अनुक्रम आणि आदेश आधीच लोड केले होते. तो विक्रममधील प्रोपल्शन मॉड्यूल आणि ऑनबोर्ड कॉम्प्युटरमध्ये होता. प्रोपल्शन मॉड्यूलच्या वरचा सिलेंडरसारखा आकार इंधन टाकीचा विस्तार होता.

यावर विक्रम लँडर ठेवण्यात आले होते, ज्याच्या आत प्रज्ञान रोव्हर ठेवण्यात आले होते. हे मॉड्यूल क्लॅम्प आणि दोन बोल्टसह जोडलेले होते. इस्रोचे अध्यक्ष एस सोमनाथ यांनी सांगितले की, चंद्रयान-2 च्या ऑर्बिटर आणि लँडरमध्येही हेच तंत्रज्ञान वापरले होते. हे clamps आणि bolts दोन्ही मॉड्यूल एकत्र ठेवतात.

प्रोपल्शन आणि लँडर मॉड्यूल एकमेकांपासून वेगळे होतात. हा या तंत्राचा सर्वात सोपा, सर्वात विश्वासार्ह आणि १००% यशस्वी इतिहास आहे. अंतराळ प्रवासात हे तंत्र वर्षानुवर्षे वापरले जात आहे. हे पायरोटेक्निक बोल्ट कटर आहे. ज्यामध्ये दोघांमधील बोल्ट कापला जातो.

जसा बोल्ट कापला जातो, क्लॅम्प वेगाने उघडतो. त्याचा वेग ५० मिलीसेकंदांपेक्षा कमी आहे. बस कमांडोपर्यंत पोहोचायला उशीर होतो. कमांड प्राप्त होताच ते वेगाने उघडते. आता पुढील डीबूस्टिंग आणि डीऑर्बिटिंग २० ऑगस्ट रोजी होईल. विक्रम लँडर सध्या चंद्राभोवती प्रदक्षिणा घालत आहे.

२० ऑगस्टनंतर ते २३ ऑगस्टला सव्वा सहा वाजता उतरण्यास सुरुवात करेल. सध्या तो चंद्राभोवती हॉरीझॉन्टर पद्धतीन फिरत आहे. पण लँडिंगच्या वेळी ते व्हर्टीकल पद्धतीने उतरेल.

भारताच्या लूनर एक्सप्लोरेशन प्रोग्रामने महत्वाचा टप्पा गाठला आहे. आपल्या देशाचे आता चंद्राभोवती तीन अंतराळयाने आहेत.