शहरं
Join us  
Trending Stories
1
भारत द्वेष्टा...! डोनाल्ड ट्रम्प यांचा भारतावर पहिला वार; ६ भारतीय ऑईल कंपन्यांवर निर्बंध लादले...
2
दोस्तीत कुस्ती! भारताला २५% टॅरिफचा धक्का देत डोनाल्ड ट्रम्प यांची पाकिस्तानशी हातमिळवणी; केली मोठी डील 
3
सलवार सूट घातला, त्यावर बुरखा चढवला अन् महिला डॉक्टरच्या घरात घुसून ७ वेळा चाकूने वार केला; नेमकं प्रकरण काय?
4
अरे ही कसली आई! १५ महिन्यांच्या लेकाला बस स्टँडवर सोडलं अन् इन्स्टा बॉयफ्रेंडसोबत पळाली
5
जुनी मैत्रिण ४ वर्षांनी पुन्हा भेटली, एकांतात भेटायला बोलावलं; बंद खोलीत तिला कायमचं संपवलं, मग... 
6
Video - क्रूरतेचा कळस! 'ती' जीव वाचवण्यासाठी हाता-पाया पडली पण 'तो' अमानुषपणे मारत राहिला
7
Video - पावसाचे थैमान! पुरामध्ये ३० तास अडकली शाळेची बस, १०० जणांना वाचवण्यात यश
8
ट्रम्प यांचा भारतावर २५ टक्के टॅरिफ बॉम्ब; १ ऑगस्टपासून लागू होणार आयात शुल्क, दंडही आकारणार
9
धक्कादायक! ४००० देऊन भीक मागणाऱ्यांचे स्पर्म गोळा केले, टेस्ट ट्यूब बेबीसाठी लाखो रुपये आकारून लोकांना फसवले! 
10
आजचे राशीभविष्य ३१ जुलै २०२५ : या राशीला धनलाभाचा दिवस, या राशीला काहीसा प्रतिकूल
11
भारत-पाक युद्ध तिसऱ्या देशाने थांबवले नाहीच; परराष्ट्रमंत्री एस. जयशंकर यांनी खोडला दावा
12
‘लाडकी बहीण’च्या लाभार्थी महिला कर्मचाऱ्यांवर कारवाई; राज्य सरकारने जारी केले आदेश
13
मालेगाव खटल्याचा निकाल आज; १७ वर्षांनी विशेष NIA कोर्ट निर्णय देणार, संपूर्ण देशाचे लक्ष
14
सर्वांत महाग-शक्तिशाली निसार उपग्रहाचे यशस्वी प्रक्षेपण; पृथ्वीची प्रत्येक इंच जमीन मॅप करणार
15
“मोदी यांच्या आचारसंहिता भंगप्रकरणी कोर्टात जाणार, निवडणूक आयोगाची कारवाईस टाळाटाळ”: चव्हाण
16
कृषी खात्यातील कथित भ्रष्टाचाराची चौकशी करा!; सुरेश धस यांचे मुख्यमंत्र्यांना पुन्हा पत्र
17
डिझेल दर सवलतीमुळे एसटीचे ११.८ कोटी वाचणार; स्पर्धात्मक निविदेमुळे महामंडळाला फायदा
18
देशातील विमानांमध्ये सुरक्षेच्या २६३ त्रुटी! सर्वाधिक एअर इंडिया, तिसऱ्या क्रमांकावर इंडिगो
19
मुंडेंचे नाव आले अन् माझा छळवाद सुरू झाला: अण्णा डांगे; भाजपात फेरप्रवेश, मन केले मोकळे
20
अनिलकुमार पवार हे दादा भुसे यांचे नातेवाईक, शिफारशीने नियुक्ती; संजय राऊत यांचा आरोप

भोगलेले आयुष्यच उतरले कवितेत...

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: August 4, 2023 14:56 IST

पळसखेडसारख्या छोट्याशा गावात ते जीवनभर राहिले. ते गाव, तिथली त्यांची सुरुवातीची छोटी शेती, नंतर वाढवलेली शेती, बागायत, शेतीत केलेले वेगवेगळे प्रयोग याच्याशी त्यांचे जीवन कायम निगडित राहिले. 

डॉ. जब्बार पटेल, ज्येष्ठ दिग्दर्शक  महानोर हे फार मोठे निसर्गकवी. त्यांनी निसर्गातल्या प्रतिमा मानवी भावना व्यक्त करण्यासाठी वापरल्या. ते हाडाचे शेतकरी होते. त्यांचं वैयक्तिक जीवन शेती, माती, पाऊस, दुष्काळाशी जोडलेलं होतं. सगळ्या भारतातल्या शेतकरी मनाच्या ज्या वेगवेगळ्या अवस्था आहेत, त्याच्याशी नाळ जोडलेली त्यांची कविता आहे. हे असं क्वचित घडतं. त्यांचा ‘अजिंठा’ हा किंवा अन्य  काव्यसंग्रह वाचताना याची प्रचिती येते. पळसखेडसारख्या छोट्याशा गावात ते जीवनभर राहिले. ते गाव, तिथली त्यांची सुरुवातीची छोटी शेती, नंतर वाढवलेली शेती, बागायत, शेतीत केलेले वेगवेगळे प्रयोग याच्याशी त्यांचे जीवन कायम निगडित राहिले. विधान परिषदेत असताना त्यांनी शेतकऱ्यांचे प्रश्न जोरकसपणे मांडले. राजकारणात जसे वक्ते असतात, तशी भाषणं त्यांनी केली नाहीत, तर शेतकरी प्रश्नांवरची त्यांची ही भाषणे अत्यंत गंभीर आणि अभ्यासपूर्ण आहेत.माझ्या ‘जैत रे जैत’, ‘मुक्ता’ या चित्रपटांसाठी त्यांच्या ज्या कविता गीताच्या रूपात आल्या, त्या अत्यंत लोकप्रिय झाल्या. या गीतांना पं. हृदयनाथ मंगेशकरांनी लावलेल्या सुंदर चाली आणि दिग्गज गायकांचा आवाज या आधी दर्जेदार काव्य हे याचे कारण होते. त्यांनी त्यांच्या खानदेशी बोलीभाषेतील अनेक नवीन शब्द या काव्याच्या रूपाने मराठीत आणले. जैन इरिगेशनने सुरू केलेल्या साहित्यिक उपक्रमाची धुरा महानोर यांनी अत्यंत उत्तमरीत्या सांभाळली. भवरलाल जैन यांच्यासोबत त्यांनी बहिणाबाई पुरस्कार आणि अन्य साहित्यिक उपक्रमांना आकार देण्यात महत्त्वाचे योगदान दिले. शेवटच्या दहा-पंधरा दिवसांत त्यांना खूप त्रास झाला याचं वाईट वाटतं. ‘एक होत विदूषक’ या चित्रपटाला आनंद मोडक यांनी संगीत दिलं. या चित्रपटासाठी लावणी कुणी लिहावी अशी चर्चा सुरू होती. तेव्हा महानोरांनीच लावणी लिहावी, असं मी म्हटलं. त्यानंतर महानोरांनी अत्यंत सकस लावणी लिहिली. शब्दाला शब्द लावून किंवा केवळ महिलेच्या अंगांचं वर्णन केलेली ही लावणी नव्हती. ‘भरलं आभाळ पावसाळी पाहुणा गं... श्रावणाचं ऊन मला झेपेना...’अशी ती लावणी अत्यंत लोकप्रिय आहे.  

 

टॅग्स :literatureसाहित्यMarathi Songsमराठी गाणीMaharashtraमहाराष्ट्र