शहरं
Join us  
Trending Stories
1
अभिनेता श्रेयस तळपदेवर गुन्हा दाखल; उत्तराखंडमधील घोटाळा प्रकरण, आलोक नाथ यांचेही नाव...
2
राहुल गांधी निराश, त्यांच्या नेतृत्वात काँग्रेसने ९० निवडणुका हरल्या; अनुराग ठाकूरांचा हल्लाबोल
3
३० पैशांवरुन २४ रुपयांवर आला 'हा' शेअर; १ लाखाचे केले ८ कोटी, गुंतवणूकदार मालामाल
4
GST कपातीनंतर Maruti ची मोठी घोषणा! S-Presso ₹ 3.50 लाखात तर Wagon R फक्त...
5
पेन्शनधारकांसाठी गुड न्यूज! १ ऑक्टोबरपासून NPS चे नियम बदलणार, तरुणांना सर्वाधिक फायदा
6
पोहे आणि उपमा नेहमीच खातो पण त्याचे फायदे माहितीहेत का, दोघांपैकी आरोग्यासाठी बेस्ट काय?
7
पितृपक्ष २०२५ शिवरात्री: व्रतात ‘हे’ मंत्र म्हणा, महादेव प्रसन्न होतील, पूर्वज वरदान देतील!
8
Gold Silver Price 18 September: अचानक का कमी होताहेत सोन्या-चांदीचे दर; पुढेही सुरू राहणार का ही घसरण?
9
१ महिना सूर्य-शनि समोरासमोर: ८ राशींना विशेष लाभ, भरभरून पद-पैसा; शुभ-कल्याण, सुखाचा काळ!
10
ऑनलाइन पद्धतीने मतदाराचे नाव मतदार यादीतून हटवता येते का? निवडणूक आयोग म्हणाले...
11
११ वर्षांनी लहान मुलाच्या प्रेमात पडली २८ वर्षांची तरुणी; लग्नाला नकार मिळाल्यावर मागू लागली ५० लाख!
12
Navi Mumbai: 'कपडे काढ नाहीतर तुझ्या भावालाच संपवेन'; 12 वर्षाच्या मुलीवर घरी नेऊन केला बलात्कार, नवी मुंबईतील घटना
13
पत्रकाराचा फोन, बूथ मंत्र अन् ८० टक्के टार्गेट...; निवडणुकीसाठी अमित शाहांनी आखला 'प्लॅन'
14
"महाराष्ट्रातील मतचोरीचाही राहुल गांधींकडून पर्दाफाश, फडणविसांनी तात्काळ राजानीमा द्यावा’’, काँग्रेसची मागणी   
15
डॉक्टरांनी फ्लू सांगितलं पण आईने गुगलवर शोधलं; लेकाला गंभीर आजार असल्याचं समजलं अन्...
16
प्रिती झिंटाच्या संघाची उडाली दाणादाण; फलंदाजांनी केली हाराकिरी, फायनलचं स्वप्न भंगलं?
17
पुढचे २४ तास फ्रान्स सगळंच बंद! रस्त्यांवर उतरणार तब्बल ८ लाख लोक; काय आहे कारण?
18
Lahori Zeera Success Story: १० रुपयांची बाटली... तीन भावांनी मिळून केली कमाल, आता त्यांच्या प्रोडक्टची गल्ली-गल्लीत आहे चर्चा
19
संरक्षण करारानुसार पाकिस्तानला युद्धात साथ देण्याचा शब्द देणाऱ्या सौदी अरेबियाची ताकद किती?
20
डोनाल्ड ट्रम्प पिच्छा सोडेना! आता भारताला टाकले ड्रग्ज उत्पादक, पुरवठा करणाऱ्या देशांच्या यादीत 

भोगलेले आयुष्यच उतरले कवितेत...

By लोकमत न्यूज नेटवर्क | Updated: August 4, 2023 14:56 IST

पळसखेडसारख्या छोट्याशा गावात ते जीवनभर राहिले. ते गाव, तिथली त्यांची सुरुवातीची छोटी शेती, नंतर वाढवलेली शेती, बागायत, शेतीत केलेले वेगवेगळे प्रयोग याच्याशी त्यांचे जीवन कायम निगडित राहिले. 

डॉ. जब्बार पटेल, ज्येष्ठ दिग्दर्शक  महानोर हे फार मोठे निसर्गकवी. त्यांनी निसर्गातल्या प्रतिमा मानवी भावना व्यक्त करण्यासाठी वापरल्या. ते हाडाचे शेतकरी होते. त्यांचं वैयक्तिक जीवन शेती, माती, पाऊस, दुष्काळाशी जोडलेलं होतं. सगळ्या भारतातल्या शेतकरी मनाच्या ज्या वेगवेगळ्या अवस्था आहेत, त्याच्याशी नाळ जोडलेली त्यांची कविता आहे. हे असं क्वचित घडतं. त्यांचा ‘अजिंठा’ हा किंवा अन्य  काव्यसंग्रह वाचताना याची प्रचिती येते. पळसखेडसारख्या छोट्याशा गावात ते जीवनभर राहिले. ते गाव, तिथली त्यांची सुरुवातीची छोटी शेती, नंतर वाढवलेली शेती, बागायत, शेतीत केलेले वेगवेगळे प्रयोग याच्याशी त्यांचे जीवन कायम निगडित राहिले. विधान परिषदेत असताना त्यांनी शेतकऱ्यांचे प्रश्न जोरकसपणे मांडले. राजकारणात जसे वक्ते असतात, तशी भाषणं त्यांनी केली नाहीत, तर शेतकरी प्रश्नांवरची त्यांची ही भाषणे अत्यंत गंभीर आणि अभ्यासपूर्ण आहेत.माझ्या ‘जैत रे जैत’, ‘मुक्ता’ या चित्रपटांसाठी त्यांच्या ज्या कविता गीताच्या रूपात आल्या, त्या अत्यंत लोकप्रिय झाल्या. या गीतांना पं. हृदयनाथ मंगेशकरांनी लावलेल्या सुंदर चाली आणि दिग्गज गायकांचा आवाज या आधी दर्जेदार काव्य हे याचे कारण होते. त्यांनी त्यांच्या खानदेशी बोलीभाषेतील अनेक नवीन शब्द या काव्याच्या रूपाने मराठीत आणले. जैन इरिगेशनने सुरू केलेल्या साहित्यिक उपक्रमाची धुरा महानोर यांनी अत्यंत उत्तमरीत्या सांभाळली. भवरलाल जैन यांच्यासोबत त्यांनी बहिणाबाई पुरस्कार आणि अन्य साहित्यिक उपक्रमांना आकार देण्यात महत्त्वाचे योगदान दिले. शेवटच्या दहा-पंधरा दिवसांत त्यांना खूप त्रास झाला याचं वाईट वाटतं. ‘एक होत विदूषक’ या चित्रपटाला आनंद मोडक यांनी संगीत दिलं. या चित्रपटासाठी लावणी कुणी लिहावी अशी चर्चा सुरू होती. तेव्हा महानोरांनीच लावणी लिहावी, असं मी म्हटलं. त्यानंतर महानोरांनी अत्यंत सकस लावणी लिहिली. शब्दाला शब्द लावून किंवा केवळ महिलेच्या अंगांचं वर्णन केलेली ही लावणी नव्हती. ‘भरलं आभाळ पावसाळी पाहुणा गं... श्रावणाचं ऊन मला झेपेना...’अशी ती लावणी अत्यंत लोकप्रिय आहे.  

 

टॅग्स :literatureसाहित्यMarathi Songsमराठी गाणीMaharashtraमहाराष्ट्र