रोज अमूक ढमूक मीनिटं व्यायाम करा, तमूक किलोमीटर चाला. तुमच्या इतक्या कॅलरीज बर्न झाल्या पाहिजे वगैरे वगैरे.. पण या गोष्टी स्वत:ला जोडायला गेलो तर प्रत्येकाच्याच तोंडी एकच वाक्य, 'अहो रोजच्या रामरगाड्यात आहे कोणाला इतका वेळ?' 'स्वत:साठी 24 तासातले 5 मीनिटं काढणं अवघड तिथे तासाभराचा व्यायाम झेपेल कोणाला?'व्यायाम टाळण्याच्या सबब सांगितल्या की व्यायाम न करणारे मोकळे होतात. पण आता देशा परदेशातला आरोग्यविषयक अभ्यास सांगतोय की तुम्ही व्यायामासाठी भलेही तासभर नाही काढू शकलात तर किमान दहा मीनिटं काढाच. आणि या दहा मीनिटात एका जागी शांत बसून ध्यानधारणा करा. कारण दहा मीनिटाच्या ध्यानधारणेने 5 महत्त्वाचे त्रास जे कमीअधिक प्रमाणात सर्वांनाच छळतात त्या त्रासापासून आपण कायमचं मुक्त होवू शकतो. 10 मीनिटाची ध्यानधारणा केवळ 5 त्रासांवरचा इलाज नसून आनंदी आणि निरोगी आरोग्याची गुरूकिल्ली आहे. याविषयावर अभ्यास आणि संशोधन करणारे अभ्यासक आणि संशोधक रेटून सांगता आहेत की, आता वाट पाहू नका स्वत:साठी रोज फक्त दहा मीनिटं काढा आणि ध्यानधारणा करा! ध्यानधारणेने होते या पाच त्रासातून सुटका1 ताणताण हा जागेपणीच काय तर झोपेत सुध्दा जाणवतो. या ताणावरचा रामबाण उपाय म्ह्णजे ध्यानधारणा. ध्यानधारणेमुळे फक्त शरीरालाच आराम मिळतो असं नाही तर मानसिक पातळीवरही खूप आराम मिळतो. ध्यानधारणेचा थेट परिणाम मज्जासंस्थेवर होतो. ध्यानधारणेमुळे मज्जासंस्थेतून स्त्रवणारं 'कॉर्टिसॉल'नावाचं रसायन जे ताण वाढवतं त्यावर नियंत्रण येतं. ध्यानधारणेमुळे शरीरातील आॅक्सिजनच्या अतिवापरावर नियंत्रण येतं. हदयाचे वेगाने पडणारे ठोके, जोरात लागणारा श्वास, वाढणारा रक्तदाब या सर्वांवर ध्यानधारणेमुळे नियंत्रण येतं. ध्यानधारणेमुळे या वाईट गोष्टी जशा कमी होतात आणि तशा चांगल्या गोष्टीही वाढतात. ध्यानधारणेमुळे मेंदूतल्या अल्फा, थेटा आणि डेल्टा यासारख्या प्रवाहांना चालना मिळते. आणि त्याचा परिणाम म्हणून दिवसभर छान हलकं फुलकं वाटतं. कसलाही ताण येत नाही.2 दुखणं आणि वेदनाशरीराच्या कितीतरी वेदना आणि सततचं जुनाट बारीक सारीक दुखणं खुपणं ध्यानधारणेमुळे कुठल्या कुठे पळून जावू शकतं. 'जर्नल आॅफ बिहॅवेरिअल मेडिसिन'यावरचा एक अभ्यास प्रसिध्द झाला होता त्यात ध्यानधारणेचा वेदनेवर एका जादू सारखा परिणाम होतो हे सांगितलं गेलं आहे. नियमित दहा मीनिटांच्या ध्यानधारणेमुळे पाठदुखी, जुनाट अर्धशिशीचा त्रास, ताणामुळे होणारी डोकेदुखी थांबते. 3 भीतीजर्नल आॅफ क्लिनिकल सायकॉलॉजीचा एक अभ्यास सांगतो की मनातल्या भीतीवर विजय मिळवण्याचं कोणतंच औषध नाही. त्यावर एक साधा सोपा उपाय म्हणजे रोज फक्त दहा मीनिटं ध्यानधारणा. ती केली की मनातली भीती जाते. डिप्रेशन सारख्या मानसिक व्याधींनी ग्रस्त असलेल्यांनी रोज दहा मीनिटं याप्रमाणे सात आठवडे ध्यानधारणा केली तर त्यांच्यातलं नैराश्य कमी होतं असं अभ्यासानं सिध्द झालं आहे.4 हदयाशीसंबधित आजार'अर्काइव्हज आॅफ इन्टर्नल मेडिसन'मधल्या अभ्यास अहवालांचे नियमित वाचन करणाऱ्या एका हदयरोग्यानं अभ्यासात नमूद केल्यानुसार नियमितपणे 16 आठवडे रोज दहा मीनिटं ध्यानधारणा केली ज्यामुळे त्या रूग्णाचा आटोक्यात न येणारा रक्तदाब आटोक्यात आला. या विषयीचा अभ्यास हेच सांगतो की सहा ते नऊ महिने नियमित दहा मीनिटं ध्यानधारणा केली तर हदयविकाराच्या झटक्याची, ब्रेन स्ट्रोकची शकयता कमी होते.5 निद्रानाशमिनेसोटा विद्यापीठाच्या अभ्यासानं हे सिध्द केलं आहे की जर निद्रानाश असलेल्या रूग्णांनी सलग तीन महिने रोज न चुकता दहा मीनिटं ध्यानधारणा केली तर त्यांच्यातला निद्रानाश जातो. असे रूग्ण ध्यानधारणेच्या प्रयोगानं शांत झोपतात आणि ध्यानधारणेमुळे त्यांची झोप पूर्णही होते.