शहरं
Join us  
Trending Stories
1
मंत्रिपदाचा आणि जिंकण्याचा संबंध नाही, आत्मचिंतनाची गरज; बावनकुळेंचा मुनगंटीवारांवर निशाणा?
2
"ज्यांच्याकडे मुख्यमंत्रिपद तेही कायम नाही, मी योग्य क्षणी..."; सुधीर मुनगंटीवारांनी थेटच सांगितले
3
४ दिवसांपासून सातत्यानं 'या' शेअरला अपर सर्किट; ७४% नं वाढला स्टॉक, तुमच्याकडे आहे का?
4
डोनाल्ड ट्रम्प यांचा मोठा निर्णय; २९ देशांतील अमेरिकन राजदुतांना तडकाफडकी परत बोलावले; काय आहे कारण?
5
Flashback 2025: वर्षभरात ८ लढती! टीम इंडियाचा 'षटकार' अन् पाकिस्तानला 'ट्रॉफी चोर'चा टॅग
6
स्टेट बँक ऑफ इंडियाचं जुनं नाव माहीत आहे? ३४० वर्षांपूर्वी एका ब्रिटीश बँकेपासून झाली होती सुरुवात
7
'भाभीजी घर पर है' मालिकेत परतली शिल्पा शिंदे, भावुक प्रतिक्रिया देत म्हणाली, "मी कधीच चुकीचं..."
8
Staff Gift: कंपनी असावी तर अशी! कर्मचाऱ्यांना दितेय मोठे मोठे फ्लॅट, किंमतही कोट्यवधींमध्ये
9
Travel : ठंडा-ठंडा, कूल-कूल! भारतातील सर्वात गारेगार ठिकाणं, तापमान इतकं कमी की तलावही गोठतो
10
'जर तरची गोष्ट' नाटकाचा तरुण दिग्दर्शक काळाच्या पडद्याआड; ४२व्या वर्षी हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन
11
बांगलादेशात उस्मान हादीनंतर आता NCP नेत्याची हत्या; अज्ञात हल्लेखोराने डोक्यात झाडली गोळी
12
Manikrao Kokate: माणिकराव कोकाटेंच्या शिक्षेला सुप्रीम कोर्टाकडून स्थगिती; आमदारकीही जाणार नाही, आज काय घडलं?
13
आयटी ते शेती... भारत-न्यूझीलंड मुक्त व्यापार कराराचे नेमके फायदे काय? 'या' गोष्टी होणार स्वस्त
14
"कुटुंबाच्या प्रतिमेसाठी गप्प होतो, पण आता..."; नितेश राणेंच्या पोस्टने महायुतीत धडकी, कणकवलीतील धक्का जिव्हारी?
15
हातावर मेहेंदी, हिरवा चुडा अन् मुंडावळ्या; प्रियदर्शिनी इंदलकरची लगीनघाई? 'तो' फोटो व्हायरल
16
नको असलेला पसारा २०२५ मध्येच सोडा, नवीन वर्षात 'मिनिमलायझेशन'ची सवय लावा
17
ऐन निवडणुकीत महायुती सरकारनं निवडणूक कायद्यात केला महत्त्वाचा बदल; काय परिणाम होणार?
18
YouTube वर १ बिलियन व्ह्यूज आले तर किती पैसे मिळतात? आकडा ऐकून हैराण व्हाल!
19
Gold Silver Price Today: सोन्या-चांदीच्या दराचा नवा उच्चांक, चांदीच्या दरात ७,२१४ रुपयांची वाढ; सोन्याच्या दरातही जोरदार तेजी
20
नोकरी गेली खड्ड्यात, आज राजीनामा देणारच, कारण...; ढसाढसा रडत शिक्षिकेने बनवला Video
Daily Top 2Weekly Top 5

लोकधुनातील रागनिर्मितीचे बीजे सांगणारे लोकधुनांतून रागनिर्मितीची बिजे सांगणारे पुस्तक ‘लोकधुनांतून रागनिर्मिती’

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: May 23, 2021 04:10 IST

संगीत हा आविष्कार माणसाला संपन्न बनविणारा आहे. मनुष्याच्या निर्मितीनंतर माणसाला निसर्गातील पानांचा सळसळ, पाण्याचा खळखळाट, वाऱ्याचा सुसाट आवाज अशा ...

संगीत हा आविष्कार माणसाला संपन्न बनविणारा आहे. मनुष्याच्या निर्मितीनंतर माणसाला निसर्गातील पानांचा सळसळ, पाण्याचा खळखळाट, वाऱ्याचा सुसाट आवाज अशा अनेक संगीताने प्रेमात पाडले आणि संगीत माणसाच्या आयुष्याचा अविभाज्य कला बनली. याच संगीतातून सर्वप्रथम लोकधुनाचा जन्म झाला आणि त्या लोकधुनातून रागनिर्मिती झाली. लोकधून ही सहज, साधी सोप्पी, तर रागसंगीताला शास्त्रीय आणि बौद्धिक आधार आहे. या दोन्ही संगीताची निर्मिती, त्यांच्यातील भेद आणि विश्लेषणात्मक अभ्यास म्हणजे डॉ. साधना शिलेदार लिखित ‘लोकधुनातून रागनिर्मिती’ हे पुस्तक राजहंस प्रकाशन संस्थेने प्रकाशित केलेले डॉ. साधना शिलेदारांचे ‘लोकधुनातून रागनिर्मिती’ हे पुस्तक वाचणे म्हणजे लोकधून आणि शास्त्रीय संगीताच्या अभ्यासाची विस्तृत पर्वणीच आहे. त्यामुळे रागधारी संगीतामध्ये रुची असणाऱ्या साऱ्याच लोकांनी आवर्जुन वाचावे असे पुस्तक ठरले आहे.

रागाची रचना आपण तयार करावी किंवा नव्या रागाची निर्मिती करावी अशी स्वाभाविक अपेक्षा प्रत्येक संगीतकाराची, गायकांची असतेच, मात्र लोकधुनातून रागांची निर्मिती करण्याची हतोटी कुमारगंधर्वांसारख्या कलाकारांना सहज साध्य झाले. लेखिकेचा बालपणापासून कुमारगंधर्व यांच्या गायकीशी आलेला जवळचा सबंध आणि त्यांच्या गायकीचा अभ्यास यामुळे हा विषय अधिक सोपेपणाने मांडू शकल्या असे पुस्तक वाचविताना जाणवते. रागांच्या निर्मितीचे स्रोत, लोकसंगीताचे स्वरूप, लोकसंगीत व इतर गायनशैली यांचा संबंध, धुउगम रागाच्या संदर्भात कुमारगंधर्व यांचे कार्यक, लोकधुनांच अभ्यास निनी धुनउगम राग आदी भागातून पुस्तकांमध्ये संगीताची माहिती अधिक सोपेपणाने मांडण्याचा उत्तम प्रयत्न लेखिकेने केला आहे.

संशोधनाच्या निमित्ताने साकारलेल्या प्रबंधातून या पुस्तकाची निर्मिती झाल्याने यातील प्रत्यके मुद्याला विशेष संदर्भ आणि अभ्यासाची पार्श्वभूमी आहे, त्यामुळे पुस्तक अधिक वाचनीय झाले आहे.