- जनसेवकहो कलावंतांकडेही लक्ष पुरवा : मतपेटीच्या हव्यासापोटी उपक्रमशीलतेकडे कानाडोळा
प्रवीण खापरे / लोकमत न्यूज नेटवर्क
नागपूर : ‘आरोग्यम् धनसंपदा’ असे म्हणत नागरिकांचा ओढा योगसाधनेकडे वाढतो आहे आणि मनपा, नासुप्र, नगरसेवक, आमदार, खासदार आदी जनसेवक वेगवेगळ्या आयामांद्वारे प्रोत्साहनही देत आहेत. त्याच पार्श्वभूमीवर शहरात उद्यानांत, मैदानांत व सार्वजनिक उपयोगाच्या जागी शेकडोच्या संख्येने योगा शेड्स उभारण्यात आली आहेत. ही बाब चांगली असली तरी हे योगा शेड्स खरंच उपयोगी ठरत आहेत का, केवळ योगसाधकांसाठीच हा डोलारा उभा करण्यापेक्षा बहुविध उपयोगांची ओपन थिएटर्स का उभारू नये, असा सवाल उपस्थित व्हायला लागला आहे.
शहरात जवळपास प्रत्येकच वस्तीतील सार्वजनिक उपयोगाच्या मोकळ्या जागेत, उद्यानांमध्ये आणि पटांगणांमध्ये नागरिकांच्या आग्रहास्तव किंवा जनसेवकांच्या निवडणूकपूर्व आश्वासनांतून योगा शेड्सची उभारणी करण्यात आली आहे. साधारणत: २० बाय ३० च्या आकाराचे हे योगा शेड्स असतात आणि त्यांना येणारा निविदेनुसारचा खर्च १५ लाख रुपयांच्या आसपासचा असतो. मजबूत भरणा असलेला सिमेंटचा ओटा, वर बांबूचे अगर टिनचे शेड व बांबूचे अगर काँक्रीटचे सुरक्षा कवच, असे या योगा शेड्सचे स्वरूप असते. दिसायला सुरेख असल्याने ते आकर्षकच असते. त्यात सकाळी एक तास व संध्याकाळी एक तास योगाभ्यासाचे वर्ग चालतात. उर्वरित वेळेत कोण्याच्या उपयोगाचे, हा प्रमुख प्रश्न आहे.
शहरात नाटक, नृत्य, संगीतात उत्तम कलावंत आहेत. नृत्य व संगीताचे विशेष क्लासेस चालत असल्याने त्यांना तेवढासा त्रास नाही. मात्र, नाट्यकलेचे होतात त्या तालमी. या तालमीतूनच अभिनेते, दिग्दर्शक, लेखक घडत असतात. मात्र, त्यांच्याकडे हक्काची अशी जागाच नाही. ओपन थिएटर्स उभारली गेली तर शहरात एक सांस्कृतिक वातावरण तयार होण्यास मदत होणार आहे आणि तेथे योगाभ्यासासोबतच अन्य उपक्रमही सुरू करता येतील. मात्र, जनसेवकांकडे कलावंतांसाठी वेळ आहे का, हा प्रश्न आहे.
कलावंतांच्या मागणीकडे कानाडोळा
दीड वर्षापूर्वी शहरातील रंगकर्मींनी तत्कालिन महापौर नंदा जिचकार यांच्याकडे योगा शेड्सऐवजी ओपन थिएटर्स उभारण्याच्या मागणीचे निवेदन दिले होते. शहरातील कलावंतांना हक्कांची थिएटर नाहीत, अशा स्थितीत योगा शेड्सऐवजी ओपन थिएटर्स उभारण्यात आले तर कलावंतांना आपल्या कला सादरीकरणासाठी हक्काचे व्यासपीठ उपलब्ध होतील आणि तेथे योगसाधनेसह कलाविषयक, प्रबोधनात्मक उपक्रम सुरू करता येतील, असा हेतू या मागणीमागे होता. या मागणीचे महापौरांनी कौतुकही केले होते. मात्र, त्यानंतर महिनाभरातच महापौरपदावरून त्यांची गच्छंती झाली आणि नंतर कोरोनाचा प्रकोप वाढल्याने ओपन थिएटर्सचा विषय बारगळला गेला. आता पुन्हा एकदा बऱ्याच ठिकाणी योगा शेड्स उभारण्यात यायला लागले आहेत.
योगा शेड्सवर खासगी मालकी
बहुतांश योगा भ्यास मंडळांनी या योगा शेड्सवर खासगी मालकीप्रमाणे अधिकार गाजविण्यास सुरुवात केली आहे. परिसरातील कलावंतांनी तेथे काही उपक्रम सुरू करण्याचे योजल्यास ही मंडळे त्यांना परवानगी देत नाहीत. यामुळेही कलावंतांचा हिरमोड होत असल्याचे निदर्शनास येते शिवाय, ज्या ठिकाणी समाजभवन उभारण्यात आले आहेत तेथेही योगा शेड्सची गरज का, असाही प्रश्न उपस्थित होतो. समाजभवनाचे संचालन करणाऱ्यांसोबत योगोभ्यासी मंडळांची भांडणे असल्यानेही वेगळ्याने योगा शेड्स उभारण्यात आल्याचे दिसून येते. त्यामुळे, सार्वजनिक मालमत्ता या वैयक्तिक हेवेदाव्याच्या गोष्टी झाल्याचे स्पष्ट होत आहे.
..........